Wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2024 r., sygn. III SA/Wa 338/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Dariusz Czarkowski (sprawozdawca), Sędziowie asesor WSA Tomasz Grzybowski, sędzia WSA Maciej Kurasz, , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 16 kwietnia 2024 r. sprawy ze skargi F. z siedzibą w W. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w W. z dnia [...] grudnia 2023 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych 1) uchyla zaskarżone postanowienie, 2) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w W. na rzecz F. z siedzibą w W. kwotę 597 zł (słownie: pięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Na mocy uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki pod firmą F. S.A. (dalej: "Skarżąca", "Spółka") sporządzonej 27 grudnia 2017 r. w formie aktu notarialnego, Rep. A [...] doszło do podwyższenia kapitału Spółki o kwotę 31.250.000,00 zł, tj. z kwoty 18.723.300,00 zł do kwoty 49.973.300,00 zł poprzez emisję 312.500 akcji zwykłych imiennych serii "C" o numerach od [...] do [...] o wartości nominalnej 100,00 zł każda. Wszystkie akcje serii "C" zostały objęte przez Skarb Państwa, w zamian za wkład pieniężny. W związku z podwyższeniem kapitału zakładowego Spółki i pokryciem go wkładem pieniężnym notariusz, jako płatnik podatku od czynności cywilnoprawnych w dniu 27 grudnia 2017 r. pobrał od tej czynności podatek w kwocie 156.144,00 zł.

Pismem z 30 maja 2023 r. reprezentujący Spółkę pełnomocnik wystąpił w trybie art. 75 § 1 w związku z art. 73 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 156.144,00 zł pobranego przez płatnika w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego Spółki w dniu 27 grudnia 2017 r. We wniosku o stwierdzenie nadpłaty pełnomocnik przywołał przepisy ustawy Ordynacja podatkowa odnoszące się kwestii nadpłat oraz przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Dokonując analizy wskazanych przepisów zaznaczył m.in., że terminem płatności zobowiązania podatkowego dla płatników jest ostatni dzień, w którym zgodnie z przepisami prawa podatkowego powinna nastąpić wpłata zależności z tytułu podatku (art. 47 § 4 O.p.). Zgodnie z art. 10 ust. 3a pkt 2 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1150 - dalej u.p.c.c.) płatnicy są obowiązani wpłacić pobrany podatek na rachunek organu podatkowego (...) w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym pobrano podatek czyli, w ocenie pełnomocnika, w przedmiotowej sprawie będzie to 7 stycznia 2018 r. W konsekwencji czego, zdaniem pełnomocnika, przedmiotowe zobowiązanie podatkowe ulega przedawnieniu po upływie 5 lat od końca 2018 r., czyli z upływem 31 grudnia 2023 r. Zatem przedmiotowy wniosek o stwierdzenie nadpłaty został złożony w terminie i powinien zostać rozpatrzony przez organ podatkowy pierwszej instancji. Następnie, powołując się na zasadę nadrzędności prawa wspólnotowego nad ustawodawstwem krajowym, zasadę bezpośredniej skuteczności dyrektyw unijnych oraz klauzulę stand-still pełnomocnik Spółki wskazał na naruszenie art. 7 ust. 1 i 2 Dyrektywy Rady 2008/7/WE z 12 lutego 2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału w związku z art. 7 ust. 1 i 2 Dyrektywy Rady 69/335/EWG z 17 lipca 1969 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału, ze względu na "usunięcie zwolnienia na podstawie art. 6 ust. 9 pkt 4 u.p.c.c". Pełnomocnik zaznaczył, że "Na podstawie art. 6 ust. 9 pkt 4 u.p.c.c w przypadku wniesienia wkładu do spółki przez jeden z podmiotów spełniających kryteria wskazane w art. 8 pkt 2-5 u.p.c.c., w szczególności Skarb Państwa, czynność taka na dzień 1 stycznia 2006 nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Art. 6 ust. 9 pkt 4 u.p.c.c. został zmieniony z dniem 1 stycznia 2007 r., a następnie zupełnie wykreślony ustawą nowelizującą z dniem 1 stycznia 2009 r. W ten sposób od dnia 1 stycznia 2009 r. m. in. czynność wniesienia wkładu do spółki przez podmioty wskazane w art. 8 ust. 2-5 u.p.c.c. została objęta opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W ten sposób Polska naruszyła zasadę stand-still wyrażoną w preambule Dyrektywy 69/335 i następnie wprowadzoną przez ustawodawcę unijnego do art. 7 ust. 1 oraz art. 7 ust. 2 Dyrektywy 2008/7". Podkreślił, że w "przedmiotowym zaś stanie faktycznym podmiotem wnoszącym wkład niepieniężny na podwyższenie kapitału zakładowego Spółki był Skarb Państwa. W związku z tym wniesienie przez ten podmiot wkładu do Spółki na dzień 1 stycznia 2006 r. stanowiłoby zdarzenie zwolnione od opodatkowania zgodnie z art. 6 ust. 9 pkt 4 Ustawy o PCC. Oznacza to, że na podstawie art. 7 ust. 1, 7 ust. 2 i 7 ust. 5 Dyrektywy 2008/7 Polska jako państwo członkowskie powinna zwolnić przedmiotową czynność z opodatkowania podatkiem kapitałowym, tj. podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Brak zwolnienia w analizowanym zakresie stanowi naruszenie prawa unijnego, w szczególności art. 7 ust. 1, art. 7 ust. 2, art. 7 ust. 5 Dyrektywy 2008/7". Nadmienił, że powyższe stanowisko znalazło akceptację w wyroku NSA z 2 sierpnia 2022 r., sygn. akt III FSK 2681/21. Reasumując, stwierdził że "(...) wprowadzenie z mocą od 1.01.2009 r. - wskutek wyeliminowania z polskiego porządku prawnego art. 6 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - opodatkowania tym podatkiem czynności wniesienia wkładu pieniężnego przez Skarb Państwa do spółki kapitałowej, której przedmiotem działalności nie jest świadczenie usług użyteczności publicznej, która to czynność przed tą datą, a w szczególności w dniu 1 stycznia 2006 r., nie była efektywnie opodatkowana podatkiem od gromadzenia kapitału, pozostaje w sprzeczności zarówno z założeniami (celami), jak i literą dyrektywy 2008/7 w postaci pkt 8 jej preambuły oraz art. 7 ust. 1, ust. 2 i ust. 5. Skoro zatem w stanie prawnym obowiązującym przed 01.01.2007 r. zmiana umowy spółki kapitałowej w zakresie podwyższenia kapitału zakładowego w drodze aportu wniesionego przez Skarb Państwa podlegała wyłączeniu spod opodatkowania podatkiem kapitałowym, to wprowadzenie tego podatku z dniem 01.01.2009 r. do ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi naruszenie prawa wspólnotowego i wynikającej z niego zasady stand-still. Tym samym, obowiązujące w dacie dokonania czynności cywilnoprawnej przepisy krajowe są w powyższym zakresie sprzeczne z prawem wspólnotowym, tj. dyrektywą 69/335/EWG oraz dyrektywą 2008/7/WE". Nadmienił również, że powyższe stanowisko zostało potwierdzone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 marca 2023 r., sygn. III FSK 453/22.