Interpretacja indywidualna z dnia 19 marca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.851.2024.2.ASZ
Skutki podatkowe otrzymania od banku świadczenia pieniężnego i odliczania ulgi odsetkowej.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
14 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 28 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 18 lutego 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
(...) 2024 r. została zawarta ugoda pomiędzy A i B.A, jako kredytobiorcą, a X w sprawie umowy kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej - kredytu denominowanego we franku szwajcarskim (CHF) na budowę domu jednorodzinnego, zawartej (...).2005 r. (dalej Umowa). W momencie uruchomienia kredytu na rachunek kredytobiorcy została przelana kwota 118.024 zł (wypłata kwoty kredytu w 1 transzy). W trakcie całego okresu kredytowania (do dnia podpisania ugody) kredytobiorca zapłacił na rzecz Banku łączną kwotę 127.023,99 zł z tytułu rat kapitałowych i 22.660,98 zł z tytułu rat odsetkowych. Łączna nadpłata z tytułu spłat rat kredytowych w stosunku do kwoty otrzymanej od banku wyniosła 31.660,97 (127.023,99 zł + 22.660,98 zł - 118.024 zł), w tym z tytułu kapitału 8.999,99 (127.023,99 zł - 118024 zł).
W zeznaniach za poszczególne lata 2005-2023 małżonkowie we wspólnie składanych zeznaniach podatkowych odliczali po połowie od dochodu zapłacone w danym roku podatkowym odsetki od kredytu, w ramach tzw. ulgi odsetkowej.
W treści ugody wskazano, iż zamiarem Banku i kredytobiorcy jest polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego ważności oraz skuteczności umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z umowy lub z wykonania świadczeń z Umowy, przez przyjęcie przewidzianych w ugodzie rozwiązań.
Strony ugody w jej treści ustaliły:
•w pkt 1 utrzymanie umowy w mocy i całkowite rozliczenie umowy, tj. potwierdziły, że miały wolę zawarcia umowy w dacie jej zawarcia oraz oświadczyły, że mają wolę utrzymania jej w mocy przez cały okres kredytowania z uwzględnieniem zmian wynikających z ugody, w tym do jej całkowitego rozliczenia zgodnie z ugodą.
•w pkt 2 Strony zgodnie postanowiły, że kwota zadłużenia z tyt. umowy, wynosząca na dzień zawarcia ugody 11.364,05 CHF, będzie przeliczona na walutę polską i po przewalutowaniu zostanie dokonane umorzenie zadłużenia z tyt. Kredytu.
•w pkt 3.1 Ugody Bank zwolnił kredytobiorcę z długu (umorzył zadłużenie kredytobiorcy) w zakresie kwoty 50.915,49 zł, na którą złożył się kapitał bieżący (po przewalutowaniu na PLN).
•w pkt 3.2 wpisano: „Strony postanawiają, że Bank dodatkowo wypłaci Kredytobiorcy kwotę 17.500 zł w związku z rozliczeniem umowy na rachunek bankowy nr (...) w terminie miesiąca od dnia zawarcia Ugody”.
W treści ugody nie wskazano nic więcej odnośnie charakteru kwoty 17.500 zł.
Uzupełnienie wniosku
We wniosku precyzyjnie wskazano, iż o charakterze wypłaconej kwoty w wys. 17.500 zł można przesądzać wyłącznie na podstawie treści ugody, która ma w tym przedmiocie charakter wiążący. W treści ugody odnośnie charakteru kwoty 17.500 zł wskazano jedynie, iż kwota ta zostanie wypłacona tytułem „rozliczenia umowy” w związku z przytoczonymi w treści wniosku postanowieniami ugody zawartymi m.in. w pkt 1, zgodnie z którym strony umowy kredytowej zgodziły się na cyt.: „utrzymanie umowy w mocy i całkowite rozliczenie umowy, tj. potwierdziły, że miały wolę zawarcia umowy w dacie jej zawarcia oraz oświadczyły, że mają wolę utrzymania jej w mocy przez cały okres kredytowania z uwzględnieniem zmian wynikających z ugody, w tym do jej całkowitego rozliczenia zgodnie z ugodą”.
W treści ugody wskazano, iż zamiarem Banku i kredytobiorcy jest polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego ważności oraz skuteczności umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z umowy lub z wykonania świadczeń z Umowy, przez przyjęcie przewidzianych w ugodzie rozwiązań. Jak wyraźnie zaznaczono w treści wniosku o interpretację, w treści ugody nie wskazano nic więcej odnośnie kwoty 17.500 zł. W szczególności nie wskazano jak została skalkulowana ta kwota, więc brak podstaw do udzielenia odpowiedzi na pytanie zawarte w pkt 1b wezwania organu. Warunki ugody, tj. zarówno umorzenie pozostałej na dzień podpisanej ugody kwoty zadłużenia po przewalutowaniu, jak i wypłata kwoty 17.500 zł zmodyfikowały warunki wynikające z pierwotnej umowy, tak aby były satysfakcjonujące w końcowym, ogólnym rozliczeniu dla kredytobiorcy. Innymi słowy, w ugodzie nie wskazano na modyfikację konkretnych warunków wynikających z pierwotnej umowy w związku z wypłatą 17.500 zł, w szczególności – jak zaznaczono we wniosku o interpretację – w treści ugody nie wskazano czy, ani tym bardziej jaka część z kwoty 17.500 zł, dotyczy zwrotu uprzednio zapłaconych przez kredytobiorców rat odsetkowych. Stąd w Pana ocenie – przy oparciu się o zapisy pierwotnej umowy kredytowej i związanej z nią ugody, które mają charakter wiążący przy ocenie skutków podatkowych wypłaty kwoty 17.500 zł – brak podstaw do przesądzenia, że kredytobiorca jest zobowiązany do doliczenia do dochodu jakichkolwiek wielkości związanych z korzystaniem z tzw. „ulgi odsetkowej”.
Biorąc pod uwagę zapisy pierwotnej umowy oraz modyfikującej ją ugody nie można bowiem jednoznacznie przesądzić, iż w wyniku zwrotu kwoty 17.500 zł doszło do zwrócenia kredytobiorcom uprzednio zapłaconych odsetek (ani tym bardziej w jakiej wysokości). Istotnym jest bowiem fakt, iż kredyt był kredytem denominowanym w CHF (co oznaczało, iż raty kapitałowe i odsetkowe też były określone w CHF), a zwrot na podstawie ugody nie został określony w CHF, tylko w PLN. Wypłata kwoty 17.500 zł może sprowadzać się więc do zmian pierwotnej umowy w zakresie zwrotu wyłącznie rat kapitałowych po przeliczeniu na PLN, co w takim przypadku oznaczałoby zmianę pierwotnych warunków umowy kredytowej w zakresie kursów franka szwajcarskiego (CHF) mających zastosowanie przy przeliczeniu wysokości spłat rat kapitału wyrażonych w umowie w CHF na PLN – tj. obniżenie tych kursów w stosunku do zastosowanych na podstawie zapisów pierwotnej umowy kredytowej (przed zmianami na podstawie ugody bankowej).
Kredytobiorca do czasu podpisania ugody zapłacił na rzecz Banku tytułem rat kapitałowych określonych w CHF kwotę o równowartości 127.023,99 zł. Kwota 17.500 zł może więc zawierać się w kwocie spłaconego kapitału wyrażonego w PLN. Innymi słowy, biorąc pod uwagę zapisy pierwotnej umowy, jak i modyfikującej ją ugody – brak podstaw, aby oprzeć się na wielkościach wyrażonych w PLN i przesądzić, iż na kwotę 17.500 zł składa się kwota nadpłaconych odsetek w wys. 8.500,01 zł ustalona jako różnica między kwotą zwróconą przez Bank (17.500 zł) a kwotą nadpłaconego kapitału w PLN (8.999,99 zł) – gdyż przede wszystkim nie wynika to z zapisów ugody.
Pytanie
Czy podatnik, w związku z faktem, iż korzystał z ulgi odsetkowej, zobowiązany jest w rozliczeniu za 2024 roku, w którym otrzymał przedmiotowy zwrot, do doliczenia dochodu na podstawie art. 45 ust. 3a updof odliczonych odsetek, a jeśli tak, to czy kwotę doliczenia należy ustalić jako połowę kwoty 8.500,01 zł (17.500 zł, tj. kwota zwrócona przez Bank - 8.999,99 zł, tj. kwota nadpłaconego kapitału)?
Pana stanowisko w sprawie
Zwrócona przez Bank kwota 17.500 zł tytułem rozliczenia umowy kredytu – choć z całą pewnością stanowi częściowy zwrot kredytobiorcom uprzednio zapłaconych kwot na rzecz Banku w postaci rat kredytu – to jednakże podatnik nie jest zobowiązany do doliczenia do dochodu za 2024 r. (w którym otrzymał zwrot) kwot odliczonych odsetek w latach 2005-2023 w ramach ulgi odsetkowej. Wynika to z faktu, iż w treści ugody nie wskazano ani czy, ani tym bardziej jaka część z kwoty 17.500 zł dotyczy zwrotu uprzednio zapłaconych przez kredytobiorców rat odsetkowych.
Zarówno umorzenie pozostałej na dzień podpisanej ugody kwoty zadłużenia po przewalutowaniu, jak i wypłata kwoty 17.500 zł zmodyfikowały warunki wynikające z pierwotnej umowy, tak aby były satysfakcjonujące w końcowym, ogólnym rozliczeniu dla kredytobiorcy.
Innymi słowy, w ugodzie nie wskazano na modyfikację konkretnych warunków wynikających z pierwotnej umowy w związku z wypłatą 17.500 zł. Warunek ugody polegający na wypłacie 17.500 zł może więc sprowadzać się do zmian pierwotnej umowy w zakresie zwrotu wyłącznie rat kapitałowych po przeliczeniu na PLN, co w takim przypadku oznaczałoby zmianę pierwotnych warunków umowy kredytowej w zakresie kursów franka szwajcarskiego (CHF) mających zastosowanie przy przeliczeniu wysokości spłat rat kapitału wyrażonych w umowie w CHF na PLN – tj. obniżenie tych kursów w stosunku do zastosowanych na podstawie zapisów pierwotnej umowy kredytowej (przed zmianami na podstawie ugody bankowej). Innymi słowy, opierając się na treści ugody, która ma charakter wiążący przy rozstrzygnięciu przedmiotowej kwestii, nie sposób ustalić czy, ani tym bardziej jaka część z kwoty 17.500 zł dotyczy zwrotu uprzednio zapłaconych i odliczonych w zeznaniach rocznych odsetek od kredytu.
Kredytobiorca do czasu podpisania ugody zapłacił na rzecz Banku tytułem rat kapitałowych określonych w CHF kwotę o równowartości 127.023,99 zł. Kwota 17.500 zł może więc zawierać się w kwocie spłaconego kapitału wyrażonego w PLN. Istotnym jest bowiem fakt, iż kredyt był kredytem denominowanym w CHF (co oznaczało, iż raty kapitałowe i odsetkowe też były określone w CHF), a zwrot na podstawie ugody nie został określony w CHF, tylko w PLN. Innymi słowy, biorąc pod uwagę zapisy ugody, brak podstaw, aby oprzeć się na wielkościach wyrażonych w PLN i przesądzić, iż na kwotę 17.500 zł składa się kwota nadpłaconych odsetek w wys. 8.500,01 zł ustalona jako różnica między kwotą zwróconą przez Bank (17.500 zł) a kwotą nadpłaconego kapitału w PLN (8.999,99 zł).
Uzupełnienie stanowiska
Powyższe konstatacje nazwane przez organ w wezwaniu „rozważeniami na temat tego, co może oznaczać warunek ugody polegający na wypłacie 17.500 zł” są niczym innym jak przedstawieniem własnego stanowiska w sprawie w zakresie zastosowania na tle przedstawionego stanu faktycznego przepisu art. 45 ust. 3a updof.
Powyższa argumentacja dowodzi, iż na tle stanu faktycznego przedmiotowej sprawy brak jest podstaw do przesądzenia, iż w wyniku wypłaty kwoty 17.500 zł doszło do zwrotu uprzednio zapłaconych odsetek, ani tym bardziej nie sposób ustalić w jakiej części (wysokości). Wnioskodawca nie pyta o to czy kwota 17.500 zł powinna zostać opodatkowana, gdyż w tym zakresie ma swoje stanowisko w sprawie potwierdzone pośrednio (nie w sposób wiążący) interpretacją KIS wydaną dla żony, zgodnie z którym w opisanym przypadku na skutek zwrotu kwoty 17.500 zł nie doszło do przysporzenia majątkowego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zasady dokonywania odliczeń wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych regulują przepisy art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.
Jak wynika z art. 26b ust. 1 ustawy:
Od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1, odlicza się, z zastrzeżeniem ust. 2-4, faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi, o którym mowa w art. 3 ust. 1, na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:
1) budową budynku mieszkalnego albo
2) wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo
3) zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo
4) nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.
W art. 26b ust. 4 pkt 1-2 ustawodawca określił wysokość dokonywanych odliczeń, gdyż są one limitowane.
Stosownie do treści art. 26b ust. 6 ww. ustawy:
Odsetki, o których mowa w ust. 4, zapłacone przed rokiem określonym w ust. 5, mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku za rok podatkowy, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki.
Natomiast w myśl art. 26b ust. 7 tej ustawy:
Odsetki, o których mowa w ust. 4, zapłacone przed rokiem określonym w ust. 5, mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku również w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył odsetki; w tym przypadku odliczeniu podlega wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik dokonał pierwszego odliczenia.
Zgodnie z art. 26b ust. 8 cytowanej ustawy:
Odliczenia dotyczą zapłaconych łącznie przez oboje małżonków. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu – odliczeń dokonuje się zgodnie z wnioskami zawartymi w zeznaniach rocznych, bądź od dochodu każdego z małżonków, w proporcji wskazanej we wniosku, bądź od dochodu jednego z małżonków.
Pomimo uchylenia art. 26b ustawodawca zagwarantował korzystanie z ulgi odsetkowej w ramach praw nabytych.
Jak bowiem wynika z art. 9 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217 poz. 1588) – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.:
Podatnikowi, któremu w latach 2002-2006 został udzielony kredyt (pożyczka), o którym mowa w art. 26b ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., przysługuje na zasadach określonych w tej ustawie prawo odliczania wydatków na spłatę odsetek od tego kredytu (pożyczki), do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt (pożyczkę) zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2027 r.
W przypadku zwrotu wartości odsetek, z którymi związane było prawo podatnika do korzystania z ulgi odsetkowej, ustawodawca przewidział rozwiązanie dla tego rodzaju szczególnych sytuacji. Stosownie bowiem do treści art. 45 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub podatku, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone.
Z powyższego wynika, że rozliczenie z tytułu zwrotu odsetek powinno być dokonane w zeznaniu składanym za ten rok, w którym dojdzie do ich zwrotu. Jeśli więc dochodzi do zwrotu odliczonych wcześniej odsetek, to w zeznaniu rocznym za rok wypłaty tej należności trzeba ją doliczyć do podstawy opodatkowania (dochodu).
Jak wynika z opisu stanu faktycznego, w zawartej ugodzie strony ustaliły utrzymanie umowy w mocy. Doszło do przewalutowania zobowiązania, umorzenia zadłużenia kredytowego i wypłaty kwoty rozliczenia umowy. W treści ugody nie wskazano nic więcej odnośnie tej kwoty rozliczenia – nie wskazano jak została skalkulowana, ani czy dotyczy zwrotu uprzednio zapłaconych przez kredytobiorców rat odsetkowych.
Skoro nie można jednoznacznie określić, że w ramach kwoty rozliczenia umowy otrzymał Pan zwrot uwzględnionych we wcześniejszych rozliczeniach podatkowych odsetek (ani tym bardziej w jakiej wysokości), nie znajdzie w Pana sprawie zastosowania art. 45 ust. 3a ustawy.
Tym samym zdarzenie to nie powoduje u Pana konsekwencji podatkowych w odliczaniu tzw. ulgi odsetkowej zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.