Jak skutecznie wyegzekwować wierzytelność (cz. 1)

Pamiętając, iż proces windykacji należności nie obejmuje wyłącznie postępowania przed sądem w celu uzyskania tytułu wykonawczego oraz przed komornikiem w celu odzyskania należności, należy przed przystąpieniem do czynności zmierzających do odzyskania należności zanalizować możliwe ścieżki postępowania. Proces windykacji, oprócz sądowego dochodzenia należności, to również każda z dróg negocjacji czy inna pozasądowa ścieżka postępowania windykacyjnego. Dążąc do jak najkrótszego (a w tym najefektywniejszego) okresu postępowania windykacyjnego, należy już w początkowym etapie przekazania sprawy do prowadzenia do windykacji zastanowić się, który z trybów postępowania wybrać. Katalog obowiązujących przepisów prawa wyszczególnia trzy zasadnicze tryby postępowania mającego na celu odzyskanie wierzytelności:

• drogę postępowania sądowego,

• ogłoszenie upadłości/układu dłużnika,

• drogę postępowania pozasądowego.

Tryb postępowania sądowego wiąże się z wniesieniem do sądu właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania dłużnika (albo też miejsce wykonania zobowiązania) powództwa o zasądzenie. Po uzyskaniu orzeczenia, stanowiącego tytuł egzekucyjny, wierzyciel w dalszej kolejności kieruje do sądu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu. Tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności stanowi tytuł wykonawczy, stanowiący podstawę do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Postępowanie egzekucyjne prowadzi przede wszystkim komornik oraz w niektórych czynnościach sąd. Wierzyciel ma prawo wyboru komornika w rejonie sądu apelacyjnego, w którym miejsce zamieszkania lub siedzibę ma dłużnik, lub w miejscu położenia nieruchomości, do której kierowane jest postępowanie egzekucyjne. Komornik dążąc do odzyskania należności, spienięża majątek dłużnika wskazany przez wierzyciela. Postępowanie egzekucyjne może się zakończyć odzyskaniem należności lub też umorzeniem postępowania w sprawie z przyczyn prawem wskazanych (m.in. brak majątku podlegającego egzekucji). Warto wspomnieć, iż nieodzyskanie środków i zakończenie postępowania postanowieniem o umorzeniu postępowania w związku z brakiem majątku podlegającego egzekucji uprawnia wierzyciela do zaliczenia należności do kosztów uzyskania przychodów. Komornik po zakończeniu postępowania zwraca wierzycielowi tytuł wykonawczy, zaznaczając na tytule, jaka część wierzytelności została odzyskana. Koszty postępowania egzekucyjnego po znowelizowaniu przepisów ustawy o komornikach sądowych i egzekucji to wstępnie rząd 200-300 zł. Pozostałą część kosztów sądowych (15 proc. wierzytelności) komornik otrzymuje wraz ze ściągnięciem należności od dłużnika.