Podatek tonażowy - alternatywa dla podatku dochodowego

Do polskiego systemu podatkowego zostanie wprowadzony całkiem nowy, nieznany dotychczas podatek, a mianowicie podatek tonażowy. W systemach prawnych państw członkowskich Unii Europejskiej podatek taki jest znany od lat. Funkcjonuje on m.in. w Danii, Wielkiej Brytanii, Holandii. W niniejszym opracowaniu wskazane zostaną główne rozwiązania wynikające z ustawy o podatku tonażowym, która zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2007 r.

Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy o podatku tonażowym (druk sejmowy nr 372), podatek ten jest najważniejszym instrumentem polityki transportowej państw unijnych stosowanym wobec żeglugi morskiej. Wprowadzenie takiego podatku ma głównie na celu stworzenie armatorom warunków umożliwiających odzyskanie zdolności konkurencji na rynku żeglugowym, jak również umożliwienie powrotu statków pod bandery narodowe państw członkowskich. Z uwagi bowiem na różnego rodzaju ułatwienia (np. niewielkie opłaty rejestracyjne, niskie podatki lub ich brak, swoboda doboru tanich załóg czy też brak nadzoru administracji kraju bandery) stosowane przez państwa określane jako „państwa taniej bandery”, duża część statków została właśnie w nich zarejestrowana. Również statki polskich armatorów w większości pływają pod obcymi - tanimi banderami.

Rozwiązania zawarte w ustawie o podatku tonażowym zostały przewidziane jako alternatywa w odniesieniu do przepisów ustaw o podatku dochodowym. Wynika to pośrednio z poszczególnych przepisów ustawy o podatku tonażowym, ale przede wszystkim ze zmiany dokonanej w art. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tymi zmianami przepisów ustaw o podatku dochodowym nie stosuje się do przychodów (dochodów) armatora opodatkowanych podatkiem tonażowym. Opodatkowanie podatkiem tonażowym nie stanowi obligatoryjnej formy opodatkowania. Podatek ten ma być opcjonalny w odniesieniu do podatku dochodowego i podatnik może wybrać ten sposób opodatkowania, ale nie musi.