Czynniki psychospołeczne – jako marginalizowane zagrożenia procesów pracy
Zagrożenia fizyczne, chemiczne czy biologiczne są stosunkowo powszechnie znane i utrwalone w świadomości pracodawców, pracowników służby bhp, osób kierujących pracownikami – a nawet wśród samych zatrudnionych. Nieco gorzej przedstawia się sytuacja z zagrożeniami psychospołecznymi, które kojarzą się ze stresem zawodowym. Monitorowanie zagrożeń psychospołecznych jest takim samym obowiązkiem pracodawcy, jak kontrola pozostałych czynników. Warto pamiętać, że zagrożenia psychospołeczne w przeciwieństwie do wielu innych zagrożeń to nie tylko domena pracy wykonywanej przykładowo na stanowiskach robotniczych – ale również pracy wykonywanej w warunkach biurowego środowiska pracy czy pracy zdalnej.
Zagrożenia zawodowe w środowisku pracy
Obowiązkiem prawnym każdego pracownika jest wykonywanie umówionej pracy w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę pod jego kierownictwem. Praca, jak wiadomo, świadczona jest w określonym środowisku pracy, na które składają się warunki środowiska materialnego (określonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w którym odbywa się proces pracy.
W zależności od rodzaju wykonywanej pracy, w tym miejsca jej świadczenia, można mówić o „zagrożeniach”. Wbrew pozorom nawet względnie bezpieczna praca na stanowiskach administracyjno-biurowych nie jest wolna od zagrożeń – co nie zmienia faktu, że na drugim biegunie są oczywiście prace o szczególnie doniosłym poziomie zagrożeń, czyli tzw. prace szczególnie niebezpieczne.
Z przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) wynika, że „zagrożeniem” jest stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę.
Do zagrożeń można zaliczyć przykładowo prąd elektryczny, śliskie i nierówne powierzchnie, wysoką lub niską temperaturę, ruchome, niebezpieczne części maszyn, elementy ostre i wystające, hałas, wibracje. Tym samym do następstw zagrożeń można zaliczyć