Zakaz orzekania na niekorzyść strony odwołującej się od decyzji

Problem w zasadzie sprowadza się do wyjaśnienia, czy organ odwoławczy, rozpatrujący odwołanie od decyzji organu pierwszej instancji, może wydać decyzję na niekorzyść strony odwołującej. Wyjaśnienia wymaga, że ta „niekorzyść strony odwołującej” rozpatrywana musi być w kontekście orzeczenia decyzji organu pierwszej instancji, a nie zakresu wniosku strony czy też żądań zawartych w odwołaniu.

Zagadnienie to, co do zasady, zostało uregulowane w art. 234 Ordynacji podatkowej, w myśl którego Zasada wyrażona w tym przepisie, zwana zakazem (zakaz zmiany na gorsze), należy do podstawowych gwarancji procesowych prawa obrony strony. Tak więc odstąpienie od zasady może nastąpić jedynie wtedy, gdy decyzja organu pierwszej instancji, od której złożono odwołanie, rażąco narusza prawo lub interes publiczny. Można powiedzieć, że jeśli decyzja podatkowa nie jest wydana z rażącym naruszeniem prawa, w wyniku odwołania strona nie może utracić praw nabytych (przykład 1) ani zostać obciążona dodatkowymi prawami (przykład 2), innymi niż wynikające z decyzji organu pierwszej instancji.