Definicja „podatku” - wątpliwości interpretacyjne

dr Wojciech Maruchin

Na podstawie przepisu art. 6 ordynacji podatkowej, podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Warto więc prześledzić elementy składowe tej definicji:

a) świadczenie publicznoprawne - gdyż jego beneficjentami są podmioty publicznoprawne, takie jak Skarb Państwa, województwo, powiat lub gmina,

b) świadczenie nieodpłatne - gdyż podmiot uiszczający podatek nie otrzymuje żadnego bezpośredniego świadczenia wzajemnego, tak jak to ma miejsce w przypadku opłat,

c) świadczenie przymusowe - gdyż obowiązujące w Polsce gwarantuje bezwzględny obowiązek jego uiszczania,

d) świadczenie bezzwrotne - gdyż, co do zasady, nie podlega ono zwrotowi,

e) świadczenie pieniężne - a contrario zatem nie może przyjmować ono postaci świadczenia w naturze.

Opłata skarbowa

Mimo na pozór oczywistej treści przedstawionej powyżej definicji, pojawia się w praktyce wiele problemów. Pierwszym z nich jest właściwe potraktowanie opłaty skarbowej. I tak, W sprawach podatkowych - stosownie do art. 207 § 1 ordynacji - orzekają w drodze decyzji organy podatkowe, chyba że ordynacja stanowi inaczej. Właściwy organ podatkowy jest też jedynie uprawniony do orzekania w sprawach np. z art. 79 § 2 pkt 1 lit. c o.p., tj. gdy podatnik - nie będąc obowiązany do składania zeznań (deklaracji) - dokonał wpłaty podatku (opłaty) nienależnego w wysokości większej od należnej.