Podatek od czynności cywilnoprawnych w przypadku umowy sprzedaży

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) podatkowi temu podlega umowa sprzedaży. Ponieważ ustawa nie zawiera własnych definicji czynności podlegających opodatkowaniu, dla określenia, czy dana umowa stanowi przedmiot opodatkowania, niezbędna jest jej ocena z punktu widzenia odpowiednich przepisów kodeksu cywilnego (w przypadku umowy sprzedaży jest to art. 535 i następne). Jak wynika z art. 535 k.c., przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Umowa sprzedaży, podobnie jak większość czynności podlegających podatkowi, ma charakter konsensualny, to znaczy dochodzi do skutku przez samo porozumienie stron składających stosowne oświadczenia woli. Nie jest zatem istotne z punktu widzenia ważności tej umowy spełnienie świadczeń przez jej strony. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie postanowień umownych decyduje jedynie o zakresie odpowiedzialności kontraktowej sprzedawcy i kupującego.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają także szczególne rodzaje sprzedaży, w tym sprzedaż z zastrzeżeniem prawa własności i sprzedaż na próbę. Są to umowy zawierane pod warunkiem zawieszającym, co oznacza, że przy niespełnieniu warunku czynność staje się bezskuteczna. Zawarcie umowy sprzedaży pod warunkiem zawieszającym skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych w chwili złożenia przez strony umowy oświadczeń woli, a w przypadku niespełnienia się warunku zawieszającego powstaje uprawnienie do domagania się zwrotu podatku na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy.