Kiedy można dokonywać kompensaty umownej

Kontrahent jest naszym jedynym odbiorcą. Z powodu pomyłkowej nadpłaty, która nie podlega kompensacie, na rozrachunku widnieją jednocześnie należność i zobowiązanie. Czy ten rozrachunek w bilansie powinien być prezentowany po stronie aktywów oraz pasywów, czy tylko per saldo?

Jeśli nie ma tytułu prawnego ani umownego do dokonania potrącenia lub kompensaty rozrachunków, to należy odrębnie pokazać należność i zobowiązanie. Należności z tytułu dostaw prezentowane są jako „Aktywa obrotowe - należności krótkoterminowe” w podziale na: należności od podmiotów powiązanych, należności od podmiotów pozostałych, w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale, a także pozostałe należności z tytułu dostaw i usług. Z kolei zobowiązanie, jeśli jest nadpłatą wynikającą z normalnych relacji, może być pokazane albo jako „zobowiązanie z tytułu dostaw i usług”, albo jako „inne”. Oczywiście też jako „zobowiązania krótkoterminowe”. Tu również w zależności od powiązania lub jego braku z kontrahentem stosuje się podział na jednostki powiązane, pozostałe - w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale, a także i pozostałe odpowiednio w pozycji B.III.3 lit. d „Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług (do 12 miesięcy) wobec pozostałych jednostek” lub w pozycji B.III.3 lit. i „Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek ‒ inne”. Podział ten dotyczy sytuacji, gdy sporządzamy sprawozdanie według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości. W przypadku sprawozdań według załącznika nr 5 taki podział nie występuje.