Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

Podstawowym zadaniem, które muszą spełniać prowadzone przez jednostkę gospodarczą księgi rachunkowe oraz sporządzane na ich podstawie sprawozdania finansowe, jest przedstawianie przez nie wiernego i rzetelnego obrazu jednostki. Koncepcja przedstawiania w sprawozdaniach finansowych wiernego i rzetelnego obrazu przedsiębiorstwa oznacza, że sprawozdania te (a także będące podstawą ich sporządzenia księgi rachunkowe) powinny zgodnie z prawdą odzwierciedlać rzeczywistość danej jednostki gospodarczej.

W celu spełnienia przedstawionego powyżej postulatu rachunkowość wykształciła pewne instrukcje postępowania (zwane nadrzędnymi zasadami rachunkowości), których przestrzeganie pozwala na spełnienie niniejszego postulatu. Do jednych z najważniejszych nadrzędnych zasad rachunkowości zaliczyć należy zasadę memoriałową, a także ściśle z nią związane zasadę realizacji oraz zasadę współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów.

Zasada memoriałowa oznacza ujmowanie w księgach rachunkowych, a co za tym idzie, ostatecznie również w sprawozdaniu finansowym ogółu operacji gospodarczych danego okresu sprawozdawczego bez względu na stopień uregulowania wynikających z nich rozrachunków, jak również operacji przypadających na dany rok, które nie zrodziły jeszcze należności czy też zobowiązania. Memoriałowe ujęcie ogółu operacji gospodarczych ma zasadnicze znaczenie dla pomiaru wyniku finansowego, a więc kategorii kształtowanej - najogólniej rzecz ujmując - przez przychody i koszty. Obowiązująca ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694) definiuje w art. 6 ust. 1, jak jednostki gospodarcze powinny stosować zasadę memoriałową. Zgodnie z zapisem niniejszego artykułu w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.