Świadczenia dla pracowników

Joanna Nowicka

radca prawny

Rozdział I

Pracodawca jako płatnik ponosi odpowiedzialność z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia podstawy opodatkowania z dochodów pracownika, o których mowa w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - do wysokości zaliczki, do której pobrania jest zobowiązany (art. 26a ordynacji podatkowej). To pracodawca, jako płatnik, odpowiada całym swoim majątkiem za podatek niepobrany lub podatek pobrany, lecz niewpłacony, chyba że podatek nie został pobrany z winy podatnika/pracownika (art. 30 § 1, 3 i 5 ordynacji podatkowej). "Warunkiem uznania, że niepobranie podatku obciąża płatnika, jest uprzednie wykluczenie winy podatnika. Dopiero wówczas organ podatkowy - stwierdzając taki stan rzeczy we wszczętym uprzednio postępowaniu podatkowym - wydaje decyzję określającą wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego, a niewpłaconego podatku, o której mowa w art. 30 § 4 o.p." (wyrok WSA w Olsztynie z 27 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Ol 312/09).

Przychody ze stosunku pracy

Punktem wyjścia w rozliczeniach świadczeń pozapłacowych jest definicja przychodów ze stosunku pracy, czyli odpowiedź na pytanie, kto może takie przychody otrzymywać i jaki jest ich zakres. Pracownikiem w znaczeniu podatkowym jest osoba pozostająca w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 u.p.d.o.f.). Przychodami pracowniczymi są zasadniczo otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.). Dotyczy to w szczególności: wynagrodzenia zasadniczego, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatków, nagród, ekwiwalentów za niewykorzystany urlop i wszelkich innych kwot - niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona - a ponadto świadczeń pieniężnych ponoszonych za pracownika, jak również wartości innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. "Przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.), nie zaś przysługujące mu należności" (wyrok WSA w Białymstoku z 16 marca 2005 r., sygn. akt III AUa 2121/04, OSA 2006/12/38). "Przychód - a w konsekwencji - dochód pojawia się dopiero wtedy, gdy podatnik otrzymuje pieniądze, albo kiedy pieniądze są postawione do jego dyspozycji, a nie w chwili samego stwierdzenia przez osobę zobowiązaną, że podatnikowi przysługuje należność w określonej wysokości" (wyrok NSA z 24 lutego 1994 r., sygn. akt SA/Wr 1804/93, POP 1996/5/160).