Wybrane kwestie podatkowe w spółce cywilnej

Spółka cywilna to specyficzna forma prowadzenia działalności gospodarczej, w której to wspólnicy są uznawani za przedsiębiorców i podatników podatku dochodowego, ale podatnikiem podatku od towarów i usług jest sama spółka. W wyniku jej zawiązania pomiędzy wspólnikami powstaje współwłasność łączna. Powstaje odrębny majątek spółki, w którym wspólnicy mają udziały. Jednak wspólnicy nie mogą nimi rozporządzać przez okres trwania umowy spółki. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną (a taką jest spółka cywilna) opodatkowane są proporcjonalnie do posiadanych udziałów w zysku u każdego ze wspólników. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Tę zasadę stosuje się również do rozliczenia kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów, strat oraz ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Specyficzny charakter spółki cywilnej jako podmiotu cywilnoprawnego oraz zasada proporcjonalnego rozliczenia wspólników w podatku dochodowym powodują, że w spółce cywilnej pojawią się szczególne kwestie podatkowe. Często występują one również w osobowych spółkach prawa handlowego, ale nie zawsze.

Przepis art. 8 ust. 1 u.p.d.o.f. mówi, że przychody z udziału w spółce osobowej łączy się u każdego wspólnika z pozostałymi źródłami przychodów, z których dochody są opodatkowane według skali podatkowej. Czy to oznacza, że przychód osiągany z działalności gospodarczej prowadzonej w ramach spółki osobowej może być opodatkowany wyłącznie według skali podatkowej. Otóż nie. Już z art. 9a u.p.d.o.f. wynika, że prowadząc działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej osiągane przychody z działalności gospodarczej można opodatkować podatkiem liniowym. Podatku liniowego nie mogą wybrać jedynie podatnicy rozpoczynający działalność samodzielnie lub w formie spółki niemającej osobowości prawnej, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.