Pakiet akcyzowy w pytaniach i odpowiedziach

W ostatnich miesiącach weszły w życie dwie bardzo istotne i obszerne nowelizacje ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 722; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 694; dalej: u.p.a.). Chodzi o ustawę z 10 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 72) i pakiet akcyzowy, czyli ustawę z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (poz. 694). Obie nowelizacje wprowadzają wiele istotnych zmian dla całego systemu akcyzy, zarówno unowocześniających, jak i uszczelniających ten system.

Osią większości zmian jest szeroko pojęta informatyzacja akcyzy. Najważniejsza z nich dotyczy nowego ogólnokrajowego Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych (CRPA), w którym szerzej niż dotychczas ujęci będą nie tylko podatnicy akcyzy, ale również podmioty wykorzystujące wyroby akcyzowe zwolnione z akcyzy ze względu na przeznaczenie oraz wyroby akcyzowe opodatkowane zerową stawką akcyzy, a wymienione w załączniku nr 2 do u.p.a. Wprawdzie CRPA funkcjonuje od 1 lutego 2021 r., ale większość okresów przejściowych na dokonanie wpisów i aktualizacji wyznaczono na 30 czerwca 2021 r.

Przykładem informatyzacji systemu akcyzy jest również wprowadzenie jako obligatoryjnej elektronicznej formy dla: składania deklaracji akcyzowych (od 1 lipca 2021 r.) oraz prowadzonych ewidencji akcyzowych (od 1 stycznia 2022 r.). Elektroniczny dokument dostawy (tzw. e-DD) ma ostatecznie wyprzeć swojego papierowego poprzednika od 1 lutego 2022 r. Co nowe, e-DD obejmie również sprzedaż wyrobów węglowych przez tzw. dużych PPW (czyli podmioty o statusie pośredniczących podmiotów węglowych dokonujące sprzedaży wyrobów węglowych w poprzednim roku kalendarzowym do finalnych nabywców na poziomie 30 tys. ton lub większym). W ramach dalszych uszczelnień m.in. zaostrzono kryteria udzielania oraz cofania zezwoleń akcyzowych, przebudowano instytucję wiążących informacji akcyzowych.