Interpretacja indywidualna z dnia 21 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.102.2024.1.PB
W zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po dziadku.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
20 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 20 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po dziadku. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego (…) z 8 listopada 2023 r. sygn. akt (…) Wnioskodawca nabył na podstawie testamentu spadek po swoim dziadku E. M., zmarłym 21 października 2016 r. w N., ostatnio zamieszkałym w W. Postępowanie w tej sprawie toczyło się od 2016 r. Równoległe toczyło się postępowanie w sprawie nabycia spadku po partnerce życiowej dziadka Wnioskodawcy – S. J. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego (…) z 30 kwietnia 2019 r. sygn. akt (…), spadek po S. J. zmarłej 16 października 2013 r. w W., ostatnio zamieszkałej w W. na podstawie testamentu notarialnego nabył w całości dziadek Wnioskodawcy – E. M. M. Powyższe postępowanie wszczęte zostało jeszcze za życia dziadka Wnioskodawcy, który był początkowo jego uczestnikiem, zakończone zostało natomiast w 2019 r., tj. już po śmierci dziadka Wnioskodawcy. W efekcie powyższego, Wnioskodawca jako następca prawny spadkobiercy S. J. – swojego dziadka E. M. uzyskał dostęp do konta bankowego S. J., na której zdeponowane były środki finansowe wchodzące do masy spadkowej po S. J. Wnioskodawca nie był spokrewniony ze S. J.
Pytanie
Czy w opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca jest zobowiązany do uiszczenia podatku od spadków i darowizn od kwoty zdeponowanej na koncie bankowym S. J., czy też w związku z faktem, że dziedziczy jedynie po dziadku E. M. a nie dziedziczył wprost po S. J. nie jest objęty takim obowiązkiem?
Pana stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Z art. 924 Kodeksu cywilnego wynika natomiast, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 ww. Kodeksu).
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.
Stosowniedo treści art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W myśl art. 5 oraz art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży nanabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia z chwilą przyjęcia spadku. Zgodnie z ww. przepisami obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia z chwilą przyjęcia spadku lub jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, z chwilą sporządzenia pisma, a w przypadku gdy pismem tym jest orzeczenie sądu, z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że S. J. – partnerka dziadka Wnioskodawcy zmarła w 2013 r. Spadek po S. J. na podstawie testamentu nabył dziadek Wnioskodawcy E. M. Postanowienie Sądu Rejonowego (…) sygn. akt (…), stanowiło jedynie potwierdzenia stwierdzenie nabycia spadku po S. J. przez E. M. z dniem 16 października 2013 r. Następnie w 2016 r. zmarł dziadek Wnioskodawcy. Spadek po E. M. na podstawie testamentu nabył Wnioskodawca. W ocenie Wnioskodawcy nie ciąży na mim obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn co do kwoty zdeponowanej na koncie S. J. Wnioskodawca nie nabył w drodze dziedziczenia i przyjęcia spadku bezpośrednio po S. J., spadek bowiem po ww. osobie nabył E. M. i to ewentualnie na nim spoczywał obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn po S. J. Fakt, że E. M. nie dożył rozstrzygnięcia sprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym (…) w sprawie dziedziczenie po S. J. nie może powodować przejścia zobowiązania podatkowego ciążącego na E. M. na Wnioskodawcę, który nigdy nie był wprost spadkobiercą S. J.
W rezultacie w ocenie Wnioskodawcy nie ciąży na nim obowiązek podatkowy od spadków i darowizn w zakresie kwoty zdeponowanej na koncie bankowym S. J. Wnioskodawca na odrębnych zasadach może natomiast podlegać obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku od spadków i darowizn w związku ze stwierdzeniem nabycia spadku po swoim dziadku E. M.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.
Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061).
W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Jak wynika z treści art. 925 Kodeksu cywilnego:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
W myśl art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.
W myśl art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:
Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.
Zgodnie zatem z ww. przepisami obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia z chwilą przyjęcia spadku lub jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, z chwilą sporządzenia pisma, a jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.
Z opisu sprawy wynika, że postanowieniem sądu z 8 listopada 2023 r. nabył Pan na podstawie testamentu spadek po swoim dziadku E. M., zmarłym 21 października 2016 r. Postępowanie w tej sprawie toczyło się od 2016 r. Równoległe toczyło się postępowanie w sprawie nabycia spadku po partnerce życiowej Pana dziadka – S. J. Na podstawie postanowienia sądu z 30 kwietnia 2019 r., spadek po S. J. zmarłej 16 października 2013 r. na podstawie testamentu notarialnego nabył w całości Pana dziadek. Powyższe postępowania wszczęte zostało jeszcze za życia Pana dziadka, który był początkowo jego uczestnikiem, zakończone zostało natomiast w 2019 r., tj. już po jego śmierci. W efekcie powyższego jako następca prawny spadkobiercy S. J. – swojego dziadka E. M. uzyskał Pan dostęp do konta bankowego S. J., na którym zdeponowane były środki finansowe wchodzące do masy spadkowej po S. J. Nie był Pan spokrewniony ze S. J.
Ma Pan wątpliwość czy jest Pan zobowiązany do uiszczenia podatku od spadków i darowizn od kwoty zdeponowanej na koncie bankowym S. J., czy też w związku z faktem, że dziedziczy jedynie po dziadku E. M. a nie dziedziczył wprost po S. J. nie jest objęty takim obowiązkiem.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):
Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.
Przepisy ww. ustawy regulują sposób powstawania zobowiązań podatkowych i określają moment powstania takiego zobowiązania.
Zgodnie z art. 21 § 1 Ordynacji podatkowej:
Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:
1) zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.
Art. 21 § 2 ww. ustawy stanowi, że:
Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.
Zgodnie z art. 21 § 5 tejże ustawy:
Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.
Zgodnie z art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej:
Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.
Stosownie do art. 98 § 2 pkt 1 ww. ustawy:
Przepis § 1 stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za zaległości podatkowe, w tym również za zaległości, o których mowa w art. 52 oraz art. 52a.
Art. 100 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, że:
Organ podatkowy orzeka w jednej decyzji o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień poszczególnych spadkobierców na podstawie decyzji ostatecznych wydanych wobec spadkodawcy oraz jego zobowiązań wynikających z prawidłowych deklaracji.
Stosownie do art. 102 § 2 Ordynacji podatkowej:
W miejsce strony zmarłej w toku postępowania w sprawach dotyczących praw i obowiązków wymienionych w art. 97 wstępują jej spadkobiercy.
Z powyżej przytoczonych przepisów wynika, że spadkobierca przejmuje zobowiązania podatkowe spadkodawcy. Jednak aby taka sytuacja mogła mieć miejsce w zakresie podatku od spadków i darowizn musi zostać ustalone zobowiązanie podatkowe dla spadkodawcy.
Decyzja, o której mowa w art. 100 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, o odpowiedzialności spadkobierców, przenosi w sensie prawnym już istniejące zobowiązanie podatkowe spadkodawcy, w obowiązek zapłaty, w który wstąpił spadkobierca. Decyzja ta tylko potwierdza zobowiązanie po stronie spadkobiercy. Wydanie tej decyzji jest jednak możliwe jedynie wówczas, gdy zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn zostało ukształtowane decyzją z art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, wydaną za życia spadkodawcy.
Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że dla Pana dziadka nie zostało ustalone stosowną decyzją naczelnika urzędu skarbowego zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia przez niego spadku po partnerce S. J., gdyż postępowanie spadkowe zostało zakończone w 2019 r., tj. już po śmierci Pana dziadka. A zatem nie mogła dla niego zostać wydana jakakolwiek decyzja dotycząca zobowiązania podatkowego.
Odpowiedzialność Pana jako spadkobiercy po dziadku może jedynie dotyczyć zobowiązań podatkowych Pana dziadka, a takie w związku z niewydaniem decyzji przez organ podatkowy w podatku od spadków i darowizn nie zostały ustalone. Tym samym na Panu, jako spadkobiercy po dziadku nie ciąży odpowiedzialność podatkowa, tj. obowiązek zapłaty podatku, jaki miałby uiścić spadkodawca (Pana dziadek) w związku z nabyciem spadku po S. J. Takiej odpowiedzialności nie można bowiem określić.
Tym samym nabycie spadku przez Pana zmarłego dziadka i nie zgłoszenie tego faktu do organu podatkowego jest neutralne w zakresie praw i obowiązków jakie służą Panu i ciążą na Panu zgodnie z uregulowaniami ustawy o spadkach i darowiznach w powiązaniu z przepisami Ordynacji podatkowej. Nabył bowiem Pan spadek po swoim dziadku, nie zaś po partnerce dziadka. Zatem zgodzić się należy z Pana stanowiskiem, że nie nabył Pan w drodze dziedziczenia i przyjęcia spadku obejmującego środki zgromadzone na koncie S. J. bezpośrednio po S. J. spadek, bowiem po ww. osobie nabył E. M. i to ewentualnie na nim spoczywał obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn po S. J.
Odrębną kwestią jest natomiast opodatkowanie lub zwolnienie z podatku nabycia przez Pana spadku po dziadku obejmującego również środki zgromadzone na koncie S. J. a nabyte przez Pana dziadka w spadku po niej.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
POTRZEBUJESZ POMOCY?