Skutki podatkowe zapisu windykacyjnego
Od 23 października 2011 r. osoby fizyczne w sporządzanych testamentach mogą ustanawiać tzw. zapisy windykacyjne. W artykule omawiamy, czym jest zapis windykacyjny oraz jakie są skutki podatkowe otrzymania takiego zapisu.
Dotychczas kodeks cywilny nie zawierał przepisów pozwalających spadkodawcy skutecznie stanowić o sposobie podziału spadku. Spadkodawca nie mógł więc w sposób wiążący spadkobierców wskazać, jakie przedmioty mają przypaść po jego śmierci poszczególnym osobom. Co prawda przepisy przewidywały możliwość dokonywania zapisów, lecz przepisy te nie mają skutku rzeczowego, a jedynie zobowiązujący. Osłabiało to w istotny sposób swobodę testowania, jak również nie odpowiadało oczekiwaniom społecznym.
Na podstawie nowych przepisów spadkodawca może zapisać w testamencie oznaczonej osobie określone rzeczy (lub prawa majątkowe). Przy czym zapisobiorca nabywać je będzie już w chwili otwarcia spadku (art. 9811 § 1 k.c.). Istotne jest, że zapisu windykacyjnego można dokonać wyłącznie w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Zapisem windykacyjnym można więc zapisać spadkobiercy:
1) rzecz oznaczoną co do tożsamości (zarówno rzecz ruchomą, jak i nieruchomość),
2) zbywalne prawo majątkowe (np. prawo wieczystego użytkowania czy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu),
3) przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne.
Można także ustanowić na rzecz zapisobiorcy użytkowanie lub służebność (art. 9811 § 2 k.c.).
Powyższy katalog jest katalogiem zamkniętym, tj. nic innego nie może być przedmiotem zapisu windykacyjnego.
Zapisobiorca nabędzie zapisane testamentem rzeczy lub prawa z chwilą otwarcia spadku, jeżeli zapis będzie skuteczny. Zapis będzie bezskuteczny, gdy: