Interpretacja indywidualna z dnia 22 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.121.2024.2.PB

W zakresie skutków podatkowych darowizn środków pieniężnych od ojca.

Interpretacja indywidualna –stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 lipca 2024  r. wpłynął Pani wniosek z 28 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizn środków pieniężnych od ojca. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 października 2024 r. (wpływ 13 października 2024 r.) oraz pismem z 13 października 2024 r. (wpływ 16 października 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Złożenie zgłoszenia SD-Z2 w związku z otrzymaniem darowizny od ojca.

Wniosek SD-Z2 został wypełniony i złożony w (…) Urzędzie Skarbowym (…) 8 stycznia 2024 r. osobiście w okienku w godzinach popołudniowych zgodnie z wytycznymi Pani obsługującej klientów. Następnie skanem przesłany do US w (…) przez  US (…).

Zgodnie z wytycznymi Pani w US (…) dopisała Pani, że środki przekazano gotówką. Pomiędzy umową darowizny (24 lipca 2024 r.) a wpływem środków na konto (27 lipca  2024 r.) był odstęp czasowy, który został tak zinterpretowany przez pracownika US (…). Nie została Pani pouczona o załączeniu potwierdzenia przelewu, a została Pani błędnie pouczona o dopisaniu informacji o gotówce.

Wniosek został zakwestionowany przez US (…) – została Pani poproszona o dostarczenie potwierdzenia przelewu, które również zostało zakwestionowane. W związku z tym poproszono Panią o wycofanie SD-Z2 oraz złożenie SD-3 i zapłacenie podatku od darowizny od rodzica.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Ze względu na chorobę (…), stan zdrowia i brak możliwości samodzielnego załatwiania jakichkolwiek spraw począwszy od prozaicznych jak prowadzenie samochodu, przygotowanie posiłku czy wykonanie podstawowych zakupów spożywczych po załatwianie spraw urzędowych, bankowych i innych, Pani ojciec przebywający u Pani (…) pod Pani opieką, upoważnił Panią w kwietniu 2022 r. aktem notarialnym do reprezentowania go w różnorodnych instytucjach, bankach, urzędach i innych miejscach wymagających jego fizycznej obecności udzielając pełnego pełnomocnictwa. W związku z powyższym jako pełnomocnik po otrzymaniu środków pieniężnych gotówką, dokonała Pani ich wpłaty na konto.

Nie złożyła Pani zeznania SD-3. Pani zdaniem darowizna nie została podarowana gotówką, lecz została wpłacona na konto bankowe w oparciu o posiadane pełnomocnictwo – darczyńca ze względu na stan zdrowia nie mógł stawić się w instytucji banku osobiście.

Pytanie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy otrzymanie ww. darowizny środków pieniężnych od Pani ojca podlega zwolnieniu  z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków  i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Pani zdaniem, darowizna kwalifikuje się do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn ze względu na posiadane potwierdzenie przelewu środków przez pełnomocnika (M. W.) na mocy aktu notarialnego z 14 kwietnia 2022 r., w którym Pani ojciec R. W. ustanowił Panią – M. W. pełnomocnikiem do dokonywania wszelkich czynności prawnych oraz do reprezentowania i składania w jego imieniu wszelkich oświadczeń woli i wiedzy przed wszelkimi organami (…) i innymi instytucjami (…) oraz odbioru od wszelkich organów i instytucji (…) przekazów pieniężnych oraz regulowania i przyjmowania należności pieniężnych.

Środki pieniężne zostały wpłacone przez pełnomocnika Pani ojca, na konto bankowe wraz ze stosownymi oświadczeniami wymaganymi przez bank. Potwierdzenie przelewu z 9 kwietnia 2024 r. załączyła Pani do inicjalnego wniosku.

We wniosku SD-Z2 omyłkowo wpisana została informacja o darowiźnie gotówką ze względu na niedostateczne zrozumienie sytuacji i błędne instrukcje udzielone przez pracownika Urzędu Skarbowego (…) przyjmującego wniosek.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków  i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596):

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Powyższe oznacza, że darowizna musi wzbogacić obdarowanego, a darczyńca nie może w zamian uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili darowizny ani w przyszłości. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Jednakże w myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

 1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

 2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).

Należy podkreślić, że w przypadku darowizny środków pieniężnych oba warunki wskazane  w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy muszą być spełnione łącznie, aby można było zastosować zwolnienie.

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ww. ustawy:

W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione były warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że  w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

- otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;

- złożenie - w terminie określonym w ustawie - zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);

- udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wobec powyższego, w przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.  

W opisanej we wniosku sytuacji nie można uznać udokumentowania otrzymania przedmiotowych środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy  o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym, gdyż środki te – jak wynika z uzupełnienia wniosku – zostały Pani przekazane w gotówce i następnie wpłacone przez Panią na Pani rachunek bankowy. Taki sposób działania nie wyczerpywał norm omawianego przepisu.   Z opisu stanu faktycznego wynika, że darowiznę otrzymała Pani „do ręki, a nie w sposób wskazany w ww. przepisie. Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, że wpłaty na swoje konto dokonała Pani jako pełnomocnik ojca. Zwolnienie wynikające z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie znajdzie więc zastosowania w przypadku, gdy darczyńca przekazuje gotówkę bezpośrednio do rąk nabywcy. Dokonanie wpłaty gotówkowej we wskazanych okolicznościach nie jest bowiem uznawane na gruncie art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jako realizacja jednego z warunków do zastosowania zwolnienia.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

W konsekwencji, otrzymana przez Panią darowizna podlegała opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 i 2 ww. ustawy:

A zatem, skoro otrzymana od ojca darowizna środków pieniężnych nie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, to powinna Pani złożyć zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 2068).

Dodatkowe informacje

Należy zauważyć, że w kwestii opodatkowania darowizny środków pieniężnych powzięta została uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 marca 2023 r. sygn. akt III FPS 3/22. Stanowisko zajęte w przedmiotowym rozstrzygnięciu jest zbieżne z tą uchwałą.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. 

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).