Interpretacja indywidualna z dnia 14 kwietnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.79.2025.3.DJ
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 23 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismami: z 24 lutego 2025 r. (wpływ 3 marca 2025 r.) oraz pismem z dnia 2 kwietnia 2025 r. (wpływ 4 kwietnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Aktem notarialnym z dnia (…) 2024 r. zawarła Pani (wraz z mężem) z Rolniczą Spółdzielnią Produkcyjną (…) z siedzibą (…) umowę o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego, umowę sprzedaży oraz umowę o podział nieruchomości do korzystania.
Przedmiotowe umowy dotyczyły nabycia lokalu mieszkalnego nr (…) wraz z przynależnymi pomieszczeniami (…) oraz udział w częściach wspólnych ww. działki w ramach, którego będzie przysługiwało prawo do wyłącznego korzystania z ogródka. Wszystkie wymienione elementy składowe objęte są jedną księgą wieczystą o numerze (…).
W obecnym stanie prawnym, zgodnie z wydanym przez starostwo powiatowe zaświadczeniem do lokalu (…) składającego się z (…) oraz pomieszczenie gospodarcze (…) zlokalizowane w budynku gospodarczym na tej samej działce. Wszystkie te elementy składowe stanowią samodzielny lokal mieszkalny zgodnie z treścią wydanego zaświadczenia.
Pomieszczenia przynależne do lokalu nr (…) są integralnie związane z prawem własności do tego lokalu, gdyż łącznie stanowią odrębną całość stanowiącą zgodnie z wydanym zaświadczeniem samodzielny lokal mieszkalny.
Przy wyodrębnianiu lokalu zakładana będzie odrębna księga wieczysta, która opisuje dany lokal. W spisie spraw w księdze tego lokalu pojawi się wpis, że z własnością tego lokalu wiąże prawo własności w działce gruntowej w tym obszar obejmujący ogródek. Natomiast prawo do wyłącznego korzystania z ogródka znajdzie się w dziale (…), z której dany lokal zostanie wyodrębniony. Ogródek znajduje się na tej samej działce co lokal mieszkalny nr (…).
Uprzednio, dnia (…) 2024 r. Walne Zgromadzenie Członków Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (…) podjęło uchwały w sprawie sprzedaży przedmiotowych lokali mieszkalnych i nieruchomości zabudowanych m.in. budynkami mieszkalnymi na rzecz obecnych ich najemców. Zgodnie z zawartą tego dnia Uchwałą (…) Walnego Zgromadzenia Członków Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (…), na mocy (…) tejże uchwały udzielono Pani (oraz Pani mężowi) bonifikaty od ceny równej wartości nieruchomości ustalonej przez rzeczoznawcę majątkowego w operacie szacunkowym poprzez jej obniżenie o (…)%.
Jest Pani (…) żoną byłego członka Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (…), ponadto na podstawie zawartej umowy, jest Pani (wraz z mężem) najemcą przedmiotowego lokalu mieszkalnego od lat (…).
W pismach stanowiących uzupełnienie wniosku wskazano, że na moment zawarcia umowy o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego, umowy sprzedaży oraz umowy o podział nieruchomości do korzystania przedmiotowy lokal mieszkalny (w rozumieniu opisanym we wniosku) stanowił mieszkanie zakładowe. Lokale mieszkalne stanowiące składniki majątkowe Spółdzielni były wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych świadczących na jej rzecz pracę członków spółdzielni oraz tzw. domowników w rozumieniu przepisów (art. 156 § 2) ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz.U.2024.593 t.j.) Po ustaniu członkostwa w Spółdzielni zakładowe lokale mieszkalne wynajmowane były także byłym członkom, ich rodzinom jak również spadkobiercom byłych członków i ich rodzinom. Spółdzielnia nigdy nie prowadziła komercyjnego najmu budynków i lokali mieszkalnych.
Prawo do udzielonej bonifikaty na rzecz dotychczasowych najemców przyznane zostało na podstawie uchwały (…) Walnego Zgromadzenia Członków Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (…) z dnia (…) 2024 r. w sprawie sprzedaży lokalu mieszkalnego nr (…) położonego (…).
Przedmiotowa uchwała podjęta została na podstawie art. (…) ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz.U.2024.593 t.j.) zgodnie z brzmieniem którego do wyłącznej kompetencji walnego zgromadzenia należy podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej; oraz (…) Statutu Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (…) zgodnie z brzmieniem którego: „Do wyłącznej kompetencji Walnego Zgromadzenia Członków należą sprawy: ....
(…) podejmowanie uchwał w sprawach nabycia, zbycia nieruchomości, zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej."
Uchwała z określonym prawem do bonifikaty skierowana była do indywidualnych adresatów - obecnych najemców. Oferta nabycia lokalu ze wskazaną bonifikatą była skierowana do konkretnych osób indywidualnie oznaczonych (obecnych najemców) na podstawie zamieszczonych w niej unikatowych danych osobowych.
Pani mąż (…) był wieloletnim członkiem tutejszej Rolniczej Spółdzielni, Pani była „domownikiem" (art. 156 § 2 ustawy prawo spółdzielcze). Z uwagi na powyższe także świadczyła Pani na jej rzecz pracę na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz.U.2024.593 t.j.), oddział 3 - Praca, zgodnie z zasadami dotyczącymi „domowników”.
Umowa najmu jest zawarta zarówno na Panią jak i na Pani męża. W czasie, kiedy Pani mąż był aktywnym członkiem Spółdzielni, Pani posiada status „domownika" i świadczyła na rzecz Spółdzielni pracę jako tzw. „domownik".
Pytanie
Czy przyznana Pani przez Walne Zgromadzenie Członków Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (…) bonifikata od ceny nabycia w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową nabytego lokalu mieszkalnego ustaloną przez rzeczoznawcę a ceną zakupu stanowi dochód zwolniony z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, przyznana bonifikata wiąże się z powstaniem przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie jednak z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie to dochód zwolniony z podatku dochodowego. Jak wskazuje cytowany przepis „Wolne od podatku dochodowego są dochody uzyskane z tytułu zakupu zakładowych budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych przez dotychczasowych najemców - w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową tych budynków lub lokali a ceną zakupu. W przedmiotowym stanie faktycznym i prawnym wartość przyznanej bonifikaty od ceny sprzedaży równej wartości lokalu mieszkalnego wynikającej z operatu szacunkowego stanowić będzie dochód zwolniony. Spełnia Pani określone w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przesłanki, tj. jest najemcą przedmiotowego lokalu mieszkalnego, a przedmiotowy lokal posiadał status zakładowego lokalu mieszkalnego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Za przychody podatkowe mogą być uznane jednakże tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Niewątpliwie na skutek podjętej uchwały Walnego Zgromadzenia Członków Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (…) udzielającej Pani bonifikaty poprzez obniżenie o (…)% ceny równej wartości nieruchomości uzyskała Pani przysporzenie skutkujące powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. Osiągnęła bowiem Pani korzyść majątkową o konkretnym wymiarze, gdyż zmniejszyło się zobowiązanie jakie musiałaby Pani zapłacić gdyby nie udzielono Pani opisanej bonifikaty.
Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 93 ww. ustawy:
Wolne od podatku dochodowego są dochody uzyskane z tytułu zakupu zakładowych budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych przez dotychczasowych najemców - w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową tych budynków lub lokali a ceną zakupu.
Wskazać należy, że wprowadzanie w konstrukcji danego, konkretnego podatku ulg, zwolnień czy innych typów przywilejów podatkowych uważa się za odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania. Analiza wydawanych na przestrzeni ostatnich lat orzeczeń sądów administracyjnych, w kontekście wykładni przepisów dotyczących ulg i zwolnień podatkowych, prowadzi zasadniczo do jednego wniosku: przepisy dotyczące zwolnień wykładać należy w sposób ścisły, wręcz zawężający, a w żadnym wypadku nie w sposób rozszerzający. Przepisy dotyczące ulg podatkowych i zwolnień to „przywileje, a te są odstępstwem od jednej z głównych zasad podatkowych, a mianowicie zasady sprawiedliwości podatkowej, przejawiającej się w powszechności opodatkowania oraz równości podatkowej” (vide wyr. SN z 7.5.1997 r. (III RN 22/97, Legalis).
Dokładna lektura przepisu art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prowadzi do wniosku, iż rzeczone zwolnienie jest skierowane dla: osób będących w momencie zakupu najemcami zakładowych budynków lub lokali mieszkalnych (tytułem prawnym zajmowanego budynku lub lokalu jest umowa najmu).
Zatem aby skorzystać z dobrodziejstwa omawianego zwolnienia należy łącznie spełnić dwa warunki, a mianowicie po pierwsze: dokonać nabycia lokalu/budynku zakładowego, po drugie do ww. lokalu/budynku posiadać umowę najmu. Status ww. lokalu należy oceniać w kontekście nabywcy, a nie zbywcy, a co za tym idzie dla zastosowania zwolnienia wystarczającym nie jest, że budynek/lokal stanowi składniki majątkowe Spółdzielni dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych świadczących na jej rzecz pracę członków spółdzielni oraz tzw. „domowników”. Ww. lokal/budynek musi posiadać status budynku/lokalu zakładowego dla nabywcy.
Tymczasem, z treści wniosku wynika, że nabyła Pani – jako żona byłego wieloletniego członka spółdzielni i osoba świadcząca na rzecz Spółdzielni pracę jako tzw. „domownik” (w czasie, kiedy Pani mąż był aktywnym członkiem Spółdzielni) – lokal mieszkalny wraz z przynależnymi pomieszczeniami (stanowiącymi łącznie samodzielny lokal mieszkalny) oraz prawo do korzystania z ogródka. Ww. lokal mieszkalny (w rozumieniu opisanym we wniosku) stanowił mieszkanie zakładowe. Lokale mieszkalne stanowiące składniki majątkowe Spółdzielni były wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych świadczących na jej rzecz pracę członków spółdzielni oraz tzw. domowników w rozumieniu przepisów (art. 156 § 2 ustawy – Prawo spółdzielcze). Od lat (…) była Pani najemcą rzeczonego lokalu mieszkalnego. Nabycie nastąpiło – jak już wyżej wskazano – z zastosowaniem (…)% bonifikaty.
W tym miejscu wskazać należy, że w myśl art. 155 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 593 ze zm):
§ 1. Zdolny do pracy członek spółdzielni ma prawo i obowiązek pracować w spółdzielni w rozmiarze ustalanym corocznie przez zarząd, stosownie do potrzeb wynikających z planu działalności gospodarczej spółdzielni.
§ 2. Przy przydzielaniu pracy członkom spółdzielnia powinna uwzględniać ich kwalifikacje zawodowe i osobiste.
Zgodnie natomiast z art. 156 cyt. ustawy:
§ 1. Oprócz członków spółdzielnia może zatrudniać także ich domowników.
§ 2. Za domownika członka uważa się każdego członka jego rodziny, a także inne osoby, jeżeli zamieszkują z nim wspólnie i prowadzą z nim wspólne gospodarstwo domowe.
Z powyższych zapisów wynika, że praca domownika wiąże się z prawem i obowiązkiem do świadczenia pracy przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Dopóki członek ma to prawo i obowiązek, a więc w czasie trwania stosunku członkostwa, domownik może pracować na rzecz rolniczej spółdzielni produkcyjnej. A zatem a contrario z chwilą utraty członkostwa w spółdzielni przez Pani męża utraciła Pani status domownika w rozumieniu ww. przepisów, a co za tym idzie zawarła Pani umowę nabycia ww. nieruchomości, wskazanej we wniosku jako niestanowiącej dla Pani budynku/lokalu zakładowego.
Mając na uwadze opis stanu faktycznego oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, iż w przypadku uzyskania przez Panią dochodów z tytułu zakupu omówionej we wniosku nieruchomości, w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową tej nieruchomości a ceną zakupu, zastosowania nie znajdzie zwolnienie przedmiotowe przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Informuję, że dokumenty dołączone do wniosku i jego uzupełnienia nie podlegały weryfikacji i analizie w ramach postępowania o wydanie niniejszej interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.