Konsekwencje prawne niezarejestrowania automatu do gier - Wyrok NSA z dnia 3 września 2024 r., sygn. II GSK 715/21

Karę pieniężną za posiadanie niezarejestrowanego automatu do gier można nałożyć, jeśli spełnione są przesłanki udostępniania lokalu, w którym odbywa się działalność oraz znajduje się taki automat, co wynika z art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o grach hazardowych.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Gabriela Jyż Sędzia NSA Marcin Kamiński (spr.) Sędzia del. WSA Henryka Lewandowska - Kuraszkiewicz Protokolant asystent sędziego Małgorzata Krawiec po rozpoznaniu w dniu 3 września 2024 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej C. Sp. z o.o. w B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 23 września 2020 r. sygn. akt III SA/Po 6/20 w sprawie ze skargi C. Sp. z o.o. w B. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu z dnia 31 października 2019 r. nr 3001-IOA.4246.33.2019.MSz w przedmiocie kary pieniężnej dla posiadacza zależnego lokalu, w którym znajduje się niezarejestrowany automat do gier 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od C. Sp. z o.o. w upadłości w B. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

I. Przedmiot kontroli kasacyjnej.

Wyrokiem z dnia 23 września 2020 r., sygn. akt III SA/Po 6/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę C. z o.o. w B. (strona skarżąca, spółka, skarżąca spółka; obecnie: C. Sp. z o.o. w upadłości) na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu (DIAS) z dnia 31 października 2019 r. w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej posiadaczowi zależnemu lokalu w którym znajdował się niezarejestrowany automat do gier.

II. Stan sprawy wynikający z kontrolowanego wyroku.

W dniu 13 września 2017 r., funkcjonariusze celno-skarbowi Wielkopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Poznaniu przeprowadzili działania w sklepie monopolowym w Krzyżu Wlkp. przy ul. [...] (bn) i stwierdzili w nim obecność urządzenia elektronicznego o nazwie [...], przypominającego automat do gier hazardowych. Urządzenie było podłączone do sieci elektrycznej i gotowe do gry. Funkcjonariusze przeprowadzili eksperyment procesowy, ustalając że gry oferowane na urządzeniu wypełniają przesłanki określone w przepisach u.g.h. Naczelnik Wielkopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Poznaniu ww. decyzją z 17 stycznia 2019 r. wymierzył spółce karę pieniężną w wysokości 100.000 zł., jako posiadaczowi zależnemu lokalu, w którym znajdował się niezarejestrowany automat do gier o nazwie [...], bez numeru, i w którym prowadzona jest działalność gastronomiczna, handlowa lub usługowa. W wyniku rozpatrzenia złożonego przez stronę odwołania DIAS decyzją z dnia 31 października 2019 r., utrzymując w mocy decyzję organu I instancji, stwierdził, że istotę sporu w sprawie stanowi prawidłowość przyjęcia, że przedmiotowe urządzenie oferuje gry na automatach w rozumieniu powyższych przepisów, oraz czy w związku z tym organ ten, kierując się przepisami art. 89 ust. 1 pkt 3 oraz art. 89 ust. 4 pkt 3 u.g.h., zasadnie wymierzył spółce karę pieniężną, jako posiadaczowi zależnemu lokalu, w którym znajdował się niezarejestrowany automat do gier i w którym prowadzona jest działalność gastronomiczna, handlowa lub usługowa. Organ wskazał, że z treści art. 89 ust. 1 pkt 3 u.g.h. wynika, że aby wymierzyć karę pieniężną konkretnemu podmiotowi za naruszenie przepisów u.g.h., muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki. Po pierwsze, podmiot taki musi być posiadaczem zależnym lokalu. Po drugie, w lokalu będącym w posiadaniu zależnym takiego podmiotu, musi być prowadzona działalność gastronomiczna, handlowa lub usługowa; po trzecie, musi tam również znajdować się niezarejestrowany automat do gier. Organ w uzasadnieniu przytoczył przeprowadzony przez funkcjonariuszy celno-skarbowych eksperyment procesowy ww. urządzeniu oraz wskazał na ekspertyzę biegłego sądowego W. K. z dnia 24 kwietnia 2018 r. W ekspertyzie tej biegły potwierdził, że ww. urządzenie jest urządzeniem elektronicznym. Udostępnia ono 5 gier będących symulatorami klasycznych automatów bębnowych. Aby zagrać w jedną z dostępnych gier, należy zasilić automat środkami pieniężnymi za pośrednictwem akceptora monet lub banknotów, które są przeliczane na punkty kredytowe niezbędne do rozegrania gier (w stosunku 1 zł = 1 pkt kredytowy). Rozegranie gry polega na wyborze jednej z dostępnych gier i ustawieniu stawki za grę. Po wybraniu gry i stawki gracz naciska przycisk w celu uruchomienia bębnów wyświetlanych na ekranie. Bębny uruchamiają się kolejno od skrajnego lewego do skrajnego prawego i zatrzymują się poprzez naciśnięcie przez gracza przycisku (zatrzymanie wszystkich bębnów) lub za pośrednictwem ekranu dotykowego (zatrzymanie pojedynczych bębnów), która to opcja jest opcją płatną dodatkowo. Jeżeli w określonym czasie gracz nie zatrzyma obracających się bębnów, gra zostaje przerwana, a stawka postawiona w grze, zostaje przegrana. Jeżeli natomiast w określonym czasie gracz dokona manualnego zatrzymania obracających się bębnów i końcowy układ na bębnach jest układem premiowanym, gracz uzyskuje wygraną w postaci punktów, które to punkty mogą być wykorzystane do dalszych gier bez ponoszenia dodatkowych opłat, lub wypłacone jako wygrana pieniężna. W przypadku przeciwnym od ww. opisanego - gracz traci stawkę postawioną w grze. Gracz może ponadto zakończyć grę w dowolnym momencie i odebrać wygraną pieniężną. W tym celu musi nacisnąć przycisk "zapisz/zapisz rekord", wpisać identyfikator i PIN (dowolny), a urządzenie za pomocą tzw. hoppera dokonuje wypłaty monet o nominale 5 złotych. Zdaniem organu przeprowadzony eksperyment, jak również ustalenia poczynione przez biegłego sądowego wykazały, że gry na badanym automacie są grami losowymi, ponieważ końcowy układ symboli na bębnach, po ich uprzednim wprawieniu w ruch, nie zależy od gracza. Gracz mając możliwość zadecydowania o momencie, w którym chce zatrzymać bębny z symbolami, nie ma wpływu na końcowy układ symboli na zatrzymanych bębnach, a to z uwagi na szybkość w jakiej bębny się obracają, jak również na fakt, że bębny te zatrzymują się z opóźnieniem w stosunku do momentu, w którym gracz naciśnie przycisk. Odnosząc się do zarzutów odwołania dotyczących błędnego ustalenia stanu faktycznego i błędnej interpretacji prawa materialnego mającego znaczenie dla rozpoznania sprawy, DIAS zwrócił uwagę na to, że swoje ustalenia, co do charakteru gier na przedmiotowym automacie, organ I instancji poczynił w oparciu o przeprowadzony eksperyment, jak również opinię biegłego sądowego. Mając na uwadze krytyczne stanowisko strony odnośnie do kompetencji funkcjonariuszy celno-skarbowych do przeprowadzenia eksperymentu na przedmiotowym urządzeniu, DIAS wskazał, że w art. 64 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej określono uprawnienia funkcjonariuszy celno-skarbowych, jakie przysługują im w ramach kontroli celno-skarbowej. Odnosząc się do twierdzeń odwołania, że biegły sądowy badał zupełnie inne urządzenie, niż to, które znajdowało się w kontrolowanym lokalu, DIAS podkreślił, że w protokole oględzin z 13 września 2017 r. odnotowano, że podczas wykonywanych czynności sporządzono dokumentację fotograficzną w postaci 4 zdjęć, które przy piśmie z 7 stycznia 2019 r. zostały dołączone do akt sprawy. Z fotografii tych oraz z wyjaśnień organu I instancji (IV Referat Dochodzeniowo-Śledczy w Pile) wynika, że na przedmiotowym urządzeniu, na jednej z bocznych ścian automatu do gier widoczny jest numer [...]. W związku z tym, twierdzenia strony, iż biegły sądowy przebadał automat do gier inny, aniżeli ten, który został zatrzymany w dniu 13 września 2017 r. w sklepie monopolowym w miejscowości K.., są bezpodstawne.