Samochód a koszty uzyskania przychodu

Samochód a koszty uzyskania przychodu

Joanna Maślanek

Niniejsze opracowanie porusza zagadnienia związane z wykorzystaniem samochodów należących do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, przy założeniu, że samochody te są ujęte w ewidencji środków trwałych podatnika (pominięte tu są kwestie związane z używaniem przez firmy samochodów nie objętych ewidencją, należących zarówno do osoby prowadzącej działalność, pracownika, jak i osób trzecich).

Ponieważ ustawodawca inaczej traktuje samochody ciężarowe i osobowe, te dwie kategorie pojazdów zostaną omówione osobno, choć oczywiście część zagadnień będzie podobna. Niniejszy tekst dotyczy pojazdów przyjętych przez firmy do używania już w tym roku, czyli mają do nich zastosowanie przepisy znowelizowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy uwzględnianiu w kosztach uzyskania przychodów różnych wydatków – również związanych z samochodami – trzeba podkreślić sprawę związku między poniesionymi wydatkami a uzyskaniem przychodu (bezpośredni, np. zakup paliwa na dostarczenie odbiorcy towaru, lub pośredni, np. ubezpieczenie samochodu). Artykuł 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.) stanowi, że „kosztami uzyskania przychodów (...) są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów”. W praktyce związek między wydatkami a przychodem jest dlatego istotny, że jego brak bywa podstawą do kwestionowania przez urzędy skarbowe zasadności uwzględnienia poszczególnych wydatków w kosztach.

Przechodząc do konkretnych zagadnień trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2001 r. ustawodawca wyraźnie sprecyzował, iż w myśl przepisów podatkowych przez pojęcie „samochód osobowy” rozumie się: „każdy samochód, który nie posiada homologacji producenta lub importera wymaganej dla samochodów innych niż osobowe oraz którego dopuszczalna ładowność nie przekracza 500 kg” (art. 23 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Czyli – inaczej mówiąc – za samochód ciężarowy uznaje się tylko samochód mający homologację producenta lub importera jako samochód osobowy. Takie zdefiniowanie pojęć powoduje, że obecnie przeróbka samochodu osobowego na ciężarowy (w ostatnich latach była to nagminna praktyka) nie zmienia sposobu jego traktowania przez przepisy podatkowe.