Podatkowe postępowanie odwoławcze

Podatkowe postępowanie odwoławcze

Mieczysław Staniszewski

W wyniku złożenia przez podatnika odwołania od decyzji wszczęty zostaje mechanizm kontroli prawidłowości rozstrzygnięcia dokonanego przez organ pierwszej instancji. Organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się. Jednak w niektórych przypadkach w wyniku odwołania może zapaść rozstrzygnięcie bardziej niekorzystne od decyzji organu pierwszej instancji.

Uprawnienia podatnika w postępowaniu podatkowym, a tym samym obowiązki organu podatkowego, wynikają przede wszystkim z ogólnych zasad postępowania administracyjnego. Przepisy szczegółowe służą głównie realizacji tych zasad ustanowionych w Ordynacji podatkowej. Organ podatkowy musi z urzędu uwzględniać zasady ogólne w toku całego postępowania. Zasady ogólne zawarte w Ordynacji podatkowej (tak samo jak zawarte w kodeksie postępowania administracyjnego) mają charakter norm prawnych i są dla organów podatkowych wiążące¹. Nie inaczej jest w przypadku postępowania odwoławczego. Ustanowiona w art. 127 ustawy z 29 sierpnia 1972 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn.zm.) zasada dwuinstancyjności znajduje bowiem swoje potwierdzenie w art. 220 § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, iż od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy odwołanie tylko do jednej instancji. Oznacza to, że postępowanie podatkowe zakończone wydaniem decyzji przez organ podatkowy pierwszej instancji może być dodatkowo prowadzone przez organ drugiej instancji w wyniku złożenia odwołania. Tak więc każda sprawa może być rozpatrywana najwyżej przez dwa organy (pierwszej i drugiej instancji).

Wyrażona w art. 127 Ordynacji podatkowej zasada dwuinstancyjności nakłada obowiązki zarówno na organy podatkowe pierwszej, jak i drugiej instancji, które zobowiązane są do prowadzenia odrębnych postępowań wyjaśniających. Organ pierwszej instancji nie może zatem występować do organu drugiej instancji o wydanie dyspozycji co do rozstrzygnięcia sprawy. Organ drugiej instancji nie może także narzucać rozstrzygnięcia organowi pierwszej instancji.