Skutki podatkowe czynności niebędących przedmiotem prawnie skutecznej umowy

Prawo podatkowe stanowi część jednolitego systemu prawa. Z tego też względu przepisy podatkowe, które kształtują poszczególne elementy opodatkowania, często odwołują się do sytuacji uregulowanych w prawie cywilnym. Prawo podatkowe, jak też prawo cywilne odnoszą się również do szeroko pojętego obrotu gospodarczego. Prawo podatkowe reguluje stosunki społeczne pomiędzy uczestnikami obrotu gospodarczego a państwem. Natomiast prawo cywilne normuje obrót gospodarczy oraz stosunki prawne pomiędzy uczestnikami tego obrotu. Obrót gospodarczy odbywa się zatem poprzez wykorzystanie instytucji, które zostały wykreowane przez prawo cywilne. Problematyka związana z oceną ważności i skuteczności czynności cywilnoprawnej na gruncie prawa podatkowego powinna być zatem rozpatrywana przy uwzględnieniu różnych wariantów ustawowych:

• pierwsza sytuacja może wystąpić wówczas, gdy ustawodawca będzie odwoływał się w sposób wyraźny do pojęć prawa cywilnego,

• druga natomiast w przypadku, gdy ustawodawca będzie posługiwał się dla celów podatkowych określonymi instytucjami z dziedziny prawa cywilnego (przykładem może tu być umowa sprzedaży, pożyczki, darowizny, najmu lub renty).