Wnoszenie opłat za usługi opiekuńcze nie jest prostą sprawą

Jeżeli miejscem wpłacania środków będzie konto gminy, to trzeba przyjąć właściwy sposób księgowania. Umożliwi on rozliczenie operacji na poziomie OPS, ale nie zagwarantuje rzetelnego odzwierciedlenia stanu rozrachunków z tytułu opłat

Stosowanie literalnego brzmienia par. 5 rozporządzenia ministra polityki społecznej z 22 września 2005 r. i dokonywanie wpłat w gminie wymaga odpowiedniego sposobu księgowania, o czym wspominaliśmy już w artykule na s. D1. Zgodnie z art. 40 ust. 2 pkt 2 ustawy o finansach publicznych plany kont m.in. dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, powinny uwzględniać, że ujmuje się również wszystkie etapy rozliczeń poprzedzające płatność dochodów i wydatków. Dlatego zgodnie z tymi zapisami przypis należności z tytułu opłat za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze powinien zostać dokonany w ośrodkach opieki społecznej (dalej: OPS) z wykorzystaniem kont: 720 „Przychody z tytułu dochodów budżetowych” i 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” w postaci zapisu: Wn 221, Ma 720.

W sytuacji braku wpłaty w jednostce nie występują operacje związane z ujęciem wpłaty na koncie 130 „Rachunek bieżący jednostki”, które koresponduje z kontem 221, oraz odprowadzenie dochodów na rachunek JST. W tej sytuacji na poziomie OPS jednostka posiada należność, która po upływie określonego terminu będzie spełniała przesłanki należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, od których stosownie do zapisów art. 35b ustawy o rachunkowości (dalej: u.r.) powinny zostać dokonane odpisy aktualizujące. Do ewidencji odpisów aktualizujących należności służy konto korygujące 290 „Odpisy aktualizujące należności”. Zgodnie z art. 35b ust. 2 u.r. tego rodzaju odpis aktualizujący wartość należności zalicza do pozostałych kosztów operacyjnych i ewidencjonuje z wykorzystaniem konta 761 „Pozostałe koszty operacyjne”. Stosownie zaś do art. 35b ust. 3 i art. 35c u.r. należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość. W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego, równowartość uprzednio dokonanego odpisu zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych. Wyksięgowanie należności, która była objęta odpisem aktualizującym, powinno zostać ujęte w księgach zapisem: Wn 290, Ma 221. Taki sposób ewidencji umożliwia rozliczenie operacji na poziomie OPS. Jednak nie gwarantuje rzetelnego odzwierciedlenia stanu rozrachunków z tytułu opłat wnoszonych za usługi opiekuńcze. W księgach gminy powstanie bowiem nadpłata z uwagi na brak wcześniejszego przypisu należności z tytułu wnoszonych opłat za ww. usługi. Świadczenie usług opiekuńczych stosownie do zapisów art. 50 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej leży w kompetencji OPS, zatem wpływy z tego tytułu na poziomie gminy będą odpowiadały definicji pozostałych przychodów operacyjnych, przez które zgodnie z zapisami art. 3 ust. 1 pkt. 32 u.r. rozumie się przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki. Pozostałe przychody operacyjne ujmowane są zapisem: Wn 221 i Ma 760 „Pozostałe przychody operacyjne”. Wpływ środków na rachunek JST powinien być ujęty zapisem: Wn 130 „Rachunek bieżący jednostki”, Ma 221.