Korekta zwiększająca podatek naliczony - zasady ogólne

26 marca 2002 r., tj. wraz z wejściem w życie znowelizowanej ustawy o VAT, na mocy ustawy z 15 lutego 2002 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, o zmianie ustawy o Policji oraz o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń (Dz.U. Nr 19, poz. 185), po raz pierwszy w ustawie o VAT zostały uregulowane zasady i tryb zwiększania (korygowania) podatku naliczonego (art. 19 ust. 3b i 3c). Do momentu wejścia w życie wspomnianej nowelizacji w art. 27 ust. 7 ustawy uregulowano zasady i tryb dokonywania korekty deklaracji przez podatnika w jednej z następujących sytuacji, a mianowicie:

• wykazania w deklaracji kwoty zobowiązania podatkowego niższej od należnej,

• wykazania w deklaracji kwoty zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego wyższej od kwoty należnej,

• wykazania w deklaracji i otrzymania kwoty zwrotu różnicy podatku lub kwoty zwrotu podatku naliczonego - w sytuacji gdy podatnik powinien wykazać kwotę zobowiązania podatkowego podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego.

Uregulowanie to dotyczyło więc jednak tylko sytuacji, w której podatnik działał na niekorzyść budżetu, i miało na celu określenie zasad postępowania w celu zastosowania ewentualnej sankcji. W przeciwieństwie do uregulowania zawartego w art. 27 ust. 7 ustawy, wprowadzenie nowego uregulowania zostało niemal powszechnie przyjęte jako wprowadzenie jednoznacznie korzystnego dla podatników rozwiązania, umożliwiającego odliczenie podatku naliczonego w późniejszym terminie (ale za okres rozliczeniowy, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia). Jednak w świetle ostatnich orzeczeń NSA dotyczących stanu prawnego, obowiązującego przed wejściem noweli, nie jest to już tak jednoznaczne.

Obok zastrzeżenia, o którym mowa, zastosowanie nowego uregulowania w praktyce przez podatników spowodowało niemal natychmiast po jego wejściu w życie wystąpienie pewnych wątpliwości. Dlatego w niniejszym artykule podejmujemy problematykę korekty podatku naliczonego, przy rozliczaniu VAT na zasadach ogólnych.