Interpretacja indywidualna z dnia 17 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.185.2024.1.AD

Skoro spadkodawcy nie pozostawili żadnego majątku (mimo dziedziczenia przez matkę po (…), który widniał/widnieje w KW jako właściciel nieruchomości z zapisem, że jest to niegodne z rzeczywistym stanem prawnym, bowiem nieruchomość nie jest – wg wskazanych informacji – jego własnością lecz Skarbu Państwa) – a wartość spadku (a tym samym podstawy opodatkowania) wynosi zero – to w tej sytuacji nie występuje obowiązek złożenia zeznania podatkowego SD-3 (lub zgłoszenia SD-Z2).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

22 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej opatrzony datą 24 czerwca 2024 r., przesłany zgodnie z właściwością przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w (…). Wniosek dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku złożenia zgłoszenia SD-Z2 lub zeznania SD-3 w związku z brakiem masy spadkowej.

Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

Pan (…) (dalej: Zainteresowany 1)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Pan (…) (dalej: Zainteresowany 2)

Opis stanu faktycznego

Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w (…) z (…) 2024 r. stwierdzono nabycie spadku po zmarłych (…) i kolejno po Państwa matce (…) i bracie (…). (…) i (…) nie posiadali żadnego majątku. (…) posiadała jedynie udział w spadku po (…), natomiast (…) odziedziczył udział w spadku po (…).

Co do majątku spadkowego po (…), majątku takowego nie ma. Był on właścicielem nieruchomości w miejscowości (…) (działki nr (…)), ale na mocy decyzji z (…) 1975 r. nieruchomość ta przeszła na własność Państwa.

W Księdze Wieczystej nie odnotowano zmian dotyczących właściciela. Jednak w Dziale II KW jest ostrzeżenie o niezgodności treści Księgi Wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym – wobec zmiany właściciela.

W tej sytuacji (…) nie był w dacie śmierci właścicielem nieruchomości i nie pozostawił majątku spadkowego.

Pytanie

Czy mają Państwo obowiązek składania deklaracji podatkowej dotyczącej stwierdzenia nabycia spadku i uiszczenia podatku w związku z nabyciem spadku po zmarłych (…) i (…)?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, nie są Państwo obowiązani do składania deklaracji ani uiszczenia podatku od spadku po ww. spadkodawcach, którzy nie pozostawili majątku spadkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie, z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:

Jak wynika z treści art. 925 Kodeksu cywilnego:

Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Stosownie do treści art. 1025 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

Tym samym, prawomocne postanowienie sądu lub akt poświadczenia dziedziczenia mają charakter deklaratoryjny i stwierdzają jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę. Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Z powołanych wyżej artykułów wynika, iż spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą rzeczy i prawa majątkowe, które przysługiwały spadkodawcy w chwili śmierci.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Z przytoczonych przepisów Kodeksu cywilnego wynika, że spadek nabywa się z chwilą śmierci spadkodawcy. Stosownie do przywołanej powyżej treści art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Natomiast jeżeli nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, ale zostało potwierdzone stwierdzone następnie pismem – to w myśl ust. 4 ww. przepisu – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Pismami takimi może być: prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie do treści art. 15 ust. 3 ww. ustawy:

Zatem, wysokość podatku od spadków i darowizn zróżnicowana jest w zależności od grupy podatkowej, do której zalicza się nabywcę. Zaliczenie do jednej z trzech grup uzależnione jest od osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której następuje nabycie rzeczy i praw majątkowych.

Od przynależności do grupy podatkowej zależy także wysokość kwoty wolnej od podatku. Instytucja minimum wolnego od podatku wprowadzona do ustawy w art. 9 oznacza, że nabycie rzeczy i praw majątkowych (także pieniędzy) od jednej osoby do tego minimum – nie podlega podatkowi.

Opodatkowaniu podlega bowiem nabycie majątku o czystej wartości przekraczającej – z uwzględnieniem zasady kumulacji określonej w art. 9 ust. 2 ustawy – kwotę wolną od podatku. Podstawą opodatkowania jest czysta wartość, tzn. wartość rynkowa nabytych rzeczy i praw, pomniejszona o wartość rynkową długów i ciężarów. Dopiero od tak ustalonej czystej wartości odejmuje się kwotę wolną od podatku.

Zgodnie z treścią art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od spadków i darowizn zostały przewidziane zwolnienia z podatku, m.in. dotyczące najbliższej rodziny określone w art. 4a ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 4a ust. 3 cyt. ustawy:

Z treści wniosku wynika, że 21 lutego 2024 r. wydane zostało sądowe postanowienie w sprawie nabycia spadku po: (…), (…) (Państwa matka) i (…) (Państwa brat). Matka z bratem nie posiadali żadnego własnego majątku. Matka posiadała jedynie udział w spadku po (…), natomiast brat odziedziczył udział w spadku po matce. Co do majątku spadkowego po (…), majątku takowego nie ma. Był on właścicielem nieruchomości, ale na mocy decyzji z 1975 r. nieruchomość ta przeszła na własność Skarbu Państwa. W KW nie odnotowano zmian dotyczących właściciela, ale w Dziale II KW jest ostrzeżenie o niezgodności treści Księgi Wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym – wobec zmiany właściciela. (…) nie był w dacie śmierci właścicielem nieruchomości i nie pozostawił majątku spadkowego.

Mają Państwo wątpliwości czy muszą składać deklarację podatkową i uiścić podatek od nabycia spadku po matce i bracie.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz Państwa wątpliwości należy wskazać – stosownie do przywołanych wyżej przepisów i wyjaśnień – że na gruncie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązkowi podatkowemu podlegają osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy lub praw majątkowych (z tytułów wyraźnie określonych w ustawie) w przypadku, gdy wartość majątku przekracza kwotę wolną od podatku.

Opodatkowaniu podlega bowiem nabycie przez nabywcę, od jednego zbywcy (osoby), własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną określoną dla danej grupy podatkowej.

W takiej sytuacji nabywca (spadkobierca) powinien złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych w ciągu miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego (daty śmierci spadkodawcy lub daty uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku lub daty wpisu do Rejestru Spadkowego aktu poświadczenia dziedziczenia).

Natomiast – jeśli nabywca (spadkobierca) spełnia wszystkie przesłanki wynikające ze zwolnienia z podatku określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn dotyczącego najbliższej rodziny – winien dokonać jedynie zgłoszenia przedmiotu nabycia (otrzymanego spadku) w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Jednakże – obowiązek składania zeznania podatkowego SD-3 nie powstaje w każdym przypadku nabycia rzeczy i praw majątkowych, lecz tylko wówczas, gdy wartość nabytej rzeczy lub prawa majątkowego przekroczy kwotę wolną od podatku określoną w art. 9 cyt. ustawy z uwzględnieniem kumulacji nabycia w okresie wskazanym w tym przepisie. Niepodleganie podatkowi – a więc brak wystąpienia podatku – oznacza, że zbywca nie ma obowiązku złożenia zeznania podatkowego (zgłoszenia do opodatkowania).

Podobnie wygląda kwestia złożenia zgłoszenia SD-Z2. Nie ma obowiązku składania takiego zgłoszenia. Podatnik ma prawo je złożyć jeśli chce skorzystać z przysługującego mu prawa do zwolnienia. Przy czym złożenie takiego zgłoszenia ma sens, jeśli zbywca (spadkodawca) pozostawił majątek.

Tym samym, skoro – jak wynika z przedstawionego przez Państwa opisu zdarzenia – dziedziczą Państwo po matce i bracie, którzy – jak Państwo twierdzą – nie pozostawili żadnego majątku (mimo dziedziczenia przez matkę po (…), który widniał/widnieje w KW jako właściciel nieruchomości z zapisem, że jest to niegodne z rzeczywistym stanem prawnym, bowiem nieruchomość nie jest – wg wskazanych przez Państwa informacji – jego własnością lecz Skarbu Państwa) – a wartość spadku (a tym samym podstawy opodatkowania) wynosi zero – to w tej sytuacji nie występuje obowiązek złożenia zeznania podatkowego SD-3 (lub zgłoszenia SD-Z2) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, a w związku z tym również uiszczenia podatku od spadków i darowizn.

Końcowo należy podkreślić, że w przypadku pojawienia się (ujawnienia) w późniejszym czasie składnika majątkowego wchodzącego do masy spadkowej po bracie lub matce, może wystąpić obowiązek złożenia zeznania podatkowego SD-3 oraz uiszczenia podatku od spadków i darowizn, w zależności od tego jakie przepisy będą miały zastosowanie – nie jest to jednak przedmiotem tej interpretacji, bowiem z przedstawionego zdarzenia wynika, że nie istniał żaden majątek spadkowy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Z uwagi na to, że do wniosku dołączono dokumenty, informujemy, że Organ interpretacyjny nie prowadzi postępowania dowodowego, zatem wydając tą interpretację opieramy się wyłącznie na opisie stanu faktycznego podanego we wniosku, przyjmując go jako niepodlegający ocenie. Zatem jeśli w trakcie postępowania okaże się, że elementy opisanego we wniosku zdarzenia nie są tożsame z rzeczywistością – interpretacja ta nie będzie pełniła swojej roli.

Wskazujemy również, że w przedmiotowej interpretacji Organ nie przesądza czy w skład masy spadkowej po Państwa matce i bracie weszły jakiekolwiek rzeczy czy prawa majątkowe. W celu rozstrzygnięcia powyższej kwestii konieczne jest przeprowadzenie postępowania dowodowego. Tym samym, w ww. zakresie oparliśmy się na przedstawionym przez Państwa opisie stanu faktycznego – przyjmując, że nie istniał majątek spadkowy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

(...) (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy Ordynacja podatkowa.