Spółka oraz jej krajowe i zagraniczne oddziały jako podatnik VAT

Odpowiedź na te pytania jest niezwykle istotna, aby dane transakcje objąć obowiązkiem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Także w przypadku krajowych i zagranicznych oddziałów spółek, które najczęściej świadczą odpłatnie usługi na rzecz swoich zagranicznych filii i obciążają je z tego tytułu kosztami, pytania te są ważne i istotne. Najczęściej chodzi tu o przenoszone przez spółki na rzecz własnych oddziałów koszty usług marketingu, doradztwa, zarządzania, szkolenia pracowników, przetwarzania danych, a także dostarczania i obsługi oprogramowania.

Transakcje dokonane przez spółkę na rzecz jej oddziału (powołanej przez nią jednostki organizacyjnej), czyli na rzecz podmiotu zależnego, choć są świadczone odpłatnie, nie muszą mieć charakteru świadczenia wzajemnego. Wówczas zasadniczo nie są one także „świadczeniem usług”, pozwalającym na zastosowanie wobec nich podatku od towarów i usług. W takim przypadku obciążenie podmiotu zależnego kosztami usług świadczonych przez spółkę macierzystą (dominującą) stanowić może jedynie np. podział kosztów wewnątrz tej spółki.

Oznacza to, że w zakresie świadczenia usług, które jest dokonywane pomiędzy dwoma podmiotami tworzącymi jednego podatnika, nie powstanie obowiązek podatkowy w VAT, nawet wówczas, gdy świadczenie to następuje odpłatnie. Usługi świadczone w obrębie tej samej osoby prawnej nie stanowią bowiem odpłatnego świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu VAT. Pomiędzy podmiotem zależnym a podmiotem macierzystym nie może istnieć żaden stosunek prawny, ponieważ podmioty te są jednym podatnikiem VAT. W istocie podmiot macierzysty nie otrzymuje wynagrodzenia z tytułu czynności o charakterze wewnętrznym, które są wykonywane w interesie własnym spółki, np. w celu jednolitego przetwarzania danych rachunkowych, dla celów marketingowych i innych.