Pozorowanie problemu konstytucyjnego

Orzeczenie w sprawie K 3/21 w ogóle nie powinno zostać wydane. To, w jaki sposób będzie ono wpływało na funkcjonowanie systemu prawnego w Polsce, w dużym stopniu zależy od sądów krajowych

Rozstrzygnięcie kierowanego przez J. Przyłębską Trybunału Konstytucyjnego z 7 października 2021 r. (sygn. K 3/21) zapadło z udziałem trzech osób nieuprawnionych do orzekania (tzw. sędziów dublerów), co już na wstępie czyni postępowanie nieważnym, a wyrok nieistniejącym pod względem prawnym. Na tej konstatacji należałoby rozważania zakończyć. Nie sposób jednak tego uczynić, gdyż w aktualnym stanie faktycznym (społecznym, politycznym i gospodarczym) obawa przed skutkami prób jego wykonania nakazuje bliższe przyjrzenie się potencjalnym konsekwencjom prawnym.

Wniosek premiera

Sprawa K 3/21 została wszczęta przez prezesa Rady Ministrów, który przedstawił TK wniosek o kontrolę konstytucyjności szeregu przepisów TUE. Wniosek premiera formułuje trzy zarzuty naruszenia Konstytucji RP, które zostały przez trybunał uznane i twórczo przeniesione do sentencji rozstrzygnięcia. Premier dopatruje się bowiem naruszenia konstytucji w tym, że zakwestionowane przepisy - tj. art. 1 akapit 1 i 2, art. 4 ust. 3, art. 19 ust. 1 akapit 1 TUE - uprawniają lub zobowiązują organy władzy publicznej w Polsce do odstąpienia od stosowania konstytucji, stosowania przepisów uznanych za niekonstytucyjne przez TK oraz sądy do kontroli niezawisłości sędziów powołanych przez prezydenta na wniosek neo-KRS. Wniosek premiera jest sformułowany zakresowo, jednak przedmiot owej domniemanej niekonstytucyjności TUE jest całkowicie nieprawdziwy. Analiza zakwestionowanych przepisów TUE wskazuje bowiem jednoznacznie, że nie namawiają one bynajmniej do niestosowania Konstytucji RP, lecz formułują cele funkcjonowania Unii, kierunek integracji europejskiej, zasadę lojalnej współpracy w ramach UE oraz określają zakres jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości UE. Premier wniósł zatem - we wszystkich trzech punktach petitum wniosku - o stwierdzenie niekonstytucyjności TUE w zakresie, który nie znajduje potwierdzenia ani w treści kwestionowanych przepisów, ani praktyce ich stosowania. W takiej sytuacji postępowanie przed TK powinno zostać umorzone. Trudno uwierzyć, że tak wątły prawniczo wniosek o kontrolę konstytucyjności prawa został w ogóle sformułowany przez prezesa Rady Ministrów, a następnie znalazł oparcie w stanowisku Sejmu RP, prokuratora generalnego, ministra spraw zagranicznych oraz - w ich efekcie - w