Kontrola podatkowa - postępowanie skarbowe

Zobowiązania podatkowe

Kontrola podatkowa – postępowanie skarbowe

Maria Wielebska, Urząd Skarbowy Wrocław-Fabryczna

W polskim systemie podatkowym występuje dualizm kontroli podatkowej. Obok organów podatkowych kontrolę podatkową prowadzą także inspektorzy kontroli skarbowej w trybie postępowania skarbowego. Oznacza to, że te same podmioty mogą być kontrolowane w tym samym zakresie i przedmiocie kontroli przez dwa różne organy kontroli (podatkowy i skarbowy) różnymi, niezależnymi od siebie procedurami postępowania kontrolnego.

Kontrola podatkowa jest przeprowadzana na mocy ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn.zm.), natomiast w trybie postępowania skarbowego na podstawie przepisów ustawy z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (j.t. Dz.U. z 1999 r. Nr 54, poz. 572 z późn.zm.), przy czym do spraw nie uregulowanych przepisami ustawy o kontroli skarbowej stosuje się przepisy działu VI ordynacji podatkowej.

Kompetencje inspektora kontroli skarbowej

Ustawa o kontroli skarbowej reguluje przede wszystkim zasady prowadzenia kontroli skarbowej przez inspektorów kontroli skarbowej. Kontrola ta obejmuje postępowania kontrolne, wywiad skarbowy, wykonywanie szczególnego nadzoru podatkowego, a także inne czynności postępowania, np. kierowanie not sygnalizacyjnych, żądanie udzielenia informacji przez banki oraz redaktorów i wydawców dzienników lub czasopism.

Jedną z form kontroli skarbowej jest postępowanie kontrolne prowadzone przez inspektora kontroli skarbowej. Inspektor kontroli skarbowej jest jedynym organem wyposażonym w kompetencje wszczęcia i prowadzenia postępowania kontrolnego. Przy czym postępowanie to inspektor prowadzi samodzielnie. Samodzielność ta została przyznana przez ustawodawcę i znalazła wyraz w art. 38 ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej, zgodnie z którym inspektor podlega jedynie ograniczeniom ustawowym. A zatem nikt nie może narzucać inspektorowi sposobu prowadzenia kontroli lub ingerować w jej proces. Inspektor może powierzyć dokonywanie czynności kontrolnych pod swoim nadzorem pracownikom zatrudnionym w urzędzie kontroli skarbowej, z wyjątkiem czynności zastrzeżonych wyłącznie do wykonania przez inspektora. Do czynności tych należy: zarządzenie inwentaryzacji, przesłuchiwanie świadków, przesłuchiwanie kontrolowanego w charakterze strony, wydawanie decyzji, wszczynanie dochodzeń karnych i karnych skarbowych, podpisywanie aktów oskarżenia lub wniosków o ukaranie oraz innych czynności, o których mowa w art. 16 ustawy o kontroli skarbowej.