Agio a wynagrodzenie wspólnika

Problematyka związana z finansowaniem wynagrodzenia wspólnika, którego udziały są umarzane, nie zawiera jednoznacznej regulacji, dotyczącej źródeł, z których mogą pochodzić środki przeznaczone na wypłatę tego wynagrodzenia. W szczególności nasuwa się zasadnicze pytanie, czy wynagrodzenie wspólnika może być finansowane między innymi ze środków zgromadzonych w kapitale zapasowym (art. 154 § 3 k.s.h.), a pochodzących z nadwyżki, po jakiej obejmowane są udziały ponad ich wartość nominalną. Omawiając problematykę umorzenia udziałów, warto dokonać analizy relacji pomiędzy wysokością wynagrodzenia należnego wspólnikowi, którego udziały są umarzane, oraz źródeł finansowania tego wynagrodzenia w kontekście zakazu zwracania wspólnikom wniesionych wkładów.

Rodzaje umorzenia udziałów

Na wstępie należy zaznaczyć, że udziały w spółce z o.o. mogą być umarzane, gdy taką możliwość przewiduje umowa spółki. Zasadniczo w świetle przepisów art. 199 k.s.h. można wyróżnić trzy rodzaje umorzenia udziałów:

1) umorzenie dobrowolne, dokonane za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę,

2) umorzenie przymusowe, dokonane bez zgody wspólnika, przy czym przesłanki i tryb przymusowego umorzenia muszą być określone w umowie spółki,

3) umorzenie automatyczne, o którym mowa w art. 199 § 3 k.s.h., gdy umowa spółki przewiduje, że udział ulega umorzeniu w przypadku ziszczenia się określonego w umowie zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników (stosuje się wówczas przepisy o umorzeniu przymusowym).

Umorzenie udziałów może nastąpić za wynagrodzeniem lub bez wynagrodzenia, jednak w tym ostatnim przypadku konieczna jest zgoda wspólnika, którego to dotyczy (art. 199 § 3 k.s.h.).

Z czystego zysku albo poprzez obniżenie kapitału zakładowego