Jak rozliczyć w księgach dzierżawę znaków towarowych

Nasza firma udostępnia innym podmiotom własny znak towarowy. Czy jest to rozwiązanie korzystne podatkowo? Jak zewidencjonować operacje z tym związane?

Z art. 693 par. 1 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) wynika, że przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do użycia i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Natomiast art. 709 k.c. wskazuje, że przepisy o dzierżawie rzeczy stosuje się odpowiednio do dzierżawy praw majątkowych. Zatem zgodnie z powyższym przepisem poza rzeczami przedmiotem dzierżawy mogą być również prawa majątkowe i niemajątkowe, jeżeli ze względu na właściwości nadają się do używania i pobierania pożytków oraz można nimi rozporządzać w tym zakresie.

Zdaniem SN

Możliwość zawarcia umowy dzierżawy prawa majątkowego potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 26 stycznia 2011 r. (sygn. akt IV CSK 274/10). Co więcej, taka umowa może być zawarta także z pracownikiem lub osobą, która jest zleceniobiorcą. Niestety od wielu lat toczą się spory z organami podatkowymi w sprawie zaliczenia przychodów z dzierżawy znaków towarowych do przychodów z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze - taka kwalifikacja umożliwia opodatkowanie dochodów na zasadach przewidzianych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, co jest dla podatników korzystniejszym rozwiązaniem. Organy podatkowe stoją jednak na stanowisku, że przychody z dzierżawy znaków towarowych należy zaliczyć do przychodów z praw majątkowych, co oznacza, że powinny być one opodatkowane według skali podatkowej. Z taką interpretacją nie zgadzają się jednak sądy, które wskazują, że przychód z czynszu dzierżawy prawa majątkowego jest przychodem wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 16a ustawy o PIT - patrz wyroki: NSA z 8 listopada 2019 r., sygn. akt II FSK 3715/17; a także: WSA w Lublinie z 4 grudnia 2013 r., sygn. I SA/Lu 711/13; WSA w Warszawie z 18 lutego 2014 r., sygn. akt III SA/Wa 587/14; WSA w Łodzi z 24 września 2015 r., sygn. I SA/Łd 657/15; WSA w Białymstoku z 5 maja 2021 r., sygn. akt I SA/Bk 154/21; WSA we Wrocławiu z 27 października 2021 r., sygn. akt I SA/Wr 139/21. W uzasadnieniu tych orzeczeń wskazuje się, że prawo majątkowe jest przedmiotem dzierżawy, a przychód jest uzyskiwany bezpośrednio na podstawie umowy dzierżawy i nie ma bezpośredniego znaczenia, co jest przedmiotem dzierżawy, tj. rzecz czy prawo. Prawo majątkowe - co podkreślają sądy - bowiem tylko pośrednio generuje przychód.