Interpretacja indywidualna z dnia 29 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.439.2024.2.AP

Miejsce świadczenia usługi organizacji imprez integracyjnych oraz konieczność wystawienia faktury z adnotacją „odwrotne obciążenie”.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 sierpnia 2024 r. za pośrednictwem ePUAP wpłynął Państwa wniosek z 30 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy miejsca świadczenia usługi organizacji imprez integracyjnych oraz konieczności wystawienia faktury z adnotacją „odwrotne obciążenie”. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 września 2024 r. (wpływ 17 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego:

Wnioskodawcą jest (…) z siedzibą w (…) przy ul. (…), zwana w dalszej części Spółką lub Wnioskodawcą. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (NIP: (…)) prowadzącym działalność gospodarczą polegającą między innymi na organizacji wydarzeń/imprez integracyjnych w prowadzonej przez siebie kręgielni dla kontrahentów.

Świadczone usługi obejmują kompleksową organizację i obsługę wydarzenia integracyjnego (np. dla pracowników danego kontrahenta) podczas którego Wnioskodawca zapewnia swoim klientom:

• wynajęcie sali bądź sal wraz z torami kręgielni,
• koordynację przebiegu rozgrywek,
• nadzór event managerów w trakcie wydarzenia,
• zapewnienie obsługi muzycznej wraz z ustaloną playlistą,
• możliwość skorzystania z innych atrakcji dostępnych w kręgielni, w tym bilardu, piłkarzyków, etc.,
• uzgodnione usługi gastronomiczne, w tym posiłki i napoje zawierające alkohol,
• koordynację dodatkowych atrakcji, wynajmowanych od zewnętrznych dostawców (np. wynajem fotobudki),
• ochronę wydarzenia.

Każda z wymienionych wyżej usług stanowi element kompleksowej usługi ustalonej indywidualnie z klientem. Poszczególne usługi mogą się od siebie różnić w zależności od indywidualnych ustaleń z danym kontrahentem. Nabywcami omawianych usług są zarówno podmioty posiadające siedzibę w Polsce, jak i podmioty posiadające siedzibę w krajach UE innych niż Polska oraz w państwach trzecich.

Wnioskodawca ma wątpliwości czy miejscem świadczenia omawianych usług w świetle ustawy o podatku od towarów i usług w sytuacji, w której nabywca usługi nie posiada siedziby ani miejsca zamieszkania na terytorium Polski, a także nie prowadzi działalności gospodarczej na terytorium Polski, należy określać zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, tj. w kraju siedziby usługobiorcy, a tym samym czy w takim przypadku Wnioskodawca powinien wystawić fakturę dokumentującą zorganizowanie Usługi z adnotacją „odwrotne obciążenie”.

W uzupełnieniu wskazali Państwo, że podmioty dla których świadczycie Państwo usługi, nie mające siedziby w Polsce, nie posiadają również stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, które brałoby udział w transakcji.

Pytanie

Czy miejsce świadczenia usługi przedstawionej w stanie faktycznym w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, w sytuacji w której nabywca usługi nie posiada siedziby ani miejsca zamieszkania na terytorium Polski, a także nie prowadzi działalności gospodarczej na terytorium Polski, należy określać zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, tj. w kraju siedziby usługobiorcy, a tym samym czy w takim przypadku Wnioskodawca powinien wystawić fakturę dokumentującą zorganizowanie Usługi z adnotacją „odwrotne obciążenie”?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, miejscem świadczenia Usługi w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, w sytuacji w której nabywca usługi nie posiada siedziby ani miejsca zamieszkania na terytorium Polski, a także nie prowadzi działalności gospodarczej na terytorium Polski, należy określić zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, tj. w kraju siedziby usługobiorcy, a tym samym w takim przypadku Wnioskodawca powinien wystawić fakturę dokumentującą zorganizowanie Usługi z adnotacją „odwrotne obciążenie”.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. 2024 r. poz. 361 z późn. zm.; dalej ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Miejsce świadczenia usług regulują przepisy art. 28b do 28o ustawy o VAT. Stosownie do art. 28a ustawy o VAT- na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

a. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Przy czym w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Artykuł 28a ustawy o VAT wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT- miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n. Jak stanowi ust. 2 art. 28b ustawy w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Z ogólnej zasady dotyczącej miejsca świadczenia usług określonej w art. 28b ust. 1 ustawy wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej oraz gdy przepisy art. 28e, 28f ust. 1 i 1a, 28g ust. 1, 28i, 28j i 28n ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia.

Od ogólnej zasady zawartej w powyższych przepisach, ustawodawca przewidział szereg odstępstw, na podstawie których miejsce świadczenia pewnych usług, ściśle określonych w przepisach ustawy, ustala się w sposób szczególny. W myśl art. 28e ustawy, miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Stosownie do art. 28i ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług restauracyjnych i cateringowych jest miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane, z zastrzeżeniem ust. 2.

Każda z usług wchodzących w skład Usługi organizacji wydarzeń/imprez integracyjnych stanowi element usługi złożonej i jest niezbędna do ich realizacji. Wszystkie te usługi tworzą łącznie jedno świadczenie, tj. organizację imprezy integracyjnej i nie ma podstaw do uznania, że mają one charakter samoistny.

W odniesieniu do kwestii świadczeń kompleksowych należy wskazać, że zarówno przepisy ustawy o VAT jak i prawo unijne nie zawierają stosownych definicji świadczenia złożonego (kompleksowego). Pojęcie to zdefiniowane zostało w wiążącym sądownictwo krajowe orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a w ślad za nim w orzecznictwie administracyjnym.

Punktem wyjścia przy definicji świadczenia złożonego jest teza, że każde świadczenie powinno być traktowane odrębnie i niezależnie (jako przedmiot opodatkowania), a traktowanie ich jako świadczeń złożonych ma charakter wyjątkowy. Pogląd taki pojawił się w orzeczeniu Trybunału z dnia 25 lutego 1999 r. C-349/96 Card Protection Plan Ltd. gdzie Trybunał uznał, że świadczenie obejmujące jedną usługę z ekonomicznego punktu widzenia nie powinno być sztucznie dzielone, by nie zakłócić funkcjonowania systemu VAT; należy określić zasadnicze cechy transakcji w celu ustalenia, czy podatnik świadczy na rzecz klienta, kilka odrębnych usług zasadniczych czy też jedną usługę. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej.

Pogląd ten był powtarzany w orzeczeniach późniejszych np. w wyroku z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV. Z kolei w wyroku z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie C- 111/05 Aktiebolaget NN Trybunał wyraził pogląd, że mając na uwadze dwie okoliczności, mianowicie po pierwsze, z art. 2 (1) szóstej dyrektywy wynika, że każda transakcja powinna być zwykle uznawana za odrębną i niezależną, a po drugie, że transakcja złożona z jednego świadczenia w aspekcie gospodarczym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie pogarszać funkcjonalności systemu podatku VAT, należy w pierwszej kolejności poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej transakcji celem określenia, czy podatnik zapewnia klientowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy jedno świadczenie (teza 22).

Stosownie do wypracowanego stanowiska TSUE należy uznać, że jeżeli transakcja składa się w sensie ekonomicznym z jednego świadczenia to nie powinna być sztucznie rozdzielana. A tym samym, jeżeli transakcja składa się z kilku nierozerwalnie ze sobą związanych świadczeń, to powinna być traktowana jako jedno kompleksowe świadczenie.

Zatem, aby stwierdzić, czy dane świadczenie jest świadczeniem złożonym (kompleksowym), winno ono składać się z różnych czynności, których realizacja prowadzi do jednego celu. Na świadczenie takiego rodzaju składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast za pomocniczą należy uznać taką czynność, jeśli nie stanowi celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania świadczenia zasadniczego. Innymi słowy, pojedyncza czynność lub świadczenie traktowana jest jak element świadczenia kompleksowego wówczas, jeżeli cel świadczenia pomocniczego jest zdeterminowany przez świadczenie główne, które zarazem nie może zostać wykonane lub wykorzystane bez świadczenia pomocniczego.

Zdaniem Wnioskodawcy usługa kompleksowa występuje, gdy:

• poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny,
• nabywca usługi kompleksowej jest zainteresowany całokształtem usług a nie jest zainteresowany nabyciem poszczególnych świadczeń pomocniczych, świadczenia pomocnicze stanowią środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej,
• świadczenia pomocnicze samodzielnie nie przynoszą wymaganej korzyści z punktu widzenia nabywcy usługi kompleksowej,
• określona jest co do zasady jedna cena za usługę, niemniej do poszczególnych jej elementów mogą zostać wykazane odrębnie ceny, co ma charakter informacyjny,
• nabywca usługi kompleksowej otrzymuje jedną fakturę, na której widnieje jedna cena i stawka VAT zdeterminowana przez świadczenie główne.

Stosownie do przedstawionego stanu faktycznego, w ramach świadczonej przez Wnioskodawcę usługi, klient nabywa kompleksową usługę, składającą się z pakietu powiązanych świadczeń, której elementem może być między innymi:

• wynajęcie sali bądź sal wraz z torami kręgielni,
• koordynację przebiegu rozgrywek,
• nadzór event managerów w trakcie wydarzenia
• zapewnienie obsługi muzycznej wraz z ustaloną playlistą,
• możliwość skorzystania z innych atrakcji dostępnych w kręgielni, w tym bilardu, piłkarzyków etc,
• uzgodnione usługi gastronomiczne, w tym posiłki i napoje zawierające alkohol,
• koordynację dodatkowych atrakcji, wynajmowanych od zewnętrznych dostawców (np. wynajem fotobudki),
• ochronę wydarzenia,

Biorąc powyższe pod uwagę, Podatnik stoi na stanowisku, iż oferowana przez niego usługa jest usługą kompleksową, ponieważ:

• poszczególne czynności będące w polu zainteresowań nabywcy usługi są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny;
• w ocenie Podatnika jak również nabywców usługi, z biznesowego punktu widzenia nie jest racjonalnym nabywanie poszczególnych świadczeń z osobna i w konsekwencji klient nie jest zainteresowany takim rozwiązaniem (dla nabywcy poszczególne pojedyncze usługi nie posiadają żadnej wartości, dopiero połączenie poszczególnych usług w jedną Usługę organizacji imprezy integracyjnej jest zrealizowaniem jego potrzeb);
• nabywca otrzyma jedną fakturę, na której będzie widniała jedna cena i stawka VAT. Pakiet świadczeń, na który składa się usługa organizacji danej imprezy nie jest wyodrębniony przez Podatnika na fakturze.

Wnioskodawca podkreśla również, że koszt świadczonej przez niego Usługi każdorazowo zostanie określony na danym poziomie ze względu na nabycie przez klienta Usługi.

Wnioskodawca zauważa również, że Usługa organizacji imprezy integracyjnej nie stanowi wstępu na imprezę edukacyjną (art. 28g ust. 1 ustawy o VAT), ani usługi w zakresie edukacji (art. 28g ust. 2 ustawy o VAT). Stanowisko takie zawiera przywołana już interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 lipca 2013 r. nr IPPP3/443-373/13-2/JK.

Dla ustalenia miejsca świadczenia Usługi w sytuacji, w której nabywca usługi nie będzie posiadał siedziby ani miejsca zamieszkania na terytorium Polski, a także nie będzie prowadził działalności gospodarczej na terytorium Polski, zastosowanie znajdzie ogólna zasada wyrażona w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT. Świadczone w takim przypadku usługi nie wyczerpują dyspozycji określonych w art. 28b ust. 2-4 i art. 28e i 28i ustawy o VAT. Wobec powyższego, usługa taka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski, bowiem miejscem świadczenia usługi będzie siedziba nabywcy usługi, która znajduje się poza granicami Polski.

Wnioskodawca podkreśla, że celem świadczenia organizacji Usługi nie jest zapewnienie noclegu, jak również świadczenie usług restauracyjnych, dlatego też przepisy art. 28e oraz 28i ustawy o VAT nie będą miały zastosowania. Należy zaznaczyć, że do świadczenia Usług organizacji imprez integracyjnych ustawodawca nie przewidział żadnej szczególnej formy rozliczania tego typu usług, dlatego też w tym zakresie będzie mieć zastosowanie art. 28b ust. 1 ustawy o VAT.

W związku z powyższym miejsce świadczenia Usługi organizacji imprezy integracyjnej na rzecz nabywcy usługi, który nie posiada siedziby ani miejsca zamieszkania na terytorium Polski, a także nie prowadzi działalności gospodarczej na terytorium Polski, należy określać zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, tj. w kraju siedziby usługobiorcy.

Potwierdzeniem powyższego jest m in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 maja 2015 r. nr IPPP3/4512-230/15-2/MC, w której czytamy: „W odniesieniu do miejsca świadczenia przedmiotowej Usługi Konferencyjnej na rzecz Usługobiorcy Zagranicznego, mając na uwadze powołane powyżej regulacje dotyczące miejsca świadczenia usług należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie dla ustalenia miejsca świadczenia usług stanowiących kompleksową usługę organizacji konferencji, szkolenia lub imprezy integracyjnej zastosowanie znajdzie ogólna zasada zawarta w art. 28b ust. 1 ustawy. Wnioskodawca Usługę Konferencyjną świadczy dla zagranicznych firm - więc na rzecz podatników w rozumieniu art. 28a ustawy - które mają siedzibę poza RP i nie prowadzą działalności gospodarczej na terytorium RP. Jednocześnie świadczona przez Wnioskodawcę Usługa konferencyjna nie zawiera się w wyjątkach od ogólnej zasady, zawartej w art. 28b ust. 1 ustawy. Zatem miejsce świadczenia Usługi Konferencyjnej na rzecz Usługobiorcy Zagranicznego należy określać zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, tj. w kraju siedziby usługobiorcy.”

Natomiast w myśl art. 106a pkt 2 ustawy o VAT, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:

a) państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,

b) państwa trzeciego.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 10, 12-14 oraz 18 ustawy o VAT faktura powinna zawierać m.in.:

• kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto; stawkę podatku;
• sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
• kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
• w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - wyrazy „odwrotne obciążenie”.

Natomiast zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT faktura może nie zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a - danych określonych w ust. 1 pkt 10 i 12-14.

Tym samym, zgodnie z ww. przepisami faktura dokumentująca organizację Usługi organizacji imprezy integracyjnej winna zwierać adnotację „odwrotne obciążenie”.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy miejscem świadczenia Usługi organizacji imprezy integracyjnej w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, w sytuacji w której nabywca usługi nie posiada siedziby ani miejsca zamieszkania na terytorium Polski, a także nie prowadzi działalności gospodarczej na terytorium Polski, należy określać zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, tj. w kraju siedziby usługobiorcy, a tym samym w takim przypadku Wnioskodawca powinien wystawić fakturę dokumentującą zorganizowanie Usługi z adnotacją „odwrotne obciążenie”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wymienione czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju przez które – w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy:

Stosowanie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez:

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Kwestie dotyczące miejsca świadczenia przy świadczeniu usług uregulowane zostały w rozdziale 3 działu V ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy:

Wskazany przepis wprowadza do ustawy drugą definicję podatnika, która ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Ogólna reguła dotycząca miejsca świadczenia usług określona została w art. 28b ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

Zatem miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Tę zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, w rozumieniu art. 28a ustawy, a przepisy art. 28b ust. 2 – 4, art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy nie przewidują innych zasad ustalania miejsca świadczenia.

Od wyżej wskazanych zasad ogólnych, ustawodawca przewidział szereg odstępstw, na podstawie których miejsce świadczenia pewnych usług, ściśle określonych w przepisach ustawy, ustala się w sposób szczególny.

Zgodnie z art. 28g ust. 1 ustawy:

Należy zauważyć, że reguła dotycząca ustalenia miejsca świadczenia na podstawie art. 28g ust. 1 ustawy odnosi się do usług świadczonych na rzecz podatników i dotyczy po pierwsze, usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, a po drugie, usług pomocniczych do usług, o których mowa wyżej. Usługa wstępu to usługa, na mocy której nabywcy przyznane zostaje prawo do uczestniczenia w danej imprezie, znajdowania się w miejscu, w którym ta impreza się odbywa.

Również według art. 53 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r., str. 1, z późn. zm.):

W kontekście ustalenia miejsca świadczenia usług wstępu konieczne jest także odwołanie się do rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77, str. 1), które w art. 32 zdefiniowało pojęcie usług wstępu poprzez m.in. wskazanie, jakie usługi wchodzą w zakres tego pojęcia.

Na podstawie art. 32 ust. 1 rozporządzenia:

Z kolei w myśl art. 32 ust. 2 rozporządzenia:

Zatem art. 32 rozporządzenia 282/2011 definiuje „usługi wstępu” odnosząc je w szczególności do przyznania prawa wstępu na imprezy takie jak spektakle, przedstawienia teatralne, występy cyrkowe, targi, do parków rozrywki, na koncerty, wystawy, jak również inne podobne wydarzenia kulturalne, a także przyznanie prawa wstępu na wydarzenia sportowe, takie jak mecze lub zawody oraz przyznanie prawa wstępu na wydarzenia edukacyjne i naukowe, takie jak konferencje i seminaria. Zakup usługi wstępu na wydarzenia kulturalne (zakup biletu wstępu) nie oznacza, że celem jest wstęp sam w sobie, ale oznacza chęć uczestniczenia w danym wydarzeniu.

Natomiast w zakresie usług pomocniczych do usług wstępu zastosowanie znajdzie art. 33 rozporządzenia, zgodnie z którym:

Wskazać w tym miejscu należy, że co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej czynności wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej.

Koncepcję opodatkowania świadczeń kompleksowych wypracował Trybunał Sprawiedliwości UE, w wydanych orzeczeniach na podstawie pierwotnie obowiązującej Szóstej Dyrektywy Rady (77/388/EWG) oraz obecnie obowiązującej Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r., w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L nr 347, str. 1 z późn. zm.). W szczególności w wyroku w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd., Trybunał uznał, że każde świadczenie usług powinno być, co do zasady, traktowane jako świadczenie odrębne i niezależne. Jeżeli jednak dwa lub więcej niż dwa świadczenia (czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej.

Aby móc wskazać, że dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową), powinna składać się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi do jednego celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, gdy cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać usługi głównej bez usługi pomocniczej.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Zgodnie z art. 106a pkt 2 ustawy:

Na mocy art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Dane, które powinna zawierać faktura, zostały wskazane w art. 106e ust. 1 ustawy, w tym w pkt 1-18 wymieniono:

Zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy:

Z okoliczności sprawy przedstawionych przez Państwa wynika, że Państwa Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny w Polsce. Przedmiotem Państwa działalności jest m.in. organizacja wydarzeń/imprez integracyjnych dla kontrahentów w prowadzonej przez Państwa kręgielni.

Świadczone usługi obejmują kompleksową organizację i obsługę wydarzenia integracyjnego (np. dla pracowników danego kontrahenta) podczas którego zapewniają Państwo swoim klientom wynajęcie sali bądź sal wraz z torami kręgielni, koordynację przebiegu rozgrywek, nadzór event managerów w trakcie wydarzenia, zapewnienie obsługi muzycznej, możliwość skorzystania z innych atrakcji dostępnych w kręgielni, w tym bilardu, piłkarzyków, etc., uzgodnione usługi gastronomiczne, w tym posiłki i napoje zawierające alkohol, koordynację dodatkowych atrakcji, wynajmowanych od zewnętrznych dostawców (np. wynajem fotobudki) oraz ochronę wydarzenia. Poszczególne usługi mogą się od siebie różnić w zależności od indywidualnych ustaleń z danym kontrahentem. Nabywcami omawianych usług są zarówno podmioty posiadające siedzibę w Polsce, jak i podmioty posiadające siedzibę w krajach UE innych niż Polska oraz w państwach trzecich.

Państwa wniosek dotyczy sytuacji, gdy nabywca usługi nie posiada siedziby, miejsca zamieszkania, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski i nie prowadzi działalności gospodarczej na terytorium Polski.

W tak przedstawionym stanie faktycznym Państwa Spółka powzięła wątpliwości czy miejsce świadczenia usług dla takich kontrahentów należy określać zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, tj. w kraju siedziby usługobiorcy, a tym samym czy w takim przypadku powinni Państwo wystawić fakturę, dokumentującą zorganizowanie imprezy integracyjnej, z adnotacją „odwrotne obciążenie”.

W świetle powołanych przepisów oraz przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, że świadczycie Państwo dla swoich kontrahentów kompleksową usługę organizacji imprez integracyjnych. A zatem działacie Państwo na zlecenie kontrahenta, który na daną imprezę zaprasza wskazane przez siebie osoby, np. swoich pracowników. Świadczona usługa nie przybiera formy usługi wstępu na wydarzenia rozrywkowe lub podobne, gdyż w opisanej sytuacji jesteście Państwo podmiotem, który wykonuje czynności składające się na kompleksową organizację wydarzenia integracyjnego, zgodnie z zamówieniem i ustaleniami z danym kontrahentem. Tym samym do świadczonej usługi organizacji imprezy integracyjnej nie będą miały zastosowania szczególne zasady ustalenia miejsca świadczenia usługi, o których mowa w art. art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy.

W opisanym we wniosku stanie faktycznym zastosowanie znajdzie reguła ogólna ustalenia miejsca świadczenia usług wynikająca z art. 28b ust. 1 ustawy – tj. miejscem świadczenia usług organizacji imprez integracyjnych na rzecz kontrahentów będzie miejsce, w którym posiadają oni siedzibę działalności gospodarczej. Skoro zatem kontrahenci nie posiadali siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności, które bierze udział w transakcji na terytorium Polski, to miejscem świadczenia i opodatkowania usługi nie było terytorium kraju.

Odnosząc się do kwestii wystawienia faktury, należy zauważyć, że świadcząc usługę której miejscem świadczenia nie jest terytorium Polski, a podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku od wartości dodanej, w myśl art. 28b ust. 1 ustawy, jest usługobiorca, są Państwo zobowiązani do udokumentowania tej transakcji fakturą, która zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy, powinna być opatrzona adnotacją „odwrotne obciążenie”.

Podsumowując, w okolicznościach opisanego we wniosku stanu faktycznego, usługa organizacji imprez integracyjnych, świadczona na rzecz podmiotu, który nie ma siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, będzie podlegać opodatkowaniu zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, tj. w kraju siedziby usługobiorcy, a tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu w Polsce, wobec czego są Państwo zobowiązani do wystawienia faktury, na której należy umieścić zwrot „odwrotne obciążenie”.

W związku z powyższym Państwa stanowisko należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).