Interpretacja indywidualna z dnia 29 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.609.2024.2.APR
Uznanie sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz obecnych użytkowników wieczystych za czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz obecnych użytkowników wieczystych za czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 listopada 2024 r. (wpływ 25 listopada 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Zgodnie z art. 198g ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.), w trybie przepisów epizodycznych dotyczących roszczenia o sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego (roszczenie sprzedaży), Gmina (...) zamierza sprzedać nieruchomość oznaczoną:
- 5 - użytek B, BI,
- 7 - użytek Bi,
- 8 - użytek B, Bi,
na cele prowadzenia działalności gospodarczej.
Gmina nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Zgodnie z art. 37 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.
Wartość nieruchomości określona będzie w operacie szacunkowym sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego i jest wartością netto.
Artykuł 32 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomości, nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.
8 października 2007 r. w formie aktu notarialnego została podpisana umowa o zniesienie współwłasności nieruchomości.
Współwłaściciele w akcie notarialnym oświadczali i zapewniali, że dla nieruchomości:
- o numerze KW (...) położonej w (...) stanowiącej działkę gruntu numer 6 w wieczystym użytkowaniu do 5 grudnia 2089 r. i stanowiących odrębną własność budynków: warsztatowo-magazynowego z częścią socjalną i magazynowego, w której dziale II jako właściciel wpisana jest gmina, a jako użytkownicy wieczyści nieruchomości i właściciele spółki cywilnej - wspólnicy na podstawie zawartej umowy w 2000 r. na znajdujących się na niej budynków,
- o numerze KW (...) położonej w miejscowości (...) stanowiącej działkę gruntu 5 w wieczystym użytkowaniu do 5 grudnia 2089 roku i zabudowań, w której dziale II jako właściciel wpisana jest Gmina, a jako użytkownicy wieczyści nieruchomości i współwłaściciele znajdujących się na niej zabudowań po ½ części - na podstawie umowy sprzedaży z 2001 roku.
Wspólnicy w spółce mieli równe udziały, zaprzestali działalności gospodarczej w ramach tej spółki w roku 2004 i poświadczyli notarialnie 1 stycznia 2005 r.
Na działce 5 znajduje się murowany, piętrowy budynek, bez podpiwniczenia.
Działka 6 została podzielona na dwie działki: 7 i 8, podział ten został zatwierdzony decyzją, nie widnieje w księdze wieczystej; na skutek tego podziału, znajdujący się na działce budynek został podzielony na dwa odrębne budynki.
Nieruchomości wyżej opisane nie były w momencie podpisania aktu notarialnego obciążone ograniczonymi prawami rzeczowymi, długami, nie były dzierżawione osobom trzecim. Dla nieruchomości nie ma aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego.
Wspólnicy w akcie notarialnym oświadczyli, że dokonują zgodnego zniesienia współwłasności opisanych wcześniej nieruchomości w ten sposób, że:
a)Prawo wieczystego użytkowania działki nr 5 oraz prawo własności znajdującego się na niej stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności budynku na wyłączność, własność Państwa B.,
b)Prawo wieczystego użytkowania nieruchomości stanowiącej działkę nr 8 oraz prawo własności znajdującego się na niej i stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności budynku o warsztatowo-magazynowego nabyli w całości Państwo B.,
c)Prawo wieczystego użytkowania oraz prawo własności znajdujących się na nieruchomości nr 7 budynków: warsztatowo-magazynowego oraz magazynowego nabył w całości Pan C.
Wartość przedmiotu zniesienia współwłasności właściciele zgodnie podpisali umową. Notariusz pobrał wynagrodzenie na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów, nie pobrano podatku od zawartej umowy od czynności cywilnoprawnych.
Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego, zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pierwotną działkę oznaczoną nr 1 o pow. 0,9396 ha położoną w obrębie (...), oddano w użytkowanie wieczyste na okres 99 lat, licząc od 5 grudnia 1990 roku do 5 grudnia 2089 roku na rzecz A w (...) na podstawie aktu notarialnego Rep. A (...) z 15 listopada 1995 roku. W akcie notarialnym zostało zapewnione przy notariuszu, że przedmiotowa działka była w użytkowaniu A od 5 grudnia 1990 roku na dowód czego okazano oświadczenie Prezesa Zarządu i Głównej Księgowej A. Następnie działkę nr 1 podzielono na działki nr 2 o pow. 0,3931 ha, nr 3 o pow. 0,1936 ha i nr 4 o pow. 0,3529 ha na podstawie decyzji Wójta Gminy (...) zn. (...) z 1 grudnia 1997 roku.
Później działkę nr 4 podzielono na działki nr 5 o pow. 0,0724 ha i nr 6 o pow. 0,2805 ha na podstawie decyzji Wójta Gminy (...) zn. (...) z 28 września 2000 roku. Aktem notarialnym Rep. (...) z 19 grudnia 2000 roku Likwidatorzy A w (...) sprzedali m.in. prawo użytkowania wieczystego dla działki nr 6 o pow. 0,2805 ha na rzecz Wspólników Spółki Cywilnej (...) B.B. i C.C.
Kolejnym aktem notarialnym Rep. A (...) z 29 sierpnia 2001 roku Likwidatorzy A w (...) sprzedali m.in. prawo użytkowania wieczystego dla działki nr 5 o pow. 0,0724 ha na współwłasność ½ B.B. i C.C.
Następnie działkę nr 6 podzielono na działki nr 7 o pow. 0,2496 ha i nr 8 o pow. 0,0309 ha na podstawie decyzji Wójta Gminy (...) zn. (...) z 29 grudnia 2006 roku.
Ostatecznie aktem notarialnym Rep. (...) z 29 grudnia 2006 roku zniesiono współwłasność użytkowania wieczystego dla przedmiotowych działek, mianowicie:
- działki nr 5 oraz nr 8 stanowią wyłączne użytkowanie wieczyste majątku wspólnego na rzecz małżeństwa B.B.,
- działka nr 7 stanowi wyłączne użytkowanie wieczyste dla C.C.
Prawo użytkowania wieczystego na rzecz A w (...) oddał Zarząd Gminy (...) tj. ówczesny Wójt Gminy (...) oraz Zastępca Wójta Gminy (...).
Pytanie
Czy sprzedaż działki na rzecz użytkownika wieczystego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (tekst jedn.: Dz.U.2024.361)?
Państwa stanowisko w sprawie (doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)
Gmina stoi na stanowisku, że sprzedaż działek będących w użytkowaniu wieczystym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
Dopiero od dnia wejścia ustawy zmieniła się definicja towaru oraz zakres opodatkowania podatkiem VAT. Zgodnie z art. 198g ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U.2024.0.1145 t. j.) użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw może wystąpić z żądaniem sprzedaży tej nieruchomości na jego rzecz.
Zgodnie z ww. artykułem sprzedaż, o której mowa nie przysługuje jeżeli m.in.: nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste po dniu 31 grudnia 1997 r., użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania określonego w umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste oraz w odniesieniu do nieruchomości gruntowej niezabudowanej. W przedstawionym wyżej przypadku wszystkie konieczne warunki zostały spełnione.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2024 r. (Dz.U.2024.361 t. j.) o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, w nawiązaniu do art. 7 ust. 1, 6 i 7 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste czy zbycie tych praw.
W wyniku sprzedaży nieruchomości dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu nie dochodzi do ponownej dostawy towarów tylko do zamiany tytułu prawnego prawa do nieruchomości, nie wpływającą na władztwo z nią, które użytkownik wieczysty uzyskał w dacie ustanowienia tego prawa.
Nie zostały spełnione warunki art. 7 ust. 1, natomiast wg art. 7 ust. 6 i 7 ustawy doszło już do dostawy tej nieruchomości na rzecz wieczystego użytkownika.
Oznacza to, że w sytuacji gdy prawo użytkownika wieczystego na rzecz pierwotnego użytkownika wieczystego nieruchomości, które następnie zostało przeniesione na rzecz kolejnych użytkowników sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntu aktualnemu użytkownikowi wieczystemu, sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntu aktualnemu użytkownikowi wieczystemu nie stanowi dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
Ta sytuacja uległa zmianie z chwilą wejścia w życie ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Wtedy zmieniła się definicja towaru oraz zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
W konsekwencji, od 1 maja 2004 r. ustanowienie prawa użytkowania wieczystego stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT.
Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż ww. nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego zgodnie z artykułem 198g ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT od towarów i usług w świetle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 o podatku towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:
1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
W świetle przedstawionych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż, jak również oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Co istotne, przepis art. 7 ust. 1 ustawy, definiujący pojęcie „dostawa towarów” nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.
W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy zaznaczyć, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nią jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”.
Ponadto, czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.
W konsekwencji pojęcie „dostawa towarów” oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.
Wobec tego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”, ustawodawca uznał, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.
W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Aby określić możliwość zastosowania art. 15 ust. 6 ustawy, który wyłącza organy władzy publicznej z grona podatników podatku od towarów i usług, konieczne jest określenie, czy zadania realizowane przez te organy są zadaniami, dla których zostały powołane w ramach reżimu publicznoprawnego, czy też są to czynności wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że decydującą przesłanką przesądzającą o uznaniu, bądź nieuznaniu organu władzy publicznej za podatnika tego podatku jest zachowanie się tego organu jako organu władzy publicznej, bądź jako podatnika w stosunku do określonych świadczeń.
Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo-przedmiotowego.
Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:
1)podmiotem jest wyłącznie organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ,
2)wykonywane są czynności, które związane są wyłącznie z realizacją zadań nałożonych na ten podmiot przepisami prawa, do realizacji których został on powołany.
Innymi słowy, organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach – gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań (co wynika z pierwszej części art. 15 ust. 6 ustawy) oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Wyłączenie z grona podatników podatku od towarów i usług organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasady konkurencji.
Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
W świetle art. 233 Kodeksu cywilnego:
W granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.
Przepis ten, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Zatem z regulacji zawartych w tej ustawie wynika, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):
Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.
Zgodnie z art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.
Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3. Sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego nie może nastąpić przed upływem 10 lat od dnia zawarcia umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste.
Według art. 32 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.
W świetle art. 37 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu.
Jak stanowi art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.
Stosownie natomiast do art. 71 ust. 1-2 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami:
1.Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne.
2.Pierwsza opłata za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste.
Na podstawie art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1463) zostały wprowadzone zmiany w ustawie o gospodarce nieruchomościami. W ustawie o gospodarce nieruchomościami dodano Dział VIa „Przepisy epizodyczne dotyczące roszczenia o sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego”, tj.: od art. 198g do art. 198l ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Zgodnie z art. 198g ustawy o gospodarce nieruchomościami:
1. Użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1463) może wystąpić z żądaniem sprzedaży tej nieruchomości na jego rzecz.
2. Żądanie sprzedaży, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje:
1) jeżeli nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste po dniu 31 grudnia 1997 r.;
2) jeżeli użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania określonego w umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste;
3) w odniesieniu do gruntów położonych na terenie portów i przystani morskich w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz.U. z 2023 r. poz. 1796);
4) jeżeli grunt jest wykorzystywany na prowadzenie rodzinnego ogrodu działkowego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych;
5) w odniesieniu do nieruchomości gruntowej niezabudowanej.
3. Nie zawiera się umowy sprzedaży nieruchomości, o której mowa w ust. 1, jeżeli toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste.
4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do użytkowania wieczystego powstałego w inny sposób niż w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego..
W myśl art. 198h ustawy o gospodarce nieruchomościami:
1. W odniesieniu do nieruchomości gruntowych stanowiących własność Skarbu Państwa cenę nieruchomości ustala się:
1) w przypadku zapłaty ceny jednorazowo - jako dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży;
2) w przypadku rozłożenia ceny na raty - jako dwudziestopięciokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży.
2. W odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży.
3. Jeżeli w dniu wystąpienia z żądaniem zawarcia umowy nie obowiązywała opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo toczy się postępowanie w sprawie aktualizacji stawki procentowej opłaty rocznej, właściwy organ ustala cenę, o której mowa w ust. 1 i 2, przyjmując stawkę procentową określoną w art. 72 ust. 3 stosownie do celu wynikającego ze sposobu korzystania z nieruchomości gruntowej..
Jak wynika z powołanych przepisów oddanie w użytkowanie wieczyste jest czynnością odpłatną, gdyż ustawodawca w ustawie o gospodarce nieruchomościami przewidział w tym zakresie dwa rodzaje odpłatności, tj. pierwszą opłatę oraz opłaty roczne.
Przy czym, ustanowienie prawa użytkowania wieczystego przed 1 maja 2004 r. nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż na podstawie obowiązującej przed tym dniem ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (t. j. Dz. U. z 1993 r. Nr 11 poz. 50 ze zm.), grunt nie był towarem i ustanowienie prawa jego użytkowania wieczystego nie stanowiło dostawy towarów. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zmieniła się definicja towaru oraz zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
W konsekwencji, od 1 maja 2004 r. ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy.
Z przedstawionych przez Państwa informacji wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 198g ustawy o gospodarce nieruchomościami, w trybie przepisów epizodycznych dotyczących roszczenia o sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego (roszczenie sprzedaży) zamierzają Państwo sprzedać nieruchomość oznaczoną:
- 5,
- 7,
- 8,
na cele prowadzenia działalności gospodarczej.
Pierwotną działkę oznaczoną nr 1, oddano w użytkowanie wieczyste na okres 99 lat, licząc od 5 grudnia 1990 r. do 5 grudnia 2089 r. na rzecz A. Prawo użytkowania wieczystego na rzecz A w (...) oddał Zarząd Gminy (...), tj. ówczesny Wójt Gminy (...) oraz Zastępca Wójta Gminy (...).
Następnie działkę nr 1 podzielono na działki nr 2, nr 3 i nr 4 na podstawie decyzji Wójta Gminy z 1 grudnia 1997 r.
Później działkę nr 4 podzielono na działki nr 5 i nr 6 na podstawie decyzji Wójta Gminy z 28 września 2000 r. Aktem notarialnym z 19 grudnia 2000 r. Likwidatorzy A sprzedali m.in. prawo użytkowania wieczystego dla działki nr 6 na rzecz Wspólników Spółki Cywilnej (...) B.B. i C.C.
Kolejnym aktem notarialnym z 29 sierpnia 2001 r. Likwidatorzy A sprzedali m.in. prawo użytkowania wieczystego dla działki nr 5 na współwłasność ½ B.B. i C.C.
Następnie działkę nr 6 podzielono na działki nr 7 i nr 8 na podstawie decyzji Wójta Gminy z 29 grudnia 2006 r.
Ostatecznie aktem notarialnym z 29 grudnia 2006 r. zniesiono współwłasność użytkowania wieczystego dla przedmiotowych działek, mianowicie:
- działki nr 5 oraz nr 8 stanowią wyłączne użytkowanie wieczyste majątku wspólnego na rzecz małżeństwa B.B.,
- działka nr 7 stanowi wyłączne użytkowanie wieczyste dla C.C.
Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy sprzedaż działek na rzecz użytkowników wieczystych podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W analizowanej sprawie skoro prawo użytkowania wieczystego ustanowiono przed wprowadzeniem przepisów, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, to nie podlegało ono opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niemniej jednak nastąpiło przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W związku z tym, sprzedaż nieruchomości gruntowej, o której mowa we wniosku, na rzecz aktualnych użytkowników wieczystych, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości, stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, natomiast nie wpłynie ono na „władztwo rzeczy”, które zostało uzyskane przed 1 maja 2004 r.
W konsekwencji, w analizowanej sprawie sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkowników wieczystych, będąca w istocie czynnością przekształcenia, w trybie określonym w art. 198g ustawy o gospodarce nieruchomościami, prawa użytkowania wieczystego gruntu, które zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r. w prawo własności tych nieruchomości, nie może być traktowana jako ponowna dostawa tych samych nieruchomości, w związku z czym, nie będzie stanowiła odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Bez znaczenia w tej sytuacji pozostaje fakt, kiedy obecny użytkownik wieczysty nabył prawo użytkowania wieczystego nieruchomości od poprzedniego użytkownika wieczystego. Istotna jest data ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości na rzecz pierwotnego użytkownika wieczystego.
Państwa stanowisko jest zatem prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).