Użytkowanie wieczyste - ewidencja księgowa

Większość podmiotów prowadzących działalność gospodarczą posiada nieruchomości. Do tej grupy aktywów zaliczamy również prawo użytkowania wieczystego gruntów. Do końca 2001 r. prawo użytkowania wieczystego było ewidencjonowane w różny sposób: jako wartości niematerialne i prawne, bądź wyłącznie pozabilansowo. Od 1 stycznia 2002 r. stosownie do zapisów w ustawie o rachunkowości prawo użytkowania wieczystego gruntu zaliczane jest do:

• środków trwałych, a dokładniej do nieruchomości (art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. a ustawy o rachunkowości), podobnie jak grunty i budynki, lub

• inwestycji (art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy o rachunkowości).

Dodajmy jeszcze, że posiadanie praw własności składników majątkowych nie jest niezbędnym kryterium do uznania ich za aktywa własne. Aktywa, które są własnością innych osób, a sprawujemy nad nimi kontrolę, ujawniane są w księgach rachunkowych tak jak inne aktywa nabyte w wyniku przeszłych zdarzeń gospodarczych. Pomimo iż dotyczy to przede wszystkim środków trwałych używanych na podstawie umowy najmu lub umów o podobnym charakterze oraz ulepszeń w obcych środkach trwałych, to możliwe jest również sprawowanie kontroli nad prawem użytkowania wieczystego gruntu. Powstałe na obcych gruntach, w wyniku przeszłych zdarzeń gospodarczych, nasze nieruchomości - budynki i budowle - stanowią tym samym o konieczności sprawowania kontroli nad prawem użytkowania wieczystego gruntu, na którym znajdują się te nieruchomości. Dla aktywów obcych możliwość (obowiązek) kontroli wynika ze stosownych umów, na podstawie których nieruchomość będzie ujawniana w naszych księgach rachunkowych. Będzie także podlegała zasadom przyjętym do stosowania przez daną jednostkę w polityce rachunkowości w zakresie sposobu ewidencjonowania oraz naliczania amortyzacji i umorzenia.