Kontrola skarbowa u przedsiębiorcy

Organy kontrolne mają strzec wykonywania obowiązków poprzez kontrolowanie wybranych sfer życia. Osoby fizyczne i prawne poddawane są różnym reżimom kontroli: innym, gdy kontrola jest prowadzona przez inspektora kontroli skarbowej, innym, gdy kontrolującym jest pracownik urzędu skarbowego.

Kontrola podatkowa i kontrola skarbowa stanowią odrębne instytucje, które często mylnie są ze sobą utożsamiane. Kontrolę podatkową przeprowadzają organy podatkowe w celu sprawdzenia realizacji obowiązków związanych z zapłatą podatków. Natomiast kontrolę skarbową podejmują organy kontroli skarbowej na zasadach określonych przepisami ustawy o kontroli skarbowej. Ustawa ta przewiduje dwie formy realizacji kontroli skarbowej - poprzez postępowanie kontrolne i wywiad skarbowy.

Praktycy stosujący prawo podatkowe stoją na stanowisku, iż różnice między tymi postępowaniami najczęściej sprowadzają się do stwierdzenia, iż kontrola skarbowa realizowana jest przez urzędy kontroli skarbowej, a kontrola podatkowa przez urzędy skarbowe. Poza tym przyjmują oni, biorąc pod uwagę kryterium podziału kompetencji, że urzędy kontroli skarbowej przeprowadzają kontrole w sprawach podatkowych rzekomo „większej wagi”, mimo iż taki podział nie ma odzwierciedlenia w przepisach prawnych.

W teorii prawa podatkowego uważa się natomiast, że mimo różnic w sformułowaniu zakresu zadań kontroli podatkowej i skarbowej (w art. 281 § 2 ordynacji podatkowej i w art. 2 ustawy o kontroli skarbowej) kontrole te są częścią postępowania podatkowego. Zarówno jedna, jak i druga zmierzają do sprawdzenia zeznania podatkowego, źródeł przychodów i wyliczenia należnego podatku, oczywiście, jeżeli przez pojęcie kontroli skarbowej rozumieć będziemy tylko postępowanie kontrolne dotyczące podatków, a nie czynności operacyjne oraz prowadzone dochodzenie. .