Opieka naprzemienna a kolejność złożenia wniosku: rozstrzygnięcie NSA - Wyrok NSA z dnia 23 maja 2024 r., sygn. I OSK 1648/22

W przypadku braku sądowego orzeczenia o opiece naprzemiennej, świadczenie wychowawcze przysługuje rodzicowi, który pierwszy złoży wniosek, niezależnie od faktycznego podziału opieki nad dzieckiem pomiędzy rodzicami.

Dnia 23 maja 2024 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie: sędzia NSA Zygmunt Zgierski (spr.) sędzia del. WSA Anna Wesołowska Protokolant: asystent sędziego Piotr Radziejewicz po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej T.S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 24 maja 2022 r. sygn. akt II SA/Rz 169/22 w sprawie ze skargi T.S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia [...] listopada 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia wychowawczego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z 24 maja 2022 r. oddalił skargę T.S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z [...] listopada 2021 r. w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia wychowawczego.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył skarżący. Zaskarżył to rozstrzygnięcie w całości, wniósł o jego uchylenie wraz z decyzjami organów obu instancji bądź przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji celem ponownego rozpoznania.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie:

1) art. 22 w zw. z art. 4 ust. 2 pkt 1, art. 5 ust. 2a i art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2019 r. poz. 2407, z późn. zm.), dalej: ustawa o pomocy, przez jego błędną wykładnię polegającą na mylnym rozumieniu słowa "równocześnie" w zdaniu drugim art. 22 i przyjęciu, że oboje rodzice sprawują opiekę nad córką równocześnie, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie art. 22 zd. 2 i przyznanie świadczenia wychowawczego matce dziecka, która jako pierwsza złożyła wniosek, z jednoczesną odmową jego przyznania również skarżącemu, podczas gdy prawidłowe rozumienie i wykładnia słowa "równocześnie" powinna prowadzić do wniosku, że opieka sprawowana nad córką nie posiada cech równoczesności, bowiem stan równoczesnego (równoległego, jednoczesnego) sprawowania opieki nad dzieckiem przez oboje rodziców ma miejsce tylko i wyłącznie w przypadku wspólnego zamieszkiwania i prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego przez oboje rodziców wraz z dzieckiem i musi następować w tym samym czasie, zaś w sytuacji skarżącego córka w jednym tygodniu pozostaje pod opieką jednego z rodziców, w jego miejscu zamieszkania, zaś w drugim tygodniu pozostaje pod wyłączną opieką drugiego z nich, pod innym adresem zamieszkania, co w konsekwencji powoduje, że reguła pierwszeństwa złożenia wniosku w takich przypadkach nie znajduje zastosowania i koniecznym jest wówczas ustalenie, kto faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem, ewentualnie czy ma ona charakter naprzemienny i przeprowadzenie w tym celu rodzinnego wywiadu środowiskowego, a w przypadku potwierdzenia sprawowanej przez skarżącego oraz matkę dziecka, faktycznej, tygodniowej opieki naprzemiennej nad córką, w odrębnych miejscach zamieszkania, która trwa również w okresie świadczeniowym od 1 czerwca 2021 r. do 31 maja 2022 r. oraz braku legitymowania się przez rodziców orzeczeniem Sądu o opiece naprzemiennej z przyczyn nieleżących po naszej stronie – przyznanie świadczenia wychowawczego za przedmiotowy okres po połowie każdemu z rodziców, względnie wstrzymanie się z przyznaniem tegoż świadczenia do czasu przedstawienia orzeczenia Sądu o opiece naprzemiennej w sprawie rozwodowej, która zawisła przed Sądem Okręgowym w Rzeszowie;