Prawa i obowiązki podatnika podatku od towarów i usług w postępowaniu przed urzędem skarbowym

Każdy podmiot, mający zamiar uczestniczyć w obrocie gospodarczym, jest obowiązany dopełnić najpierw formalności rejestracyjnych. W przypadku podatników podatku od towarów i usług konieczne jest poddanie się dwóm procedurom, tj. uregulowanej w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników¹ oraz w ustawie o podatku od towarów i usług². Podatnicy VAT, choć otrzymują jeden numer identyfikacji podatkowej (NIP), muszą złożyć dwa rodzaje formularzy: NIP-1 albo NIP-2 oraz VAT-R. Oba te rodzaje formularzy składa się w jednym urzędzie skarbowym - tym, który jest właściwy dla rozliczeń z tytułu VAT. Stosownie do art. 13a 1 ustawy o VAT (dodanym ustawą z 27 czerwca 2003 r. o utworzeniu Wojewódzkich Kolegiów Skarbowych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zadania i kompetencje organów oraz organizację jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych - Dz.U. Nr 137, poz. 1302) właściwym organem podatkowym w sprawie rozliczeń podatku jest naczelnik urzędu skarbowego, odpowiedni ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Jeżeli czynności opisane wyżej są wykonywane na terenie objętym zakresem działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych, właściwość miejscową ustala się:

1) dla osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej - stosownie do ich siedziby,

2) dla osób fizycznych - ze względu na miejsce zamieszkania.

W przypadku osób fizycznych niewykonujących innych czynności podlegających opodatkowaniu poza importem towarów właściwym organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania.

Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób wyżej określony, właściwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście.

Podatnik VAT ma obowiązek zaprezentować stosowne dane na druku NIP-1 albo NIP-2, jeśli po raz pierwszy ubiega się o przyznanie numeru identyfikacji podatkowej.