Rada wierzycieli w postępowaniach restrukturyzacyjnych to niewykorzystana szansa

Konieczne dostosowanie prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego do unijnych regulacji (czyli implementacja tzw. dyrektywy drugiej szansy z 20 czerwca 2019 r. 2019/1023) stwarza okazję, by zastanowić się nad prawnymi możliwościami poprawy efektywności postępowań restrukturyzacyjnych, mierzonej udziałem postępowań z wykonanym układem w ogólnej liczbie wszczętych postępowań. W tym celu warto przyjrzeć się ramom funkcjonowania rady wierzycieli (dalej: RW) w postępowaniach restrukturyzacyjnych.

Przypomnijmy na początek, że RW stanowi reprezentację wierzycieli w postępowaniu restrukturyzacyjnym, a jej główną funkcją jest dbanie o ich interes rozumiany generalnie, a nie w odniesieniu do pojedynczych podmiotów, których przedstawiciele są członkami RW. Może być ona powołana w przyspieszonym postępowaniu układowym, postępowaniu układowym i postępowaniu sanacyjnym. Nie ma przymusu powoływania RW – jej funkcje może sprawować sędzia komisarz. Gdy jednak zostanie złożony wniosek odpowiednio licznej grupy wierzycieli lub dłużnika o jej powołanie, sędzia komisarz ma obowiązek tego dokonać.

Zgodnie z art. 121 ust. 1 ustawy z 15 maja 2015 r. ‒ Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2309; dalej: p.r.) sędzia komisarz ustanawia oraz powołuje i odwołuje członków rady z urzędu (o ile uzna to za potrzebne) lub na wniosek uczestników postępowania. Taki dokument mogą złożyć: dłużnik, trzech lub więcej wierzycieli niezależnie od sumy wierzytelności, wierzyciel albo wierzyciele mający łącznie co najmniej 20 proc. ogólnej sumy wierzytelności ujawnionych w spisie wierzytelności. Jeżeli wniosek złoży co najmniej trzech wierzycieli, to jest on wiążący, nawet jeśli wnioskodawcy nie dysponują 20 proc. ogólnej sumy wierzytelności. W przypadku jednego lub dwóch wierzycieli powyższy limit obowiązuje.