Obowiązek podatkowy przy udzielaniu licencji

Jedną z najistotniejszych zmian wprowadzonych do ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) jest opodatkowanie licencji. Nastąpiło to przez rozszerzenie definicji usługi.

W nowym brzmieniu art. 4 pkt 2 usługą jest między innymi:

• sprzedaż praw lub udzielanie licencji i sublicencji w rozumieniu przepisów prawa własności przemysłowej,

• oddanie do używania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku gwarancyjnego w rozumieniu przepisów prawa własności przemysłowej,

• udzielanie licencji lub upoważnienie do korzystania z licencji oraz przeniesienie autorskiego prawa majątkowego w rozumieniu przepisów prawa autorskiego - w odniesieniu do programu komputerowego.

Juliusz Kamiński w artykule Zmiany w VAT w 2002 cz. 1, opublikowanym w „Doradcy Podatnika” nr 10 z 9 marca 2002 r., określił, co należy rozumieć przez pojęcie sprzedaży praw i udzielania licencji, o których mowa w ustawie z 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2000 r. Nr 49, poz. 508). Autor wyjaśnił również na podstawie art. 74 ust. 4 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904) definicję autorskich praw majątkowych do programu komputerowego.

Wykładnia nowej definicji usług określonej w ustawie o VAT nie powinna w zasadzie budzić większych wątpliwości. Podkreślenia wymaga jedynie fakt, że o ile pojęcie „udzielanie licencji i sublicencji”, czy to w rozumieniu prawa własności przemysłowej, czy to prawa autorskiego, nie sprawia kłopotów interpretacyjnych, o tyle wątpliwości takie pojawiają się przy wykładni zwrotu „upoważnienie do korzystania z licencji”. Taka kategoria nie jest bowiem znana prawu autorskiemu i jedynie w drodze wykładni celowościowej można próbować definiować to pojęcie. Najprawdopodobniej więc ustawodawcy wprowadzającemu do ustawy o VAT taki przepis chodziło o uszczelnienie opodatkowania VAT obrotu programami komputerowymi poprzez objęcie tym podatkiem również transakcji, które wprawdzie nie polegają na udzielaniu licencji, ale sprowadzają się wyłącznie do udzielania prawa do korzystania z programu. Różnica między udzieleniem licencji i upoważnieniem do korzystania z licencji jest praktycznie w chwili obecnej niezauważalna, lecz biorąc pod uwagę szybki rozwój techniki komputerowej, w niedługim czasie przepis ten może się okazać trafnym rozwiązaniem ustawodawcy.