Wymogi dowodowe w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego - Wyrok NSA z dnia 12 grudnia 2023 r., sygn. III OSK 1427/23

Dla stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego z powodu utraty prawa wybieralności istotne jest dogłębne i obiektywne wyjaśnienie, że radny rzeczywiście przestał spełniać przesłanki stałego zamieszkiwania na terenie danej gminy. Zmiana miejsca zamieszkania powinna być jednoznaczna i poparta kompletnymi dowodami, a nie jedynie na podstawie przypuszczeń.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Piotr Korzeniowski Sędziowie sędzia NSA Jerzy Stelmasiak sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) Protokolant asystent sędziego Krzysztof Książek po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej ze skargi kasacyjnej P. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 16 marca 2023 r. sygn. akt II SA/OI 39/23 w sprawie ze skargi P. K. na uchwałę Rady Miasta [...] z dnia 14 grudnia 2022 r. nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie; 2. zasądza od Gminy Miasta [...] na rzecz P. K. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z dnia 16 marca 2023 r. sygn. akt II SA/Ol 39/23 oddalił skargę P. K. (dalej jako skarżący) na uchwałę Rady Miasta E. z dnia 14 grudnia 2022 r. nr XLIX.508.2022 w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego, zwanej dalej uchwałą .

W motywach orzeczenia Sąd pierwszej instancji podniósł, że zgodnie art. 383 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277) jedną z przyczyn wygaśnięcia mandatu radnego jest utrata prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów. Stosownie do art. 11 § 1 pkt 5 Kodeksu wyborczego prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego posiada osoba mająca prawo wybierania tych organów. Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) w wyborach do rady gminy posiada obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje w tej gminie (art. 10 § 1 pkt 3 lit. a Kodeksu wyborczego). Z powyższych uregulowań wynika, że zarówno dla czynnego jak i biernego prawa wyborczego istotne znaczenie ma miejsce zamieszkania. Definicję "stałego zamieszkiwania" zawarto w art. 5 pkt 9 Kodeksu wyborczego, który rozumie przez to pojęcie zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego pobytu. O miejscu zamieszkania decydują natomiast zasadniczo dwie przesłanki faktyczne: przebywanie w znaczeniu fizycznym w określonej miejscowości pod wskazanym adresem (corpus, tj. czynnik zewnętrzny) i zamiar stałego pobytu (animus, tj. czynnik wewnętrzny). Jeśli jedna z tych przesłanek nie jest spełniona, powoduje to utratę miejsca zamieszkania.