Przenosisz majątek za granicę? Sprawdź, jaki podatek zapłacisz

Powody transferu majątku z Polski bywają różne. Dla jednych będą to zapowiadane zmiany w ramach Polskiego Ładu czy rosnące koszty prowadzenia biznesu, dla innych chęć zapewnienia rodzinnej firmie możliwości przetrwania przez kolejne pokolenia. Jeszcze inni przenoszą za granicę swoją rezydencję podatkową (np. miejsce zamieszkania), co niejednokrotnie wiąże się z przemieszczeniem (niekoniecznie nawet dosłownie) zgromadzonego przez lata dorobku.

Wszystkie te transakcje, niezależenie od ich motywów, łączy jedno - starania polskiego fiskusa, by nie umknął mu za granicę podatek od potencjalnego dochodu ze sprzedaży wyprowadzonego z kraju majątku.

Pokazujemy więc (na licznych przykładach), kiedy polska skarbówka zażąda podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków (zwanego potocznie podatkiem od wyjścia, a z języka angielskiego - exit tax), a kiedy odstąpi od poboru tej daniny. Powodem odstąpienia może być pobieranie podatku od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej (z ang. controlled foreign company - CFC). Do końca 2018 r. danina ta miała inną nazwę - dotyczyła wyłącznie dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej. Od 2019 r. ustawodawca zmienił słowo „spółki” na szersze - „jednostki”, po to właśnie, aby polskiej skarbówce nie umknęły również dochody zagranicznych fundacji (także rodzinnych), trustów i innych podmiotów o charakterze powierniczym.

Z najnowszych interpretacji indywidualnych dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wynika, że fiskus zadowoli się tylko jedną z tych danin. Każda z nich ma tę samą stawkę podatkową - 19 proc., z tym że zasady ustalania podstawy opodatkowania zdecydowanie się różnią.

W kwestii exit tax najbardziej wątpliwe są obecnie dwie kwestie. Po pierwsze, czy faktycznie podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków dotyczy również wyprowadzenia za granicę majątku osobistego. Co prawda jeden z przepisów mówi wprost o „składnikach majątku niezwiązanego z działalnością gospodarczą”, ale poważne wątpliwości co do zakresu stosowania exit tax powziął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z 7 października 2020 r. (sygn. akt I SA/Bd 375/20). Obiekcje sądu powstały na tle ustawowej definicji „składnika majątku”, która wybitnie wskazuje na biznesowy charakter aktywa. Wyrok jest nieprawomocny, ale jeżeli Naczelny Sąd Administracyjny podzieli wykładnię sądu pierwszej instancji, to czeka nas niemała niespodzianka. Może bowiem dojść do podważenia naszego dotychczasowego wyobrażenia o polskim exit tax, wywodzonego z licznych, profiskalnych interpretacji fiskusa.