Przejęcie składników majątku w związku z podziałem spółki

Jeszcze niedawno ustawa o rachunkowości odnośnie do operacji podziałów spółek zawierała jedynie uregulowania dotyczące zasad inwentaryzacji oraz zamknięcia i otwarcia ksiąg rachunkowych. Nie było zaś jasne, jak spółki przejmujące majątek w wyniku podziału spółki dzielonej mają wykazać ten majątek we własnych księgach. Ustawą z 12 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 229, poz. 2276) wprowadzono kolejne zmiany do ustawy o rachunkowości, które po raz pierwszy zastosowane będą do sprawozdań finansowych sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2004 roku. Zmiany te mają swoje skutki między innymi dla rozliczenia w księgach operacji podziału spółek. Ustawa o rachunkowości po powyższej zmianie przewiduje bowiem, że rozliczanie podziałów jednostek powinno nastąpić według zasad właściwych dla połączeń jednostek.

W przypadku podziału właściwym przepisem ustawy o rachunkowości jest art. 44d, który zawiera właśnie odesłanie do przepisów regulujących rozliczenia połączeń: „Przepisy art. 44a-44c stosuje się odpowiednio w przypadku nabycia przez jednostkę zorganizowanej części innej jednostki, w tym również w razie podziału spółek”. Należy zatem przyjąć, iż w przypadku podziału spółka przejmująca majątek jest spółką przejmującą również w kontekście zastosowania art. 44a-44c. Majątek spółki dzielonej, który jest przejmowany przez spółkę przejmującą, będzie w celu zastosowania przepisów powyższych artykułów traktowany jak spółka przejmowana. Można wyróżnić dwie sytuacje:

- jedna spółka przejmuje drugą, a zatem jedna kontynuuje swój byt prawny w nowym wymiarze, a druga go kończy lub

- tworząc nowy podmiot prawa spółki kończą własne istnienie.