Gdy płatnik składek jest w trudnej sytuacji finansowej
Przedsiębiorca, który uzna że w najbliższym czasie może mieć problemy z finansowaniem zobowiązań wobec ZUS, powinien podjąć działania w celu odroczenia terminu płatności składek. Jeżeli posiada już zaległości z tytułu składek, może wystąpić do ZUS o zawarcie układu ratalnego. Płatnik składek może też wystąpić do ZUS z wnioskiem o umorzenie w całości lub w części należności z tytułu składek. Dla niektórych przedsiębiorców dobrym rozwiązaniem w trudnej sytuacji finansowej może okazać się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej.
Michał Jarosik, Mirosław Łabanowski
Koszty związane z odroczeniem lub rozłożeniem na raty zobowiązań wobec ZUS są niższe niż z tytułu zaległych składek. W przypadku udzielenia ulgi, naliczana jest opłata prolongacyjna, która stanowi 50 proc. odsetek za zwłokę.
Z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że ZUS może na wniosek dłużnika odroczyć termin płatności należności z tytułu składek oraz rozłożyć należność na raty. Wniosek ten może być rozpatrzony pozytywnie, gdy uzasadniają go względy gospodarcze lub inne przyczyny zasługujące na uwzględnienie, a także możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych.
Podjęcie działań w celu odroczenia terminu płatności składek czy rozłożenia ich na raty ma istoty wpływ na bieżące funkcjonowanie przedsiębiorcy. Należności odroczone lub objęte układem ratalnym nie stanowią zaległości. Zatem przedsiębiorca, po zawarciu stosownych porozumień i ich realizowaniu, może otrzymać z ZUS zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek. Umożliwi mu to uczestniczenie w przetargach i dostęp do zamówień czy kredytów bankowych. Ponadto, w okresie realizacji tych ulg ZUS nie będzie stosował żadnych sankcji związanych z nieterminowym regulowaniem zobowiązań.
Od składek, które rozłożono na raty, nie nalicza się odsetek za zwłokę, począwszy od następnego dnia po dniu wpływu wniosku o udzielenie ulgi
Zarówno odroczenie, jak i rozłożenie na raty dotyczy wyłącznie należności z tytułu składek w części finansowanej przez płatnika. Tymi ulgami nie mogą być objęte należności z tytułu składek w części finansowanej przez ubezpieczonych. Należy jednak pamiętać, że warunki udzielenia ulgi ustalane przez ZUS mogą być zaostrzone. ZUS zwykle ogranicza należności, które mogą być nią objęte. Warunkiem udzielenia ulgi jest często obowiązek uregulowania pełnej składki na ubezpieczenie emerytalne (w części finansowanej przez płatnika, jak i ubezpieczonego), czyli 19,52 proc. podstawy wymiaru składek (a w przypadku zaległych składek wraz z odsetkami za zwłokę, liczonymi na dzień zapłaty włącznie). Zatem ulgą mogą być objęte: