Rozliczanie zaliczek u sprzedawcy i u nabywcy

Tomasz Krywan

doradca podatkowy

Bardzo często w obrocie gospodarczym dokonanie umówionych transakcji (wydanie towarów lub wykonanie usług) jest poprzedzone przez wpłaty zaliczek czy zadatków na poczet tych transakcji. Otrzymywanie i wpłacanie zaliczek i zadatków wywołuje określone skutki w VAT zarówno po stronie sprzedawcy, jak i nabywcy.

Skutki otrzymania zaliczki lub zadatku przez sprzedawcę

Przepisy ustawy o VAT wprowadzają zasadę, że otrzymanie zaliczki lub zadatku przez sprzedawcę skutkuje u niego powstaniem obowiązku podatkowego (art. 19 ust. 11 ustawy o VAT). Jeśli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności - w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania, w tej części. Należy dodać, że art. 19 ust. 11 ustawy o VAT ma zastosowanie do dostaw towarów i świadczenia usług, dla których obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych. Przepis ten nie ma zastosowania w przypadku dostaw towarów i usług, dla których przepisy, zwłaszcza art. 19 ust. 13 ustawy o VAT, przewidują szczególny sposób powstawania obowiązku podatkowego.

PRZYKŁAD

Do sklepu meblowego zgłosił się klient i zamówił kanapę za 8000 zł brutto (6557,38 zł netto + 1442,62 zł VAT). Na poczet tego zamówienia klient wpłacił 2000 zł zaliczki. W konsekwencji, w tej części (tj. w kwocie 2000 zł brutto, a więc 1639,34 zł + 360,66 zł) powstał obowiązek podatkowy z tytułu dostawy kanapy.

Powstanie obowiązku podatkowego z tytułu otrzymania zaliczki lub zadatku oznacza przede wszystkim, że dostawę towaru lub świadczenie usługi w odpowiedniej części (tj. w części, w jakiej powstał obowiązek podatkowy) należy wykazać w ewidencji VAT (w rejestrze sprzedaży) oraz w deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D za miesiąc/kwartał powstania obowiązku podatkowego.