Transakcje między podmiotami powiązanymi - ceny transferowe

Przez ceny transferowe (ang. transfer pricing) rozumie się najczęściej takie ceny, jakie są stosowane w rozliczeniach między podmiotami powiązanymi. Podmioty te mogą kształtować ceny i warunki transakcji w sposób nie odpowiadający zasadom rynkowym, co wynika z istniejącego powiązania i możliwości wpływania przez jeden podmiot na decyzje podejmowane przez drugi podmiot. Tego rodzaju działania, mające na celu przede wszystkim maksymalizację zysków, mają także swój aspekt podatkowy. Manipulacja cenami przez podmioty powiązane może bowiem doprowadzić do przerzucenia dochodów w celu skorzystania z najbardziej korzystnych rozwiązań podatkowych, przy czym przerzucanie dochodów może następować zarówno w obrocie międzynarodowym (np. do podmiotu z siedzibą w kraju, który stosuje niższą stawkę opodatkowania), jak i krajowym (np. do podmiotu, który korzysta z ulg podatkowych). W tym zakresie dochodzi do sprzeczności interesów między podmiotami gospodarczymi, u których planowanie podatkowe - ukierunkowane na minimalizowanie obciążeń podatkowych - stanowi jeden z elementów zarządzania, a interesami fiskalnymi państwa. Przerzucanie dochodów może być bowiem przyczyną niższych wpływów budżetowych.

W celu badania warunków, jakie ustalają między sobą podmioty powiązane, sformułowano zasadę dystansu. Przedstawiona zasada jest także stosowana w celu dokonania podziału zysków podmiotu wielonarodowego między poszczególne państwa. Według tej zasady podmioty powiązane powinny ustalać ceny we wzajemnych transakcjach według warunków, jakie przyjęłyby podmioty niezależne w transakcjach niekontrolowanych (ceny rynkowe). Jeżeli, w wyniku powiązań, podmioty ustaliły, bądź zostały im narzucone, warunki różniące się od takich warunków, to zyski, które zostałyby osiągnięte przez podmiot, gdyby takich warunków nie ustalono, są uznawane za zyski podmiotu i opodatkowane mimo ich nieosiągnięcia. Ceny przyjęte w transakcji dokonywanej między podmiotami powiązanymi (transferowe) nie powinny zatem wykazywać różnicy w stosunku do cen wyznaczonych przez reguły wolnorynkowe.