Interpretacja indywidualna z dnia 14 marca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.40.2025.3.AR
Uznanie wydzielonej i przenoszonej do X Komórki B za zorganizowaną część przedsiębiorstwa oraz wyłączenia z opodatkowania tej transakcji.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
17 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie uznania wydzielonej i przenoszonej do X Komórki B za zorganizowaną część przedsiębiorstwa oraz wyłączenia z opodatkowania tej transakcji.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
X Sp. z o. o. (dalej jako „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest spółką prawa polskiego podlegającą w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy).
W ramach Spółki prowadzone są dwa rodzaje działalności gospodarczej:
1.Działalność związana z (…) - ….. (tj. Komórka A),
2.Działalność polegająca na (…) - …..(tj. Komórka B).
Spółka na chwilę obecną jest spółką rodzinną, w której wspólnikami są mąż i żona (udziałowcy). Ponadto Spółka należy do większej grupy podmiotów powiązanych rodzinnie. Niemniej Spółka przygotowuje się do znacznego rozwoju, co ma zagwarantować Spółce osiąganie w przyszłości stałych, większych przychodów. Jednocześnie działalność całej grupy ma zostać uporządkowana w celu stworzenia bardziej przejrzystej i efektywnej struktury, w której ryzyko gospodarcze prowadzonej działalności jest zminimalizowane. Jednocześnie Spółka szykuje się do przeprowadzenia procesu sukcesji międzypokoleniowej, a także ewentualnego pozyskania inwestorów do działalności.
W celu zrealizowania wskazanych celów Wnioskodawca planuje zmienić model prowadzonej działalności, w tym poprzez rozdzielnie dwóch dotychczas prowadzonych działalności i wydzielenie majątku Spółki, w oparciu o który prowadzony jest wynajem nieruchomości do innego podmiotu, tak aby własność nieruchomości oraz działalność gospodarcza polegająca na komercyjnym wynajmie nieruchomości została przeniesiona do spółki powiązanej, a ryzyko związane z działalnością handlowo-dystrybucyjną pozostało w ramach Spółki i nie przenosiło się na pozostały majątek.
Działalność w branży zajmującej się wynajmem nieruchomości obejmuje wynajem nieruchomości w oparciu o aktualny majątek Spółki (tj. obecnie są wynajmowane nieruchomości magazynowane oraz biurowe wraz z przyległymi parkingami). Obecnie w ramach struktury wewnętrznej Spółki istnieje komórka zajmująca się działalnością związaną z wynajmem nieruchomości, w skład której wchodzi osoba świadcząca umowę zlecenia oraz dwóch pracowników gospodarczych obsługujący wynajem (m.in czynności administracyjno-techniczne i porządkowe).
W istniejącym stanie faktycznym działalność Spółki w tym zakresie nabiera dużej wartości i szerszego znaczenia. W szczególności grupa podmiotów powiązanych, do której należy Spółka planuje zwiększyć przychody z najmu i zapewnić najem długofalowy całej dostępnej powierzchni w ramach innego podmiotu. W tym celu Spółka zamierza również przeznaczyć do wynajmu lokal niemieszkalny położony w (…) (obecnie jest to środek trwały niewykorzystywany operacyjnie).
Działalność związana z obrotem towarowym prowadzona jest również w oparciu o majątek Spółki. Spółka przygotowuje się do rozszerzenia prowadzonej działalności gospodarczej, gdyż po planowanym wydzieleniu segmentu dot. wynajmu nieruchomości, Spółka planuje połączyć się z innym podmiotem powiązanym rodzinnie, który prowadzi działalność handlową o charakterze uzupełniającym do działalności Wnioskodawcy. Tym samym, dzięki przyszłemu uzyskaniu efektu synergii przychody z działalności handlowo-dystrybucyjnej w grupie znacznie wzrosną. W ramach Komórki A zatrudnieni są również handlowcy na podstawie umów cywilnoprawnych, którzy prowadzą działalność handlową Spółki (m.in. zakup i sprzedaż towarów).
Działalność poszczególnych komórek organizacyjnych Wnioskodawcy jest tym samym całkowicie odrębna z perspektywy klientów i rynku, na jakim działają - de facto stanowią one dwa przedsiębiorstwa działające w ramach jednej spółki. Zarówno składniki majątkowe Spółki, jak i jej pracownicy, co do zasady, przypisani są do poszczególnych działalności funkcjonujących w ramach przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, tj. odpowiednio do Komórki zajmującej się nieruchomościami oraz Komórki związanej z handlem. Wskazane obszary działalności posiadają odrębny system zarządzania oraz mają naturalną odrębną strukturę organizacyjną (m.in. dla potrzeb organizacyjnych i pracowniczych).
Wskazać należy, iż Wnioskodawca posiada niemożliwe do pogodzenia w ramach jednego podmiotu plany rozwoju działalności gospodarczej w zakresie ww. segmentów działalności. Jak już wskazano, w zakresie działalności związanej z handlem Spółka planuje połączyć się z innym podmiotem powiązanym rodzinnie, który prowadzi działalność dystrybucyjną o charakterze uzupełniającym do działalności Wnioskodawcy. Powyższe założenia są możliwe do realizacji pod warunkiem wyodrębnienia i wydzielania z istniejącej struktury Spółki działalności polegającej na wynajmie (Komórka B).
Przeprowadzenie podziału znajduje również uzasadnienie z uwagi na brak związku pomiędzy działalnością w zakresie najmu nieruchomości a działalnością w zakresie dystrybucji towarów, ale nie może być pomijany fakt konieczności ochrony nieruchomego majątku Spółki.
Z punktu widzenia księgowego i podatkowego występujący w Spółce podział na działalność handlową i nieruchomościową pozwala na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do poszczególnych komórek organizacyjnych Spółki (w tym również w zakresie sprzedaży i zakupów na gruncie VAT).
Plan grupy, do której należy Spółka zakłada utworzenie odrębnych podmiotów, które będą zajmować się poszczególnymi segmentami działalności Wnioskodawcy. Ze względu na istniejącą odrębność gospodarczą prowadzoną w ramach poszczególnych komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa, wynikającą m.in. z:
- dwóch odrębnych gałęzi działalności,
- odmiennych strategii działania,
- innych ryzyk branżowych i rynkowych,
Wnioskodawca rozważa dokonanie podziału Spółki. Uzasadnione jest to w szczególności planowanym rozwojem segmentu wynajmu (w szczególności oddania w najem lokalu niemieszkalnego), chęcią rozwoju działalności handlowo-dystrybucyjnej poprzez współpracę z grupą (oraz w przyszłości połączenie Spółki z podmiotem powiązanym prowadzącym działalność handlową komplementarną), a także zachowania nieruchomości w rodzinie.
Poszczególne komórki organizacyjne zostaną wydzielone w ramach Spółki pod względem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym. Z uwagi na faktyczną odrębność, Wnioskodawca rozważa ich wyodrębnienie do poszczególnych podmiotów poprzez przeprowadzenie podziału przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na inną spółkę (podział przez wydzielenie), zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1577, dalej jako „ksh”). Jest to bowiem rozwiązanie umożliwiające kontynuację prowadzenia działalności przez poszczególne komórki w dotychczasowym kształcie m.in. ze względu na sukcesję uniwersalną częściową.
W wyniku dokonania podziału przez przeniesienie majątku na inną spółkę kapitałową (tj. X Sp. z o.o., dalej: X), działalność związana z zarządzaniem i wynajmem nieruchomości zostanie wydzielona i przeniesiona do ww. X (Działalność Wydzielona - Komórka B). W spółce dzielonej pozostanie działalność związana z handlem (Działalność Pozostała – Komórka A). Udziały w podwyższonym kapitale X obejmą dotychczasowi wspólnicy Spółki zgodnie z parytetem ustalonym w planie podziału. X w związku z podziałem wstąpi z dniem podziału w prawa i obowiązki spółki dzielonej w części dot. Komórki B, określone w planie podziału.
Obecnie działalność X polega na obsłudze księgowej spółek powiązanych rodzinnie, w tym Spółki. Zamiar wniesienia Działalności Wydzielonej (Komórka B) do X zamiast do nowo zawiązanej spółki spowodowane jest m.in. przywołaną wyżej chęcią uproszczenia struktury całej grupy, a nie tworzeniem kolejnych podmiotów. Natomiast działalność księgowa prowadzona w X jest na tyle niewielka, że wniesienie majątku nieruchomościowego do tego podmiotu dalej pozwoli osiągnąć cel podejmowanych działań, tj. oddzielenie działalności handlowej oraz nieruchomościowej oraz zabezpieczanie majątku nieruchomego).
Podział przedsiębiorstwa Wnioskodawcy będzie ponadto łączył się z „przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę”, o którym mowa w przepisie art. 231 ust. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t. j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1502 z późn. zm.).
Składniki materialne i niematerialne, które mają zostać wydzielone do X związane z wynajmem nieruchomości są przypisane do tzw. Komórki -B i wykorzystywane w jego działalności. W szczególności, na X, która przejmie Komórkę - B, zostaną przeniesione składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki:
1.Prawo własności kompleksu nieruchomości położonych w (…), zabudowanych budynkiem handlowo-usługowo-magazynowo-biurowym oraz dwóch innych budynków oznaczonych w rejestrze gruntów jako działki numer:
- A, (…) - ul. (…),
- część działki B, (…),
- część działki B, (…) - ul. (…),
- C, (…) - ul. (…),
- D, (…) - ul. (…).
2.Prawo własności lokalu niemieszkalnego położonego w (…),
3.Prawo użytkowania wieczystego oraz służebność drogowa,
4.Środki trwałe m.in.:
- utwardzony plac i parking,
- ogrodzenia,
- instalacje fotowoltaiczne,
- kondensatory,
- nagrzewnice,
- wyposażenia biura, w tym meble,
- systemy alarmowe.
5.Rachunek bankowy w banku (…),
6.Umowy z dostawcami mediów, w tym w szczególności:
a.umowa na dostawę energii,
b.umowa na dostawę wody,
c.umowa na dostawę gazu,
d.umowa na dostawę internetu i telewizji kablowej,
7.Inne umowy, w tym dot.:
a.analiz i raportowania finansowo-kontrolingowego,
b.utrzymania zieleni,
c.konserwacji klimatyzacji,
d.przeglądu pieców.
8.Zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości, opłat przekształceniowych dotyczących użytkowania wieczystego oraz innych opłat okresowych wynikających z zarządzania nieruchomością,
9.Należności z tytułu czynszu najmu w związku z prowadzonym najmem,
10.Dokumentacja związana z prowadzeniem wynajmu nieruchomości przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,
11.Pracownicy przypisani do działu nieruchomości.
Pozostałe składniki materialne i niematerialne związane z działalnością w obrębie handlu towarowego, pozostaną w Spółce i również stanowią wyodrębnioną część przedsiębiorstwa (działalność pozostała – Komórka A). W spółce dzielonej zostaną bowiem składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:
1.Środki trwałe i wyposażenie lokalu biurowego,
2.Rachunek bankowy,
3.Umowy handlowe dot. zakupu i sprzedaży towarów handlowych oraz umowa dot. usług wsparcia sprzedaży (towarów handl.),
4.Zobowiązania z tytułu podatków oraz opłat,
5.Należności i zobowiązania handlowe,
6.Dokumentacja związana z prowadzeniem działalności w zakresie dystrybucji i sprzedaży towarów przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,
7.Pracownicy (na umowach cywilnoprawnych) przypisani do działu dystrybucji i sprzedaży towarów.
W razie wątpliwości co do alokacji składników majątku, umów lub pracowników decydować będzie ich funkcjonalny związek z poszczególnymi komórkami organizacyjnymi Spółki.
Natomiast po przeprowadzeniu podziału przez wydzielenie, w X powstanie (obok działalności księgowej) działalność nieruchomościowa, która funkcjonować będzie jako samodzielne przedsiębiorstwo w oparciu o przydzielone w ramach podziału składniki materialne i niematerialne. W spółce dzielonej będzie funkcjonować samodzielnie dotychczasowe przedsiębiorstwo. Znajdzie to w szczególności wyraz w tym, że w X działalność nieruchomościowa funkcjonować będzie przy pomocy przypisanych do niej zespołów składników majątkowych i niemajątkowych, zasobów ludzkich i zawartych umów, a tym samym w dalszym ciągu będzie wykonywać odpowiednio działalności prowadzone dotychczasowo przez Spółkę. Jednocześnie zakres odrębności Komórki B oraz Komórki A aktualnie jest tak znaczny, iż mogą one obecnie funkcjonować jako niezależne i odrębne podmioty gospodarcze, co też będzie miało miejsce po podziale.
Po przeprowadzeniu podziału Spółki przez wydzielenie, możliwe będzie, iż przejściowo zostaną zawarte umowy pomiędzy X a Wnioskodawcą, których przedmiotem może być świadczenie pewnych kategorii usług pomocniczych, np. refaktury usług dostawy mediów, usług telekomunikacyjnych. Tego typu działanie będzie wynikiem konieczności przeniesienia formalnie umów, właścicielem których w chwili obecnej jest Spółka, co może być związane z okresem wyczekiwania z uwagi na przebieg procedur u kontrahentów. Będzie to miało charakter przejściowy oraz pozwoli na kontynuację działalności gospodarczej poszczególnych komórek po podziale bez jakichkolwiek zakłóceń odpowiednio przez spółkę dzieloną i X, z zachowaniem w szczególności uzyskanych korzystnych warunków rynkowych (rabatów, terminów płatności, zabezpieczeń do umów).
Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług
Czy opisany we wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych związany z opisaną we wniosku działalnością w zakresie wynajmu nieruchomości, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania (Komórka B), a który będzie przenoszony w ramach podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie do X stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e) ustawy o VAT, a w konsekwencji w przypadku przeprowadzenia planowanego podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego oraz przeniesienia na X części majątku Wnioskodawcy w postaci Komórki B transakcja ta będzie objęta VAT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)
Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług
Charakter widzialnego zespołu składników
Zdaniem Wnioskodawcy, w obu wypadkach mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, o której mowa w powyższych przepisach.
Wynika to z faktu, że działalność poszczególnych komórek organizacyjnych Wnioskodawcy (Komórka B oraz Komórka A) jest całkowicie odrębna z perspektywy klientów i rynku, na jakim działają - de facto stanowią one dwa przedsiębiorstwa działające w ramach jednej spółki. Zarówno składniki majątkowe Spółki, jak i jej pracownicy, co do zasady, przypisani są do poszczególnych działalności funkcjonujących w ramach przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, tj. odpowiednio do Komórki zajmującej się nieruchomościami oraz Komórki związanej z handlem. Wskazane obszary działalności posiadają odrębny system zarządzania oraz mają naturalną odrębną strukturę organizacyjną (m.in. dla potrzeb organizacyjnych i pracowniczych).
Z punktu widzenia księgowego i podatkowego występujący w Spółce podział na działalność handlową i nieruchomościową pozwala na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do poszczególnych komórek organizacyjnych Spółki (w tym również w zakresie sprzedaży i zakupów na gruncie VAT).
Natomiast składniki materialne i niematerialne, które mają pozostać w Spółce dzielonej oraz mają zostać wydzielone do X związane z obrotem nieruchomości są przypisane do poszczególnych komórek i wykorzystywane w ich działalności. Wydzielenie będzie miało charakter organiczny i służyło zwiększeniu zysków Spółki i grupy, prawidłowej organizacji pracy i łatwiejszego zarządzania majątkiem.
Na X, która przejmie Komórkę B, zostaną przeniesione składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:
1.Prawo własności kompleksu nieruchomości położonych w (…), zabudowanych budynkiem handlowo-usługowo-magazynowo-biurowym oraz dwóch innych budynków oznaczonych w rejestrze gruntów jako działki numer:
- A, (…) - ul. (…),
- część działki B, (…),
- część działki B, (…) - ul. (…),
- C, (…) - ul. (…),
- D, (…) - ul. (…).
2.Prawo użytkowania wieczystego oraz służebność drogowa,
3.Prawo własności lokalu niemieszkalnego położonego w (…),
4.Środki trwałe m.in.:
- utwardzony plac i parking,
- ogrodzenia,
- instalacje fotowoltaiczne,
- kondensatory,
- nagrzewnice,
- wyposażenia biura, w tym meble,
- systemy alarmowe.
5.Rachunek bankowy w banku i (…),
6.Umowy z dostawcami mediów, w tym w szczególności:
a.umowa na dostawę energii,
b.umowa na dostawę wody,
c.umowa na dostawę gazu,
d.umowa na dostawę internetu i telewizji kablowej,
7.Inne umowy, w tym dot.:
a.analiz i raportów finansowo-kontrolingowych,
b.utrzymania zieleni,
c.konserwacji klimatyzacji,
d.przeglądu pieców.
8.Zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości, opłat przekształceniowych dotyczących użytkowania wieczystego oraz innych opłat okresowych wynikających z zarządzania nieruchomością,
9.Należności z tytułu czynszu najmu w związku z prowadzonym najmem,
10.Dokumentacja związana z prowadzeniem wynajmu nieruchomości przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,
11.Pracownicy przypisani do działu nieruchomości.
W analizowanej sprawie wskazany powyżej zespół składników majątkowych obejmujących m.in. nieruchomości i ich przynależności, wraz z umowami, związanymi rachunkami bankowymi, umowami po podziale będzie w stanie uzyskać samodzielność gospodarczą i będzie realizował w praktyce zakładane funkcje gospodarcze (nawet jeśli przejściowo będzie się to wiązało z koniecznością współpracy ze spółką dzieloną).
Jednocześnie zespół składników majątkowych pozostałych w spółce dzielonej również będzie w stanie realizować samodzielnie dotychczasową działalność w zakresie handlu i dystrybucji towarów. W spółce dzielonej zostaną bowiem składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:
1.Środki trwałe i wyposażenie lokalu biurowego,
2.Rachunek bankowy,
3.Umowy handlowe dot. zakupu i sprzedaży towarów handlowych oraz umowa dot. usług wsparcia sprzedaży (towarów handl.),
4.Zobowiązania z tytułu podatków oraz opłat,
5.Należności i zobowiązania handlowe,
6.Dokumentacja związana z prowadzeniem działalności w zakresie dystrybucji i sprzedaży towarów przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,
7.Pracownicy (na umowach cywilnoprawnych) przypisani do działu dystrybucji i sprzedaży towarów.
Żeby stwierdzić czy dany zespół składników przedsiębiorstwa może stanowić jego zorganizowaną część należy zbadać, czy:
- w skład tego zespołu wchodzą składniki materialne i niematerialne, w tym również zobowiązania, które są przeznaczone do wykonywania określonych zadań gospodarczych;
- zespół został organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie wyodrębniony w przedsiębiorstwie podatnika;
- zespół składników niematerialnych i materialnych mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo, w sposób samodzielny realizujące określone zadania gospodarcze;
- pozostałe w Spółce po wyodrębnieniu składniki będą stanowić odrębne przedsiębiorstwo.
Na wszystkie te pytania odpowiedź musi być twierdząca, co oznacza, że mamy do czynienia - zdaniem Wnioskodawcy - ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa.
W doktrynie wskazuje się, że pojęcie „zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań należy rozpatrywać w powiązaniu z pojęciem przedsiębiorstwa na gruncie kodeksu cywilnego” (T. Michalik, VAT. Komentarz, wyd. 10, Warszawa 2014, str. 63). Stosownie do treści art. 551 k.c., przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej, które obejmuje w szczególności:
1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5.koncesje, licencje i zezwolenia;
6.patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8.tajemnice przedsiębiorstwa;
9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Zwrócić należy uwagę na fakt, że aby mówić o zorganizowanej części przedsiębiorstwa określonego zespołu składników majątkowych, w rozumieniu zorganizowanej masy majątkowej, musi być spełniony warunek pełnej odrębności niezbędnej do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Musi być to więc zespół składników będący we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy, których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają obecnie w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej, a jednocześnie, aby pozostałe składniki w Spółce po przeniesieniu również stanowiły samodzielnie funkcjonujące przedsiębiorstwo.
W analizowanej sprawie wskazany powyżej zespół składników majątkowych obejmujących m.in. nieruchomości i ich przynależności, wraz z umowami, związanymi rachunkami bankowymi, umowami, pracownikami po podziale będzie w stanie uzyskać samodzielność gospodarczą i będzie realizował w praktyce zakładane funkcje gospodarcze (nawet jeśli przejściowo będzie się to wiązało z koniecznością współpracy ze spółką dzieloną).
Wskazany zespół składników odznacza się pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Ww. zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość) - w analizowanej sprawie, na skutek wydzielenia, będą wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej jako wyłącznej w zakresie wynajmu Nieruchomości (w chwili obecnej działalność we wskazanym zakresie stanowi jedynie część biznesu prowadzonego przez Spółkę).
Tym samym, zespół ten (Komórka B) powinien więc być traktowany na gruncie ustawy o VAT jako zorganizowana część przedsiębiorstwa. Bowiem opisane składniki majątkowe stanowią nie tylko sumę składników, ale taki ich zespół, który jest dostatecznie zorganizowany, wyodrębniony, samodzielny finansowo i funkcjonalnie, aby prowadzić samodzielną działalność w zakresie wynajmu nieruchomości (co więcej działalność ta będzie rozwijana z uwagi na planowane przekazanie na wynajem lokalu niemieszkalnego położonego w ….).
Skutki wydzielania na gruncie VAT
Zgodnie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega m.in. odpłatna dostawa towarów, przez którą zgodnie z art. 7 ust. 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Wnioskodawca uznaje, że zespół składników majątkowych i niemajątkowych przekazywany X będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa (zgodnie z powyższymi argumentami), co oznacza, że zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT transfer dokonany na skutek podziału nie będzie podlegał regulacji ustawy o VAT - przepisów tej ustawy nie stosuje się bowiem do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Planowany podział przez wydzielenie związany będzie z przeniesieniem na X zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki związanej z prowadzoną działalnością w zakresie wynajmu nieruchomości (Komórka B).
W konsekwencji transfer wskazanych składników majątkowych (m.in. nieruchomości), które stanowią w ocenie Wnioskodawcy zorganizowaną część przedsiębiorstwa (Komórki B) powoduje przeniesienie prawa do rozporządzania nimi jak właściciel na inny podmiot - w tym wypadku własność przechodzi ze spółki dzielonej na……. Jednak wydzielenie dokonane w opisany wyżej sposób i w trybie przewidzianym przez KSH powinno być traktowane na gruncie ustawy o VAT jako dostawa zorganizowanej części przedsiębiorstwa niepodlegająca opodatkowaniu, z uwagi na fakt, że stanowi ona funkcjonalnie, organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania - w tym wypadku w zakresie działalności nieruchomościowej.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).
Ponadto należy zauważyć, że na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Przepisy art. 6 wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
Przy czym należy zaznaczyć, że użyte w cyt. przepisie sformułowanie „transakcje zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Jak już wskazano, ustawodawca na mocy art. 6 pkt 1 ustawy wyłączył od opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej „Kodeks cywilny”. Zgodnie z tym przepisem:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek stanowią treść działu II ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.), zwanej dalej „Ksh”.
Stosownie do postanowień art. 528 § 1 Ksh:
Spółkę kapitałową i spółkę komandytowo-akcyjną można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych lub spółek komandytowo-akcyjnych. Nie jest dopuszczalny podział spółki akcyjnej i spółki komandytowo-akcyjnej, jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości.
Natomiast zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 Ksh:
Podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących, nowo zawiązanych lub spółki dzielonej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez wydzielenie).
Stosownie do art. 531 § 1 Ksh:
Spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału albo z dniem wydzielenia albo z dniem wyodrębnienia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału.
Zgodnie z art. 531 § 2 Ksh:
Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału albo z dniem wydzielenia albo z dniem wyodrębnienia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.
Przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych podział dokonany przez wydzielenie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółki nowo zawiązane powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonych części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest efekt końcowy – przeniesienie własności.
W świetle powyższych regulacji dokonany, na podstawie Ksh, podział przez wydzielenie poszczególnych części majątku spółki dzielonej jest na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, operacją obejmującą zdarzenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Wyjaśnić jednak należy, że w sytuacji, gdy w wyniku podziału spółki przez wydzielenie przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa to mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, który to przepis wyłącza taką czynność z zakresu regulacji ustawy.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych. Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).
Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.
Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna, zanim dojdzie do transakcji zbycia. Zatem wydzielona jednostka jeszcze przed jej zbyciem powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).
Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, że dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Tę ostatnią przesłankę rozumie się zazwyczaj jako potencjalną zdolność (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego i to jeszcze w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Zorganizowana część przedsiębiorstwa winna mieć również zdolność zaistnienia jako niezależne przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 k.c.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Schriever „przekazanie całości lub części aktywów” należy interpretować w taki sposób, że obejmuje ono przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą. Podobne stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyroki NSA: z 25 czerwca 2013 r. sygn. akt I FSK 955/12 oraz z 21 listopada 2016 r. sygn. akt I FSK 1316/15).
O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Prowadzą Państwo dwa rodzaje działalności gospodarczej. Działalność związaną z dystrybucją i sprzedażą towarów oraz polegającą na wynajmowaniu nieruchomości stanowiących Państwa własność. Planują Państwo rozdzielić dwie dotychczas prowadzone działalności i wydzielić majątek Spółki, w oparciu o który prowadzony jest wynajem nieruchomości do innego podmiotu, tak aby własność nieruchomości oraz działalność gospodarcza polegająca na komercyjnym wynajmie nieruchomości została przeniesiona do spółki powiązanej, a ryzyko związane z działalnością handlowo-dystrybucyjną pozostało w ramach Spółki i nie przenosiło się na pozostały majątek. Zarówno składniki majątkowe spółki, jak i jej pracownicy, co do zasady, przypisani są do poszczególnych działalności funkcjonujących w ramach Państwa przedsiębiorstwa, tj. odpowiednio do Komórki zajmującej się nieruchomościami oraz Komórki związanej z handlem. Wskazane obszary działalności posiadają odrębny system zarządzania oraz mają naturalną odrębną strukturę organizacyjną (m.in. dla potrzeb organizacyjnych i pracowniczych).
Poszczególne komórki organizacyjne zostaną wydzielone w ramach Spółki pod względem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym. Z uwagi na faktyczną odrębność, rozważają Państwo ich wyodrębnienie do poszczególnych podmiotów poprzez przeprowadzenie podziału przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na inną spółkę (podział przez wydzielenie), zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Jest to bowiem rozwiązanie umożliwiające kontynuację prowadzenia działalności przez poszczególne komórki w dotychczasowym kształcie m.in. ze względu na sukcesję uniwersalną częściową.
W wyniku dokonania podziału przez przeniesienie majątku na inną spółkę kapitałową (tj. X Sp. z o.o.), działalność związana z zarządzaniem i wynajmem nieruchomości zostanie wydzielona i przeniesiona do ww. X (Działalność Wydzielona – Komórka B). W spółce dzielonej pozostanie działalność związana z handlem. Udziały w podwyższonym kapitale X obejmą dotychczasowi wspólnicy Spółki zgodnie z parytetem ustalonym w planie podziału. X w związku z podziałem wstąpi z dniem podziału w prawa i obowiązki spółki dzielonej w części dot. Komórki B, określone w planie podziału. Podział przedsiębiorstwa będzie ponadto łączył się z „przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę”, o którym mowa w przepisie art. 231 ust. 1 ustawy Kodeks Pracy.
Składniki materialne i niematerialne, które mają zostać wydzielone do X związane z wynajmem nieruchomości są przypisane do tzw. Komórki - B i wykorzystywane w jego działalności. W szczególności, na X, która przejmie Komórkę - B, zostaną przeniesione składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki:
1.Prawo własności kompleksu nieruchomości położonych w (…), zabudowanych budynkiem handlowo-usługowo-magazynowo-biurowym oraz dwóch innych budynków oznaczonych w rejestrze gruntów jako działki numer:
- A, (…) - ul. (…),
- część działki B, (…),
- część działki B, (…) - ul. (…),
- C, (…) - ul. (…),
- D, (…) - ul. (…).
2.Prawo własności lokalu niemieszkalnego położonego w (…),
3.Prawo użytkowania wieczystego oraz służebność drogowa,
4.Środki trwałe m.in.:
- utwardzony plac i parking,
- ogrodzenia,
- instalacje fotowoltaiczne,
- kondensatory,
- nagrzewnice,
- wyposażenia biura, w tym meble,
- systemy alarmowe.
5.Rachunek bankowy w banku (…),
6.Umowy z dostawcami mediów, w tym w szczególności:
e.umowa na dostawę energii,
f.umowa na dostawę wody,
g.umowa na dostawę gazu,
h.umowa na dostawę internetu i telewizji kablowej,
7.Inne umowy, w tym dot.:
e.analiz i raportowania finansowo-kontrolingowego,
f.utrzymania zieleni,
g.konserwacji klimatyzacji,
h.przeglądu pieców.
8.Zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości, opłat przekształceniowych dotyczących użytkowania wieczystego oraz innych opłat okresowych wynikających z zarządzania nieruchomością,
9.Należności z tytułu czynszu najmu w związku z prowadzonym najmem,
10.Dokumentacja związana z prowadzeniem wynajmu nieruchomości przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,
11.Pracownicy przypisani do działu nieruchomości.
Pozostałe składniki materialne i niematerialne związane z działalnością w obrębie handlu towarowego, pozostaną w Spółce i również stanowią wyodrębnioną część przedsiębiorstwa (działalność pozostała – Komórka A). W razie wątpliwości co do alokacji składników majątku, umów lub pracowników decydować będzie ich funkcjonalny związek z poszczególnymi komórkami organizacyjnymi Spółki.
Po przeprowadzeniu podziału przez wydzielenie, w X powstanie (obok działalności księgowej) działalność nieruchomościowa, która funkcjonować będzie jako samodzielne przedsiębiorstwo w oparciu o przydzielone w ramach podziału składniki materialne i niematerialne. W spółce dzielonej będzie funkcjonować samodzielnie dotychczasowe przedsiębiorstwo. Znajdzie to w szczególności wyraz w tym, że w X działalność nieruchomościowa funkcjonować będzie przy pomocy przypisanych do niej zespołów składników majątkowych i niemajątkowych, zasobów ludzkich i zawartych umów, a tym samym w dalszym ciągu będzie wykonywać odpowiednio działalności prowadzone dotychczasowo przez Spółkę. Jednocześnie zakres odrębności Komórki B oraz Komórki A aktualnie jest tak znaczny, iż mogą one obecnie funkcjonować jako niezależne i odrębne podmioty gospodarcze, co też będzie miało miejsce po podziale.
Po przeprowadzeniu podziału Spółki przez wydzielenie, możliwe będzie, iż przejściowo zostaną zawarte umowy pomiędzy X a Państwem, których przedmiotem może być świadczenie pewnych kategorii usług pomocniczych, np. refaktury usług dostawy mediów, usług telekomunikacyjnych. Tego typu działanie będzie wynikiem konieczności przeniesienia formalnie umów, właścicielem których w chwili obecnej są Państwo, co może być związane z okresem wyczekiwania z uwagi na przebieg procedur u kontrahentów. Będzie to miało charakter przejściowy oraz pozwoli na kontynuację działalności gospodarczej poszczególnych komórek po podziale bez jakichkolwiek zakłóceń odpowiednio przez spółkę dzieloną i X, z zachowaniem w szczególności uzyskanych korzystnych warunków rynkowych (rabatów, terminów płatności, zabezpieczeń do umów).
O faktycznej możliwości kontynuowania działalności zbywcy przez nabywcę nieruchomości można mówić wyłącznie w przypadku, gdy kontynuowanie takiej działalności możliwe jest bez konieczności:
- angażowania przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub
- podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki majątku.
W celu ustalenia czy przenoszony na nabywcę zespół składników umożliwia kontynuację działalności prowadzonej przez zbywcę należy ustalić, czy oprócz przeniesienia standardowych elementów typowych dla transakcji nieruchomości opodatkowanych VAT, na nabywcę są przeniesione wszystkie poniżej wskazane elementy:
a)prawa i obowiązki z umów, na podstawie których udzielono zbywcy finansowania dłużnego na realizację, nabycie, modernizację, adaptację lub przebudowę przenoszonej nieruchomości, o ile zbywca korzystał z takiego finasowania i jest stroną takich umów;
b)umowy o zarządzanie nieruchomością;
c)umowy zarządzania aktywami;
d)należności o charakterze pieniężnym związane z przenoszonym majątkiem.
Zestawiając przedstawiony we wniosku opis zdarzenia z przywołanymi przepisami prawa oraz orzecznictwem TSUE, wskazać należy, że przenoszony majątek związany z działalnością polegającą na wynajmowaniu nieruchomości do spółki przejmującej stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
W analizowanej sprawie zespół składników majątkowych obejmujących prawo własności kompleksu nieruchomości położonych w (…), zabudowanych budynkiem handlowo-usługowo-magazynowo-biurowym oraz dwóch innych budynków oznaczonych w rejestrze gruntów jako działki numer: A, część działki B, część działki B, C, D, prawo użytkowania wieczystego oraz służebność drogowa, prawo własności lokalu niemieszkalnego, środki trwałe m.in.: utwardzony plac i parking, ogrodzenia, instalacje fotowoltaiczne, kondensatory, nagrzewnice, wyposażenia biura, w tym meble, systemy alarmowe, rachunek bankowy w banku mBank, umowy z dostawcami mediów, inne umowy, zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości, opłat przekształceniowych dotyczących użytkowania wieczystego oraz innych opłat okresowych wynikających z zarządzania nieruchomością, należności z tytułu czynszu najmu w związku z prowadzonym najmem, dokumentacja związana z prowadzeniem wynajmu nieruchomości przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa oraz pracownicy przypisani do działu nieruchomości, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Działalność związana z wynajmowaniem nieruchomości – jak Państwo wskazali - jest wyodrębniona na płaszczyznach organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej w Spółce.
Wskazany zespół składników odznacza się pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach. Wyodrębnione składniki majątku posiadają i posiadać będą pełną zdolność do niezależnego funkcjonowania jako samodzielne przedsiębiorstwo, a w konsekwencji spółka przejmująca będzie kontynuowała działalność w zakresie wynajmu prowadzoną dotychczas przez Państwa przy pomocy nabytej zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Bez znaczenia dla powyższego jest fakt, że przejściowo zostaną zawarte umowy pomiędzy X a Państwem, których przedmiotem może być świadczenie pewnych kategorii usług pomocniczych, np. refaktury usług dostawy mediów, usług telekomunikacyjnych.
W konsekwencji, zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na przenoszoną działalność polegającą na wynajmowaniu nieruchomości stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, tym samym jej zbycie (w ramach podziału przez wydzielenie) do spółki przejmującej w myśl art. 6 pkt 1 ustawy, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie uznania wydzielonej i przenoszonej do innej spółki Komórki B za zorganizowaną część przedsiębiorstwa oraz wyłączenia z opodatkowania tej transakcji jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy przedstawionego zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii uznania wydzielonej i przenoszonej do innej spółki Komórki B za zorganizowaną część przedsiębiorstwa oraz wyłączenia z opodatkowania tej transakcji. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w….. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.