Interpretacja indywidualna z dnia 2 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.494.2024.1.DS

Interpretacja indywidualna– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy odpłatnych usług pobytu w placówkach na rzecz osób zagrożonych kryzysem bezdomności.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A (zwane dalej: Stowarzyszeniem/Podmiotem/Wnioskodawcą) jest zarejestrowane w (…). Równocześnie Stowarzyszenie nie jest zarejestrowane w rejestrze przedsiębiorców. Stowarzyszenie identyfikuje się numerem REGON: (…) oraz NIP: (…).

Stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej, a jedynie odpłatną działalność statutową (np. (…)).

Stowarzyszenie nie jest zarejestrowane do podatku VAT, nie jest czynnym podatnikiem tego podatku.

Podstawą działalność Stowarzyszenia jest jego statut, który między innymi określa cele Stowarzyszenia, którymi są: (…).

Zgodnie z § 10 Statutu, (…).

Działalnością odpłatną może być: (…).

Działalnością statutową nieodpłatną jest z kolei: (…).

Działalność statutowa nieodpłatna wpisuje się w zakres przewidziany w art. 4 Ustawy z dnia 24 kwietnia 2023 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 571 ze zm.) o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w związku z czym Stowarzyszenie posiada status organizacji pożytku publicznego.

A prowadzi:

a.zgodnie z ustawą o Pomocy Społecznej z dnia 12 marca 2004 r. ze zm., noclegownie i schroniska (jako ośrodek wsparcia) oraz

b.zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych, mieszkania długoterminowego pobytu dla osób w kryzysie bezdomności.

W praktyce największe przychody w zakresie odpłatnej działalności statutowej podmiot uzyskuje z opłat za pobyty. Zaznaczyć należy, że Stowarzyszenie nie pobiera opłat za pobyt w noclegowni. Pobyty odpłatne dotyczą schronisk i mieszkań chronionych na podstawie decyzji administracyjnych ośrodków pomocy społecznej.

Osoba zgłaszająca się o pomoc w pierwszej kolejności otrzymuje bezpłatne miejsce w noclegowni. Stowarzyszenie natychmiast występuję do właściwego OPS lub MOPR z zapytaniem, czy ma objąć daną osobę pomocą. W przypadku pozytywnej odpowiedzi OPS lub MOPR wydają decyzję administracyjną, w której określone jest m.in. czy dana osoba ma uiszczać częściową odpłatność za swój pobyt bezpośrednio do Stowarzyszenia. Jeśli takie częściowe opłaty mają być uiszczane, są one dokonywane przez daną osobę do kasy gotówką lub przelewem na rachunek bankowy Stowarzyszenia.

Podmiot przyjmuje osoby:

·zgłaszające się samodzielne (otrzymują one informacje o możliwości wsparcia ze strony Stowarzyszenia od streetworkerów, różnorodnych służb, mieszkańców (…) lub znając placówki dla osób bezdomnych, gdyż korzystali z takiej pomocy już w przeszłości);

·kierowane przez instytucje takie jak Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Straż Miejska, Policja, Straż Ochrony Kolei;

·opuszczające: szpitale, zakłady karne i areszty, izby wytrzeźwień.

Osoby, które zgłaszają się do Stowarzyszenia samodzielnie to najczęściej osoby długotrwale bezdomne, które funkcjonują w przestrzeni publicznej (dworce, koczowiska, klatki schodowe itp.), nie są w stanie dalej funkcjonować poza systemem wparcia społecznego, więc podejmują decyzję o udaniu się do placówki dla osób w kryzysie bezdomności i skorzystania z pomocy specjalistów.

W przypadku osób kierowanych przez szpitale, zakłady karne czy wychodzące z aresztu, to pracownicy tych instytucji, po odpowiednim rozeznaniu sytuacji, stwierdzają, że osoba nie ma gdzie się udać po zakończeniu leczenia czy odbywania kary pozbawienia wolności i to właśnie oni kontaktują się ze Stowarzyszeniem w poszukiwaniu miejsca w placówce.

Podobnie jest w przypadku osób bezdomnych, które trafiają do Podmiotu wskutek interwencji przeprowadzonej przez służby municypalne – to straż miejska czy policja stwierdza, że mają przed sobą osobę nieposiadającą mieszkania czy innego miejsca pobytu i jedynym rozwiązaniem jest znalezienie miejsca w placówce dla osób bezdomnych. Takich interwencji najwięcej jest w okresie zimowym, kiedy to pobyt (zwłaszcza w nocy) w miejscach ku temu nieprzystosowanych stanowi zagrożenie życia.

Należy pamiętać, że bezdomność nie jest zjawiskiem pierwotnym, lecz raczej pochodną zdarzeń/sytuacji, które zaistniały w życiu danej osoby.

Bezpośrednie i najczęstsze przyczyny, dla których osoby zamieszkują w ośrodkach dla osób bezdomnych to:

·uzależnienia;

·zły stan zdrowia (fizyczny i psychiczny), w tym niezdiagnozowane zaburzenia psychiczne;

·podeszły wiek, zwłaszcza w przypadku osób, które przez większą część swojego życia doświadczały bezdomności i mimo świadczeń emerytalno-rentowych nie są przystosowane do samodzielnego życia poza placówką, których świadczenia emerytalno-rentowe są tak niskie, że nie pozwalają na wynajęcie lokalu na wolnym rynku, które nie mają wypracowanych lat pracy uprawniających do świadczeń emerytalno-rentowych; ich źródło dochodu to zasiłek stały, który na dzień dzisiejszy wynosi maksymalnie 1.000,00 zł/mies., eksmisja;

·konflikt rodzinny (w tym przemoc, wyrzucenie z domu ze względu na zaburzenia psychiczne);

·długotrwałe pozostawanie bez pracy, niskie kwalifikacje zawodowe, brak wykształcenia;

·niezaradność życiowa, utraty mieszkań służbowych;

·śmierć bliskich osób, do których należały mieszkania; jest to częste zwłaszcza w przypadku mężczyzn w średnim wieku, którzy są niezaradni, niepełnosprawni intelektualnie lub fizycznie, całe życie mieszkali z rodzicami, nie założyli rodzin, nie posiadają stałego źródła dochodu – po śmierci rodziców mieszkania zostały przez nich zadłużone (nie byli w stanie opłacać czynszu), a w konsekwencji na skutek eksmisji osoby te zostały bezdomne;

·osoby opuszczające placówki opiekuńczo-wychowawcze, czy zakłady karne, których nie chce przyjąć rodzina.

Osoby trafiając do placówek dla osób bezdomnych nie są gotowe do natychmiastowego samodzielnego żyda. Bezdomność jest skutkiem wielu czynników i zdarzeń, które doprowadziły do takiej sytuacji. Dlatego proces wychodzenia z bezdomności jest długi i charakteryzujący się wieloma kryzysami:

·osoby uzależnione potrzebują terapii i środowiska sprzyjającego życiu w trzeźwości;

·osoby chore potrzebują rehabilitacji i leczenia (zwłaszcza osoby z zaburzeniami psychicznymi);

·osoby długotrwale bezrobotne potrzebują programów pozwalających im na nabycie kompetencji – zawodowych i społecznych potrzebnych do powrotu na rynek pracy;

·seniorzy często nie posiadają prawa do świadczeń emerytalnych i utrzymują się jedynie z zasiłku stałego, a środki te nie pozwalają na samodzielne wynajęcie mieszkania, czy pokoju.

Często zdobycie stałego źródła dochodu nie jest wystarczającym czynnikiem do tego, by osoby się usamodzielniły. Potrzebują one często dalszego wsparcia w placówkach Stowarzyszenia lub podobnych. Pracę z osobami w kryzysie bezdomności przedstawiciele Stowarzyszenia zaczynają najpierw w przestrzeni miejskiej, gdzie w miejscach niemieszkalnych streetworkerzy nawiązują kontakt z osobami bezdomnymi tam przebywającymi. Jeśli w wyniku kontaktu ze streetworkerami (lub na skutek interwencji innych służb) osoba trafia do A to w pierwszej kolejności otrzymuje schronienie w noclegowni, gdzie pomoc jest udzielana bezpłatnie i jest traktowana jako interwencyjna. Dalej po rozpoznaniu sytuacji osoby zamieszkują w schronisku, a w dalszej kolejności część osób zamieszkuje w mieszkaniach wspomaganych. Za pobyt w mieszkaniu treningowym pobierane są już opłaty dokonywane przez osoby korzystające ze schronienia gotówką do kasy lub przelewem. Jak wyżej opisano w przypadku mieszkań chronionych wysokość odpłatności ustalana jest w drodze decyzji administracyjnej ośrodków pomocy społecznej.

Pobyt w schroniskach jak i mieszkaniach wspomaganych jest etapem pracy z daną osobą w celu wyjścia z bezdomności. Jest to czas na pracę nad sobą i rozwiązywanie własnych problemów, co pozwoli osobom na wyjście z bezdomności.

W związku z tym, że pobyty w placówkach Stowarzyszenia mają charakter dobrowolny, to pod względem ich długości mogą one trwać:

·kilka/kilkanaście miesięcy w przypadku osób objętych długoterminowym wsparciem lub programem „wychodzenia” z bezdomności;

·kilka/kilkanaście dni w przypadku przyjęć wprawdzie przewidzianych na dłuższy pobyt, ale z których dana osoba rezygnuje.

Dodatkowo Wnioskodawca wyjaśnia, że:

Czy nieruchomości objęte zakresem pytania Wnioskodawcy stanowią nieruchomości o charakterze mieszkalnym?

Zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego budynki te są mieszkalne. Wszystkie są kontrolowane przez SANEPID pod kątem spełniania wymogów pozwalających na udzielanie schronienia, mają regularne kontrole pod względem bezpieczeństwa ppoż, są też kontrolowane co do zgodności z Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2018 r. w sprawie minimalnych standardów noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, schronisk dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi i ogrzewalni (Dz. U. z 2018 r. poz. 896).

Czy umowy wynajmu ww. nieruchomości są zawierane przez Wnioskodawcę na własny rachunek?

Z osobami doświadczającymi bezdomności, które realizują program usamodzielnienia w mieszkaniach treningowych umowę podpisuje A. Nie są to umowy najmu, ale dwa dokumenty w zależności od realizowanego w mieszkaniu programu na rzecz wychodzenia z bezdomności:

1.Kontrakt 1;

2.Kontrakt 2.

Niemniej jednak, usługi sensu stricte świadczone są na „własny rachunek” Stowarzyszenia.

Czy umowy wynajmu nieruchomości określają, że wyłącznym celem wynajmu jest cel mieszkaniowy?

Zgodnie z zapisami Kontraktu 1: (…).

W ramach Programu Mieszkaniec:

1)korzysta ze specjalistycznego wsparcia (w wymiarze indywidualnym i grupowym) o charakterze konsultacyjnym, doradczym i terapeutycznym, oferowanym przez pracowników i/lub wolontariuszy stowarzyszenia.

Ww. wsparcie ma na celu niesienie pomocy w procesie usamodzielniania się Mieszkańca realizującego zadania określone w opracowanym wspólnie z nim Indywidualnym Programie Wychodzenia z Bezdomności.

2)uczestniczy w nauce:

a)budżetowania (zwanej również „treningiem budżetowym”),

b)dbania o mieszkanie i jego wyposażenie,

c)umiejętności budowania relacji we wspólnym mieszkaniu z innymi Mieszkańcami;

3)ma możliwość przebywania w mieszkaniu wspieranym;

4)ma możliwość monitorowania procesu usamodzielnienia się przez okres 6 miesięcy od dnia opuszczenia mieszkania wspieranego (…).

Zgodnie z zapisami Kontraktu 2: (…).

Jaki jest Symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU 2015?

Dział 87 – usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem;

87.20.12 – usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem świadczone osobom dorosłym z zaburzeniami psychicznymi;

87.30.1 – usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem świadczone osobom w podeszłym wieku i osobom niepełnosprawnym;

87.90.13 – pozostałe usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem świadczone osobom dorosłym;

87.90.13.0 – pozostałe usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem świadczone osobom dorosłym.

Pytanie

Czy w przypadku świadczenia odpłatnych usług pobytu w placówkach Stowarzyszenia na rzecz osób zagrożonych kryzysem bezdomności, usługi te będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej UPTU?

Państwa stanowisko w sprawie

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 36 UPTU, zwolnione od podatku od towarów i usług są usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 790, 1114, 1463 i 1693).

Z powyższego przepisu wynika, że świadczone usługi najmu są zwolnione od podatku od towarów i usług, o ile spełnione zostaną następujące przesłanki:

1.Nieruchomość będąca przedmiotem najmu ma charakter mieszkalny;

2.Wynajem jest dokonywany przez podatnika na własny rachunek;

3.Nieruchomość wynajmowana jest na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie zawierają definicji lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego, należy posiłkować się w tym zakresie przepisami ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1048 ze zm.).

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o własności lokali:

Samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej „lokalami”, mogą stanowić odrębne nieruchomości.

Jak stanowi art. 2 ust. 1a ustawy o własności lokali:

Ustanowienie odrębnej własności samodzielnego lokalu następuje zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo treścią decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu albo uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej oraz zgodnie z pozwoleniem na budowę albo skutecznie dokonanym zgłoszeniem, i zgodnie z pozwoleniem na użytkowanie albo skutecznie dokonanym zawiadomieniem o zakończeniu budowy.

W myśl art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali:

Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o własności lokali:

Spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 1a-2, stwierdza starosta w formie zaświadczenia.

W ocenie Wnioskodawcy, wynajmowane przez Stowarzyszenie lokale mieszkalne są nieruchomościami o charakterze mieszkalnym, są to bowiem bądź mieszkania podnajmowane od osób fizycznych, bądź obiekty przekazane na cele statutowe Stowarzyszenia przez Miasto (…).

W dalszej kolejności zweryfikować należy okoliczność wynajmowania lokalu na własny rachunek. Posiłkując się potocznym rozumieniem tego sformułowania wskazać należy, iż działalność na własny rachunek oznacza działalność wykonywaną samodzielnie, bez pomocy innych podmiotów, na własną odpowiedzialność (tak też Wikisłownik, źródło: https://pl.wiktionary.org/wiki/na_w%C5%82asny_rachunek). W niniejszym przypadku Wnioskodawca będzie wynajmować lokale działając we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.

W związku z powyższym, warunek dokonywania wynajmu lokali na własny rachunek należy uznać za spełniony.

Ostatni warunek obejmuje wynajmowanie lokali na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu. Jak wykazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 maja 2018 r., sygn. I FSK 1182/16, celem wprowadzenia przez ustawodawcę zwolnienia w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT była ochrona, w aspekcie ekonomicznym, najemców lokali mieszkalnych faktycznie zaspokajających potrzeby mieszkaniowe poprzez minimalizowanie kosztów tegoż najmu. Zwolnienie to nie ma natomiast zastosowania do usług najmu lokali mieszkalnych, których bezpośrednim celem nie jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych najemcy, lecz realizacja przez niego celów gospodarczych, w tym zarobkowych (tak wyroki z 3 września 2013 r., sygn. akt I FSK 1012/12, z 4 października 2017 r., sygn. I FSK 501/16, z 2 lipca 2021 r. I FSK 2343/18).

Zdaniem Wnioskodawcy, niezależnie od tego jak długo będzie trwał pobyt danej osoby w jednej z placówek Stowarzyszenia, to dany lokal jest wynajmowany osobie znajdującej się w danym momencie w trudnej sytuacji życiowej (kryzysie bezdomności) stricte na cele mieszkaniowe. Wynajmując dany lokal Stowarzyszenie ma na celu zrealizowanie potrzeb mieszkaniowych danej osoby, nawet jeśli pobyt w placówce (niezależnie od przyczyn) będzie krótkoterminowy. Nie są to bowiem pobyty „wakacyjne” bądź „turystyczne” będące efektem przyjazdu do danej miejscowości w celach biznesowych lub osobistych. Zawsze są to pobyty, które zostają zapewnione osobom pozbawionym możliwości zamieszkania w innym miejscu. Co więcej należy przyjąć, że wraz z rozpoczęciem takiego wynajmu dana osoba przenosi w dane miejsce całe swoje funkcjonowanie, a tym samym staje się ono dla niej ośrodkiem interesów życiowych. Należy bowiem wskazać, że osoby znajdujące się w kryzysie bezdomności nie posiadają w tym okresie innego miejsca zamieszkania.

W związku z powyższym, z całą pewnością nie można mówić, aby świadczone przez Podmiot usługi najmu miały charakter usług związanych z zakwaterowaniem (wymienionych w dziale 55 PKWiU), gdyż te z założenia przewidują pobyt okazjonalny, podczas gdy korzystający z najmu w innym miejscu ma zapewnione spełnienie swoich potrzeb mieszkaniowych.

Reasumując, biorąc pod uwagę że lokale wynajmowane przez Stowarzyszenie osobom będącym w kryzysie bezdomności mają charakter mieszkalny, wynajmowane są przez Stowarzyszenie w ramach prowadzonej odpłatnej działalności statutowej, a zatem na własny rachunek, a dodatkowo, niezależnie od okresu pobytu, służą do spełnienia potrzeb mieszkaniowych danych osób, to usługi świadczone w tym zakresie będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 UPTU.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast w świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Z analizy przywołanego art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym, do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi. Tak więc usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Usługa jest czynnością opodatkowaną – co do zasady – w sytuacji kiedy jest odpłatna. Związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. świadczenie wzajemne).

Jednakże określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podatnik.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W oparciu o art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Według art. 113 ust. 1 ustawy:

Jednocześnie, na mocy art. 113 ust. 5 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że posiadają Państwo status organizacji pożytku publicznego. Prowadzą Państwo – zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej – noclegownie i schroniska (jako ośrodek wsparcia) oraz – zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych – mieszkania długoterminowego pobytu dla osób w kryzysie bezdomności. Nie pobierają Państwo opłat za pobyt w noclegowni. Pobyty odpłatne dotyczą schronisk i mieszkań chronionych na podstawie decyzji administracyjnych ośrodków pomocy społecznej.

Państwa wątpliwości dotyczą zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy odpłatnych usług pobytu w placówkach na rzecz osób zagrożonych kryzysem bezdomności.

Na postawie art. 659 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”:

Natomiast zgodnie z art. 693 Kodeksu cywilnego:

Z powyższych zapisów wynika, że najem/dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego/wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy/dzierżawcy polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, że – co do zasady – oddanie nieruchomości w najem/dzierżawę stanowi czynność odpłatną i podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy:

W świetle art. 43 ust. 20 ustawy:

Zwolnienie od podatku – na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy – usług w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe, odzwierciedla zwolnienie przewidziane w art. 135 ust. 1 lit. l) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. W oparciu o ten przepis:

Wprowadzając to zwolnienie ustawodawca krajowy wyłączył ze zwolnienia wynajem i dzierżawę nieruchomości na cele inne niż mieszkaniowe, korzystając w ten sposób z uprawnienia określonego w art. 135 ust. 2 zdanie ostatnie powyższej Dyrektywy, które mówi, że:

Należy przy tym zwrócić uwagę, iż zwolnienie od podatku przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy dla wynajmu/wydzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym, stanowi wyjątek od zasady ogólnej, jaką jest opodatkowanie sprzedaży. W związku z tym powinno być interpretowane ściśle i w żadnym razie nie powinno one być interpretowane w sposób prowadzący do rozszerzenia zakresu zastosowania zwolnienia.

W przedmiotowej sprawie kluczowe znaczenie ma zatem ocena, czy wynajmują lub wydzierżawiają Państwo nieruchomości wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Stosownie do art. 36 pkt 2 lit. i oraz n ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1283 ze zm.):

Według art. 48a ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

Na mocy art. 48a ust. 2 ustawy o pomocy społecznej:

Na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

Jak stanowi art. 53 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej:

Zgodnie z art. 53 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej:

Natomiast w myśl art. 53 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej:

W świetle art. 53 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej:

W oparciu o art. 53 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej:

Stosownie do art. 53 ust. 14 ustawy o pomocy społecznej:

Natomiast, według § 2 rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2354):

Na mocy § 3 rozporządzenia w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych:

Na podstawie § 4 rozporządzenia w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że prowadzą Państwo – zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej – noclegownie i schroniska (jako ośrodek wsparcia) oraz – zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych – mieszkania długoterminowego pobytu dla osób w kryzysie bezdomności. Nie pobierają Państwo opłat za pobyt w noclegowni. Pobyty odpłatne dotyczą schronisk i mieszkań chronionych na podstawie decyzji administracyjnych ośrodków pomocy społecznej. Pobyt w schroniskach jak i mieszkaniach wspomaganych jest etapem pracy z daną osobą w celu wyjścia z bezdomności. Jest to czas na pracę nad sobą i rozwiązywanie własnych problemów, co pozwoli osobom na wyjście z bezdomności. Z osobami doświadczającymi bezdomności, które realizują program usamodzielnienia w mieszkaniach treningowych podpisują Państwo umowę – nie są to umowy najmu, ale dwa dokumenty w zależności od realizowanego w mieszkaniu programu na rzecz wychodzenia z bezdomności: Kontrakt 1; Kontrakt 2. Zgodnie z zapisami Kontraktu 1: (…). W ramach Programu Mieszkaniec: korzysta ze specjalistycznego wsparcia (w wymiarze indywidualnym i grupowym) o charakterze konsultacyjnym, doradczym i terapeutycznym, oferowanym przez pracowników i/lub wolontariuszy stowarzyszenia – ww. wsparcie ma na celu niesienie pomocy w procesie usamodzielniania się Mieszkańca realizującego zadania określone w opracowanym wspólnie z nim Indywidualnym Programie Wychodzenia z Bezdomności; uczestniczy w nauce: budżetowania (zwanej również „treningiem budżetowym”), dbania o mieszkanie i jego wyposażenie, umiejętności budowania relacji we wspólnym mieszkaniu z innymi Mieszkańcami; ma możliwość przebywania w mieszkaniu wspieranym; ma możliwość monitorowania procesu usamodzielnienia się przez okres 6 miesięcy od dnia opuszczenia mieszkania wspieranego. Zgodnie z zapisami Kontraktu 2: (…). Usługi sensu stricte świadczone są na Państwa „własny rachunek”. Zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego budynki (nieruchomości objęte zakresem Państwa pytania) są mieszkalne. Symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU 2015, to: Dział 87 – usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem; 87.20.12 – usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem świadczone osobom dorosłym z zaburzeniami psychicznymi; 87.30.1 – usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem świadczone osobom w podeszłym wieku i osobom niepełnosprawnym; 87.90.13 – pozostałe usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem świadczone osobom dorosłym; 87.90.13.0 – pozostałe usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem świadczone osobom dorosłym.

Z powyższego wynika, że przedmiotowe placówki nie są w istocie wynajmowane lub wydzierżawiane przez Państwa wyłącznie na cele mieszkaniowe osób zagrożonych kryzysem bezdomności – wraz z świadczeniem odpłatnych usług pobytu świadczą Państwo również innego rodzaju usługi wobec osób przebywających w ww. placówkach. W tej sytuacji odpłatne usługi pobytu w Państwa placówkach na rzecz osób zagrożonych kryzysem bezdomności (jak Państwo wskazali, usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem), nie korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. Do zastosowania ww. zwolnienia nie jest wystarczającym, że nieruchomość ma charakter mieszkalny. Zastosowanie ww. zwolnienia jest bowiem uzależnione m.in. od spełnienia przesłanek dotyczących przeznaczenia wynajmowanej lub wydzierżawianej nieruchomości – cel mieszkaniowy, przy czym cel ten musi być wyłączny. Jedynie kumulatywne spełnienie wszystkich wskazanych ww. przepisem warunków skutkuje zastosowaniem zwolnienia od podatku.

Powyższe podejście znajduje również potwierdzenie w prawomocnym wyroku WSA w Gliwicach z 7 lutego 2017 r., sygn. akt III SA/Gl 1614/16. W ocenie Sądu: „Bez znaczenia dla oceny legalności spornej interpretacji indywidualnej pozostają zarzuty podnoszone na rozprawie w zakresie nie rozpatrzenia formy prawnej – działanie podmiotu w trybie non profit, w jakiej to »D« Sp. z o.o. będzie świadczyć przedmiotowe usługi w dzierżawionym od strony skarżącej budynku mieszkalnym. Skoro ustawodawca w treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług wyraźnie ustanowił warunek objęcia zwolnieniem jedynie najmu, dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnych wyłącznie na cele mieszkaniowe, tym samym warunek ten nie został zrealizowany w sprawie. Wnioskodawca dzierżawi bowiem budynek mieszkalny Spółce »D«, która to oprócz realizacji w nim celów mieszkalnych swych podopiecznych, także świadczy w nim usługi w zakresie opieki społecznej, poprzez prowadzenie Domu Opieki Społecznej”.

Podsumowując, stwierdzam, że odpłatne usługi pobytu w Państwa placówkach świadczone na rzecz osób zagrożonych kryzysem bezdomności nie korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w tym zakresie jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W myśl art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zatem, należy zaznaczyć, że interpretacja indywidualna opiera się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu fatycznego. W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Jednocześnie zwracamy uwagę, że załączone do wniosku dokumenty nie mogą być przedmiotem merytorycznej analizy. Wyczerpujący opis stanu faktycznego powinien wynikać z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie z dołączonych do niego dokumentów.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).