Dopłaty otrzymane przez wspólników przy połączeniu lub podziale spółek

W świetle przepisów art. 491-527 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych³ łączenie się może następować między spółkami kapitałowymi różnych typów, do których należą spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna (art. 4 § 1 pkt 2 k.s.h.), a także między spółkami kapitałowymi i spółkami osobowymi. Do tych ostatnich kodeks zalicza spółkę jawną, spółkę komandytową, spółkę partnerską oraz spółkę komandytowo-akcyjną (art. 4 § 1 pkt 1 k.s.h.). Łączenie się spółek przed wejściem w życie kodeksu spółek handlowych, czyli przed 1 stycznia 2001 r., regulowane było przepisami art. 283-289 i 463-469 rozporządzenia Prezydenta RP z 27 czerwca 1934 r. - Kodeks handlowy⁴. Na gruncie przepisów kodeksu handlowego łączyć się mogły jedynie spółki kapitałowe tego samego typu. Aby mogło dojść do połączenia spółek odmiennych typologiczne, należało uprzednio jedną ze spółek przekształcić w odpowiedni typ spółki, np. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością należało przekształcić w spółkę akcyjną, aby możliwe było połączenie jej z inną spółką akcyjną.

Zarówno w kodeksie handlowym (art. 463 k.h.), jak i w kodeksie spółek handlowych (art. 492 § 1 k.s.h.) uregulowano dwa sposoby połączenia:

• przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie),

• przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).