Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 9 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.407.2024.1.MMA

Zwolnienie z podatku VAT czynności świadczonych na rzecz wspólnot mieszkaniowych dotyczących będących w ich posiadaniu budynków mieszkalnych oraz prawidłowość wystawiania faktur na rzecz klientów konsorcjum zarówno za zarządzanie nieruchomościami, jak i usługi ochrony.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

zwolnienia z podatku VAT czynności świadczonych na rzecz wspólnot mieszkaniowych dotyczących będących w ich posiadaniu budynków mieszkalnych,
prawidłowości wystawiania faktur na rzecz klientów konsorcjum zarówno za zarządzanie nieruchomościami, jak i usługi ochrony,
prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych od Konsorcjanta.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(...) Sp. j. ma zamiar prowadzić działalność gospodarczą w przedmiocie zarządzania budynkami mieszkalnymi sklasyfikowanych symbolem PKWiU: 68.32.11.0 oraz 68.32.12.0.

Klientami Spółki będą wspólnoty mieszkaniowe.

Zarządzanie nieruchomościami dotyczyć będzie wyłącznie nieruchomości stanowiących grupy budynków 111, 112 i 113 Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych.

Usługi świadczone przez Spółkę będą obejmowały w szczególności czynności takie jak:

bieżący nadzór nad stanem wyznaczonych urządzeń przeznaczonych do użytku wspólnego,
wspomaganie w bezpieczeństwie użytkowania przez mieszkańców i właściwej eksploatacji nieruchomości,
przyjmowanie od właścicieli lokali zgłoszeń o przypadkach wandalizmu oraz stwierdzonych awariach poprzez 24h Infolinię Centrum Zarządzania Nieruchomością,
raportowanie zdarzeń, o których mowa powyżej bezpośrednio przedstawicielowi Wspólnoty,
zabezpieczenie nieruchomości w miarę możliwości i posiadanych środków przed uszkodzeniem lub zniszczeniem oraz innymi zdarzeniami mogącymi umniejszyć jej wartość,
nadzorowanie utrzymania porządku i czystości nieruchomości i jej otoczenia,
administrowanie terenu i budynków znajdujących się na tym terenie poprzez tzw. recepcjonistę,
prowadzenie księgi „Raport z czynności pomocniczych do zarządzania” urządzeń na obiekcie oraz według potrzeb powiadamianie odpowiednio przyporządkowanych firm podwykonawczych, odpowiedzialnych za usuwanie usterek i awarii,
nadzór nad poprawnością działania elementów mających wpływ na bezpieczeństwo nieruchomości, takich jak szlabany, bramy, furtki oraz elementów ogrodzenia i oświetlenia,
na zlecenie Wspólnoty gospodarowanie kluczami na obiekcie według ściśle określonych procedur przechowywania kluczy,
zapewnienie nadzoru terenu i budynków na tym terenie poprzez system telewizji przemysłowej,
wykonywanie czynności wspierających mieszkańców Wspólnoty np.: roznoszenie mieszkańcom pism przekazanych przez Wspólnotę, tworzenie drobnych ogłoszeń o charakterze informacyjnym na zlecenie Wspólnoty.

Wnioskodawca nie będzie świadczył usług w zakresie wyceny nieruchomości.

Wskazane powyżej czynności będą składały się na jedną, złożoną usługę świadczoną na podstawie zawartej z klientem umowy zlecenia.

Wskazane w umowie wynagrodzenie będzie należne za usługę zarządzania nieruchomościami jako całość i nie będzie możliwe wskazanie kwoty należnej za poszczególne czynności.

Jednocześnie Spółka zamierza utworzyć konsorcjum ze spółką zajmującą się ochroną osób i mienia (dalej: Konsorcjant).

Utworzenie konsorcjum będzie miało na celu uzyskanie przewagi rynkowej poprzez zaproponowanie klientom - wspólnotom mieszkaniowym możliwości zawarcia jednej umowy zarówno na zarządzanie nieruchomości, jak i usługi ochrony.

W zakresie ochrony, Konsorcjant będzie świadczyć usługi obejmujące w szczególności czynności takie jak:

ochrona nieruchomości poprzez zapewnienie ochrony stałej lub doraźnej,
wsparcie wizyjne całodobowego Centrum Monitoringu Wizyjnego poprzez udostępnienie przez Wspólnotę podglądu do lokalnego systemu telewizji przemysłowej,
działania prewencyjne ograniczające zagrożenia mienia znajdującego się na terenie nieruchomości. W przypadku stwierdzenia niebezpieczeństwa zniszczenia lub utraty mienia podjęcie czynności zmierzających do ograniczenia jego rozmiarów i natychmiastowego powiadomienia Wspólnoty, policji oraz w uzasadnionych przypadkach innych służb (straż pożarna, pogotowie ratunkowe, itp.),
sporządzanie ustalonej pomiędzy Stronami dokumentacji,
prowadzenie bezpośredniej i doraźnej ochrony fizycznej, wykonywanej przez zmotoryzowane grupy interwencyjne i polegającej na przyjeździe załogi interwencyjnej do Obiektu po otrzymaniu sygnału alarmowego oraz wykonywania bezpośredniego dozoru fizycznego Obiektu,
powiadamianie Wspólnoty o konieczności poprawy zabezpieczenia mienia znajdującego się na terenie nieruchomości, przy zachowaniu formy pisemnej.

Za wykonane usługi Konsorcjant wystawi fakturę na Wnioskodawcę, który będzie pełnił rolę Lidera Konsorcjum, którego zadaniem m.in. będzie fakturowanie usług wykonanych przez uczestników konsorcjum na rzecz klienta.

Wnioskodawca wystawi natomiast fakturę na klienta, w której zostaną wyszczególnione: zarządzanie nieruchomościami - usługi zwolnione z podatku VAT (stawka: „zw”) oraz usługi ochroniarskie - opodatkowane stawką 23% podatku VAT.

W czasie świadczenia usług przez Konsorcjum, zarówno Wnioskodawca, jak i Konsorcjant będą czynnymi podatnikami VAT.

Pytania

1.Czy świadczenie wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego czynności na rzecz wspólnot mieszkaniowych dotyczące będących w ich posiadaniu budynków mieszkalnych podlegać będzie zwolnieniu z VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień?

2.Czy Spółka postąpi prawidłowo wystawiając fakturę na rzecz klientów konsorcjum zarówno za zarządzanie nieruchomościami, jak i usługi ochrony?

3.Czy w związku z otrzymaniem faktur za usługi ochrony od Konsorcjanta i ich opłaceniem, Wnioskodawca będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy świadczenie wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego czynności na rzecz wspólnot mieszkaniowych dotyczące będących w ich posiadaniu budynków mieszkalnych podlegać będzie zwolnieniu z VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, postąpi on prawidłowo wystawiając fakturę na rzecz klientów zarówno za zarządzanie nieruchomościami, jak i usługi ochrony.

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy w związku z otrzymaniem faktur za usługi ochrony od Konsorcjanta i ich opłaceniem, Wnioskodawca będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Uzasadnienie.

Ad. 1

Stosownie do § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 955 ze zm.), zwalnia się od podatku usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, świadczone na zlecenie, z wyłączeniem wyceny nieruchomości mieszkalnych (PKWiU ex 68.32.11.0 i PKWiU ex 68.32.12.0).

Należy przy tym zaznaczyć, że zgodnie z art. 2 pkt 30 ustawy o VAT, przez PKWiU ex rozumie się zakres wyrobów lub usług węższy niż określony w danym grupowaniu Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.

Umieszczenie tego dopisku przy konkretnym symbolu statystycznym ma na celu zawężenie stosowania zwolnienia, obniżonej stawki podatku lub wyłączenia tylko do towarów lub usług należących do wymienionego grupowania statystycznego, spełniających określone warunki sprecyzowane przez ustawodawcę w rubryce - nazwa towaru lub usługi.

Wynikająca z konkretnego załącznika stawka VAT, zwolnienie bądź wyłączenie dotyczy wyłącznie danego towaru lub danej usługi z danego grupowania konkretnego towaru lub konkretnej usługi wymienionej obok symbolu PKWiU.

Z powyższego przepisu § 3 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia jednoznacznie wynika, że elementem warunkującym prawo do skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług dla czynności zarządzania nieruchomościami, jest charakter oraz przeznaczenie nieruchomości, w odniesieniu do której usługa ta jest świadczona.

Wobec tego należy wskazać, że zwolnieniem od podatku od towarów i usług objęte są jedynie te usługi zarządzania nieruchomościami, które mieszczą się w grupowaniach PKWiU wymienionych w przywołanym wyżej przepisie § 3 ust. 1 pkt 3 cyt. rozporządzenia, a więc dotyczą nieruchomości mieszkalnych i są świadczone na zlecenie, a jednocześnie nie są usługami w zakresie wyceny nieruchomości mieszkalnych.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zarządzanie odnosi się nie do nieruchomości jako całości, ale do pojedynczego lokalu znajdującego się w tej nieruchomości.

W tej sytuacji bowiem taki pojedynczy lokal należy traktować jak odrębną nieruchomość.

Z przywołanych wcześniej przepisów wynika, że dla określenia stawki podatku VAT lub zwolnienia od podatku dla usług zarządzania nieruchomością na zlecenie ważne jest nie tylko zakwalifikowanie tych usług według PKWiU czy też budynku według PKOB, ale również zakres tych usług i charakter przeznaczenia przedmiotu (tj. nieruchomości czy jej części), którego one dotyczą.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „nieruchomość mieszkalna”, w tym zakresie należy zatem powołać się na definicję zawartą w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB).

W świetle Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych budynki dzielą się na mieszkalne i niemieszkalne.

W myśl art. 2 pkt 12 ustawy o VAT przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

Zgodnie z ww. rozporządzeniem w sprawie PKOB, stanowiącym usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych, w dziale 11 mieszczą się budynki mieszkalne.

Dział ten obejmuje grupy budynków: 111 - mieszkalnych jednorodzinnych, 112 - o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowych, 113 - zbiorowego zamieszkania.

Zatem, jeżeli przedmiotem zarządzania jest cały budynek mieszkalny, nawet jeżeli znajduje się w nim, np. garaż lub inne lokale użytkowe, czynność ta podlega zwolnieniu zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia.

Natomiast jeżeli usługa zarządzania dotyczy wyłącznie określonych części nieruchomości mieszkalnej, przy czym części te nie mają charakteru mieszkalnego, wówczas taka usługa zarządzania podlega opodatkowaniu stawką 23%, na mocy art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ww. ustawy.

W niniejszej sprawie usługi zarządzania nieruchomościami będą świadczone na rzecz wspólnot mieszkaniowych i dotyczyć będą budynków spełniających kryteria do uznania je za budynki mieszkalne.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają też wydawane interpretacje indywidualne, m.in.:

Ad. 2

Polskie prawo nie wyszczególnia umowy konsorcjum, należy ona do tzw. umów nienazwanych.

Zgodnie z art. 353¹ Kodeksu cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm. zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Przez konsorcjum rozumie się porozumienie co najmniej dwóch samodzielnych podmiotów, których zamiarem jest wspólne działanie w celu pozyskania i realizacji konkretnego przedsięwzięcie gospodarczego, którego przedmiot przekracza potencjał finansowy, intelektualny, logistyczny, doświadczenie, technologię itp. poszczególnych podmiotów osobno.

Z uwagi na to, że konsorcja zawierane są na zasadzie swobody umów, mogą przybierać różne formy wzajemnych i zewnętrznych relacji, które regulowane są postanowieniami umowy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361) - zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Artykuł 15 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Zgodnie z jednolitą linią orzeczniczą, konsorcjum nie jest osobnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podatnikami tego podatku w ramach opisywanej transakcji pozostają uczestnicy konsorcjum.

Dlatego też podmioty działające w ramach konsorcjum powinny do wzajemnych rozliczeń oraz do rozliczeń z podmiotem, na rzecz którego konsorcjum świadczy usługę stosować ogólne zasady w zakresie wystawiania faktur dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Biorąc powyższe pod uwagę, Konsorcjant jest zobowiązany do wystawienia na rzecz Lidera faktur dokumentujących świadczone w ramach umowy Konsorcjum usługi.

Lider zaś, jako podmiot umocowany w umowie Konsorcjum m.in do reprezentowania uczestników i dokonania rozliczenia kontraktu z Klientem, jest zobowiązany do wystawiania na rzecz zleceniodawcy faktur dokumentujących całość prac wykonanych przez Konsorcjum na rzecz Zamawiającego.

Ad. 3

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych.

W niniejszej sprawie zarówno Wnioskodawca, jak i Konsorcjant będą podatnikami w podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca będzie wykorzystywał usługi nabyte od Konsorcjanta do wykonywania czynności opodatkowanych, zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT.

Skoro zatem świadczenie usług ochrony przez Konsorcjanta będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez Konsorcjanta.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) - zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powołanych przepisów wynika, że przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Jak stanowi art. 5a ustawy:

Towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacji w układzie odpowiadającym Nomenklaturze scalonej (CN) zgodnej z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.Urz. WE L 256 z 07.09.1987, str. 1, z późn. zm. - Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 2, t. 2, str. 382, z późn. zm.) lub w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są klasyfikowane według Nomenklatury scalonej (CN) lub klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują działy, pozycje, podpozycje lub kody Nomenklatury scalonej (CN) lub symbole klasyfikacji statystycznych.

Wskazać należy, że w myśl § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1676 ze zm.):

Wprowadza się do stosowania w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU), zwaną dalej „PKWiU 2015”, stanowiącą załącznik do rozporządzenia.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Stosownie do § 3 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 955 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem:

Zwalnia się od podatku usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, świadczone na zlecenie, z wyłączeniem wyceny nieruchomości mieszkalnych (PKWiU ex 68.32.11.0 i PKWiU ex 68.32.12.0).

Należy przy tym zaznaczyć, że zgodnie z art. 2 pkt 30 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o ex - rozumie się przez to zakres towarów i usług węższy niż określony odpowiednio w danym dziale, pozycji, podpozycji lub kodzie Nomenklatury scalonej (CN) lub danym grupowaniu klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

Umieszczenie tego dopisku przy konkretnym symbolu statystycznym ma na celu zawężenie stosowania zwolnienia lub wyłączenia tylko do towarów lub usług należących do wymienionego grupowania statystycznego, spełniających określone warunki sprecyzowane przez ustawodawcę w rubryce - nazwa towaru lub usługi. Wynikające z konkretnego załącznika zwolnienie, bądź wyłączenie, dotyczy wyłącznie danego towaru lub danej usługi z danego grupowania - konkretnego towaru lub konkretnej usługi wymienionej obok symbolu PKWiU.

Z powyższego § 3 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia jednoznacznie wynika, że elementem warunkującym prawo do skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług dla czynności zarządzania nieruchomościami, jest charakter oraz przeznaczenie nieruchomości, w odniesieniu do której usługa ta jest świadczona.

W związku z tym, zastosowanie zwolnienia od podatku na mocy § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, uzależnione jest od mieszkalnego charakteru całej zarządzanej nieruchomości, nie zaś od przeznaczenia poszczególnych, znajdujących się w niej lokali. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zarządzanie odnosi się nie do nieruchomości jako całości, ale do pojedynczego lokalu znajdującego się w tej nieruchomości. W tej sytuacji bowiem, taki pojedynczy lokal należy traktować jak odrębną nieruchomość.

W świetle Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, budynki dzielą się na mieszkalne i niemieszkalne.

Budynki mieszkalne według PKOB, to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych, natomiast w przypadkach, gdy proporcja powierzchni wykorzystywanej na cele mieszkalne jest mniejsza, budynek klasyfikowany jest jako niemieszkalny (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych - Dz. U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.).

Art. 2 pkt 12 ustawy zawiera definicję obiektów budownictwa mieszkaniowego, zgodnie z którą:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o obiektach budownictwa mieszkaniowego - rozumie się przez to budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

Zgodnie z ww. rozporządzeniem w sprawie PKOB, stanowiącym usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych, w dziale 11 mieszczą się budynki mieszkalne. Dział ten obejmuje grupy budynków:

1)w grupie 111:

w klasie 1110 - budynki mieszkalne jednorodzinne. Klasa obejmuje: samodzielne budynki takie jak: pawilony, wille, domki wypoczynkowe, leśniczówki, domy mieszkalne w gospodarstwach rolnych, rezydencje wiejskie, domy letnie itp., domy bliźniacze lub szeregowe, w których każde mieszkanie ma swoje własne wejście z poziomu gruntu. Klasa nie obejmuje: budynków gospodarstw rolnych (1271), budynków o dwóch mieszkaniach (1121), budynków o trzech i więcej mieszkaniach (1122),

2)w grupie 112:

w klasie 1121 - budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe. Klasa obejmuje: budynki samodzielne, domy bliźniacze lub szeregowe o dwóch mieszkaniach,
w klasie 1122 - budynki o trzech i więcej mieszkaniach. Klasa obejmuje: budynki mieszkalne pozostałe, takie jak: budynki mieszkalne o trzech i więcej mieszkaniach. Klasa nie obejmuje: budynków zbiorowego zamieszkania (1130), hoteli (1211), schronisk młodzieżowych, domków kempingowych, domów wypoczynkowych (1212),

3)w grupie 113:

w klasie 1130 - budynki zbiorowego zamieszkania. Klasa obejmuje: budynki zbiorowego zamieszkania, w tym domy mieszkalne dla ludzi starszych, studentów, dzieci i innych grup społecznych, np.: domy opieki społecznej, hotele robotnicze, internaty i bursy szkolne, domy studenckie, domy dziecka, domy dla bezdomnych itp., budynki mieszkalne na terenie koszar, zakładów karnych i poprawczych, aresztów śledczych, budynki rezydencji prezydenckich i biskupich. Klasa nie obejmuje: szpitali, klinik i budynków instytucji z opieką medyczną (lekarską lub pielęgniarską) (1264), zabudowań koszarowych (1274).

Zatem, jeżeli przedmiotem zarządzania jest cały budynek mieszkalny, nawet jeżeli znajduje się w nim np. garaż wielostanowiskowy lub inne lokale użytkowe, czynność ta podlega zwolnieniu zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 3 cyt. wyżej rozporządzenia z dnia 20 grudnia 2013 r. Natomiast jeżeli usługa zarządzania dotyczy wyłącznie określonych części nieruchomości mieszkalnej, przy czym części te nie mają charakteru mieszkalnego, wówczas taka usługa zarządzania podlega opodatkowaniu według stawki podatku VAT odpowiedniej dla przedmiotu świadczonej usługi.

Z opisu sprawy wynika, Spółka ma zamiar prowadzić działalność gospodarczą w przedmiocie zarządzania budynkami mieszkalnymi sklasyfikowanych symbolem PKWiU: 68.32.11.0 oraz 68.32.12.0. Klientami Spółki będą wspólnoty mieszkaniowe.

Usługi świadczone przez Spółkę będą obejmowały w szczególności czynności takie jak:

bieżący nadzór nad stanem wyznaczonych urządzeń przeznaczonych do użytku wspólnego,
wspomaganie w bezpieczeństwie użytkowania przez mieszkańców i właściwej eksploatacji nieruchomości,
przyjmowanie od właścicieli lokali zgłoszeń o przypadkach wandalizmu oraz stwierdzonych awariach poprzez 24h Infolinię Centrum Zarządzania Nieruchomością,
raportowanie zdarzeń, o których mowa powyżej bezpośrednio przedstawicielowi Wspólnoty,
zabezpieczenie nieruchomości w miarę możliwości i posiadanych środków przed uszkodzeniem lub zniszczeniem oraz innymi zdarzeniami mogącymi umniejszyć jej wartość,
nadzorowanie, utrzymania porządku i czystości nieruchomości i jej otoczenia,
administrowanie terenu i budynków znajdujących się na tym terenie poprzez tzw. recepcjonistę,
prowadzenie księgi „Raport z czynności pomocniczych do zarządzania” urządzeń na obiekcie oraz według potrzeb powiadamianie odpowiednio przyporządkowanych firm podwykonawczych, odpowiedzialnych za usuwanie usterek i awarii,
nadzór nad poprawnością działania elementów mających wpływ na bezpieczeństwo nieruchomości, takich jak szlabany, bramy, furtki oraz elementów ogrodzenia i oświetlenia,
na zlecenie Wspólnoty gospodarowanie kluczami na obiekcie według ściśle określonych procedur przechowywania kluczy,
zapewnienie nadzoru terenu i budynków na tym terenie poprzez system telewizji przemysłowej,
wykonywanie czynności wspierających mieszkańców Wspólnoty np.: roznoszenie mieszkańcom pism przekazanych przez Wspólnotę, tworzenie drobnych ogłoszeń o charakterze informacyjnym na zlecenie Wspólnoty.

Nie będą Państwo świadczyć usług w zakresie wyceny nieruchomości. Wskazane powyżej czynności będą składały się na jedną, złożoną usługę świadczoną na podstawie zawartej z klientem umowy zlecenia. Wskazane w umowie wynagrodzenie będzie należne za usługę zarządzania nieruchomościami jako całość i nie będzie możliwe wskazanie kwoty należnej za poszczególne czynności. Jednocześnie Spółka zamierza utworzyć konsorcjum ze spółką zajmującą się ochroną osób i mienia.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy usługi świadczone przez Państwa na rzecz wspólnot mieszkaniowych będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków tych zwolnień.

Jak Państwo wskazali, będą Państwo świadczyć usługi z zakresu zarządzania nieruchomościami na zlecenie na rzecz wspólnot mieszkaniowych. Świadczone przez Państwa usługi zarządzania nieruchomościami będą sklasyfikowane statystycznie PKWiU 68.32.11.0 oraz 68.32.12.0. Nieruchomości, które będą przedmiotem usług zarządzania, będą mieściły się w PKOB 111, 112 i 113.

Jak wskazano powyżej, przepis § 3 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia zwalnia od podatku od towarów i usług usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, świadczone na zlecenie, z wyłączeniem wyceny nieruchomości mieszkalnych (PKWiU ex 68.32.11.0 i PKWiU ex 68.32.12.0).

Odpowiednia kwalifikacja wykonywanych usług, a tym samym zaklasyfikowanie do odpowiedniego grupowania PKWiU jest podstawą prawidłowego zastosowania ww. zwolnienia.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy i powołane przepisy prawa, w odniesieniu do świadczonych przez Państwa usług na rzecz wspólnot mieszkaniowych spełnione zostaną przesłanki z § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia warunkujące zwolnienie od podatku VAT.

Podsumowując, opisane we wniosku usługi zarządzania nieruchomościami świadczone na rzecz wspólnot mieszkaniowych, sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 68.32.11.0 i 68.32.12.0, będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia z 20 grudnia 2013 r.

Tym samym, Państwa stanowisko do pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również tego, czy postąpią Państwo prawidłowo wystawiając fakturę na rzecz klientów konsorcjum zarówno za zarządzanie nieruchomościami, jak i usługi ochrony.

Wskazali Państwo, że utworzenie konsorcjum będzie miało na celu uzyskanie przewagi rynkowej poprzez zaproponowanie klientom - wspólnotom mieszkaniowym możliwości zawarcia jednej umowy zarówno na zarządzanie nieruchomości, jak i usługi ochrony.

W zakresie ochrony, Konsorcjant będzie świadczyć usługi obejmujące w szczególności czynności takie jak:

ochrona nieruchomości poprzez zapewnienie ochrony stałej lub doraźnej,
wsparcie wizyjne całodobowego Centrum Monitoringu Wizyjnego poprzez udostępnienie przez Wspólnotę podglądu do lokalnego systemu telewizji przemysłowej,
działania prewencyjne ograniczające zagrożenia mienia znajdującego się na terenie nieruchomości. W przypadku stwierdzenia niebezpieczeństwa zniszczenia lub utraty mienia podjęcie czynności zmierzających do ograniczenia jego rozmiarów i natychmiastowego powiadomienia Wspólnoty, policji oraz w uzasadnionych przypadkach innych służb (straż pożarna, pogotowie ratunkowe, itp.),
sporządzanie ustalonej pomiędzy Stronami dokumentacji,
prowadzenie bezpośredniej i doraźnej ochrony fizycznej, wykonywanej przez zmotoryzowane grupy interwencyjne i polegającej na przyjeździe załogi interwencyjnej do Obiektu po otrzymaniu sygnału alarmowego oraz wykonywania bezpośredniego dozoru fizycznego Obiektu,
powiadamianie Wspólnoty o konieczności poprawy zabezpieczenia mienia znajdującego się na terenie nieruchomości, przy zachowaniu formy pisemnej.

Za wykonane usługi Konsorcjant wystawi fakturę na Spółkę, który będzie pełnił rolę Lidera Konsorcjum, którego zadaniem m.in. będzie fakturowanie usług wykonanych przez uczestników konsorcjum na rzecz klienta.

Spółka wystawi natomiast fakturę na klienta, w której zostaną wyszczególnione: zarządzanie nieruchomościami - usługi zwolnione z podatku VAT (stawka: „zw”) oraz usługi ochroniarskie - opodatkowane stawką 23% podatku VAT.

Ponadto wskazali Państwo, że w czasie świadczenia usług przez Konsorcjum, zarówno Spółka, jak i Konsorcjant będą czynnymi podatnikami VAT.

W odniesieniu do przedstawionych wątpliwości wskazać należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów).

Stosownie do art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061):

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Co do zasady, konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem.

Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Jednocześnie należy wskazać, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Konsorcjum - w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego - nie może być uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu - będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Wyjaśnić należy, że przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do dokonywanych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur dokumentujących wykonywane przez nich czynności. Uczestnicy Konsorcjum z uwagi na swą odrębność prawnopodatkowną w zakresie podatku od towarów i usług zobowiązani są do dokumentowania dokonywanych świadczeń, odpłatnej dostawy towarów/odpłatnego świadczenia usług. Ponadto wybierają oni spośród siebie podmiot, który będzie odpowiedzialny za rozliczenia ze zleceniodawcą.

Jednocześnie, należy zwrócić uwagę, że to strony konsorcjum określają w umowie konsorcjum sposób rozliczeń między sobą, jak i zamawiającym (inwestorem), tj. sposób wystawiania faktur, należnego wynagrodzenia, terminów wykonania prac oraz kwestii odpowiedzialności za przydzielone im zadania z tytułu realizacji celu nałożonego na nich przez inwestora (zamawiającego) w ramach zlecenia/przetargu. W praktyce, w umowie konsorcjum strony mogą wyznaczyć lidera konsorcjum (który m.in. pełni funkcję reprezentacyjną oraz prowadzi rozliczenia z inwestorem), a także mogą ustanowić, że każdy podmiot - jako uczestnik konsorcjum - świadczy usługi bezpośrednio na rzecz inwestora.

Konsorcjum nie jest odrębnym podatnikiem, podatnikami są członkowie Konsorcjum, więc każdy z nich powinien dokonywać we własnym zakresie rozliczeń objętych ustawą o podatku od towarów i usług. W analizowanej sprawie, decydujące znaczenie ma fakt, że Konsorcjant świadczy usługi na rzecz Lidera Konsorcjum, które Lider będzie odsprzedawać na rzecz klientów.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że w analizowanym przypadku na gruncie podatku od towarów i usług uczestników konsorcjum, tj. Lidera Konsorcjum oraz Konsorcjanta należy traktować jako odrębnych podatników podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 8 ust. 2a ustawy:

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Przepis ten jest źródłem praw i obowiązków podatników w odniesieniu do świadczeń określanych mianem „odsprzedaży” lub „refakturowania” usług. W związku z tym należy stwierdzić, że nabycie usług oraz ich późniejsza odsprzedaż (z marżą czy bez) powinny być zawsze traktowane jako dwie odrębne transakcje usługowe.

Powyższy przepis jest odpowiednikiem art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, który stanowi, że:

W przypadku, kiedy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten nabył i wyświadczył te usługi.

Oznacza to, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej, traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przeniesienie ciężaru kosztów na inną osobę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane, niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Art. 2 pkt 31 ustawy wprowadza definicję faktury. Zgodnie z tym przepisem:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o fakturze - rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Należy wskazać, że zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Stosownie do przepisu art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106b ust. 2 ustawy:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Natomiast ust. 3 powoływanego artykułu stanowi, że:

Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a)czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,

b)czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a)przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,

b)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2)sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Na podstawie art. 106e ust. 1 ustawy:

Faktura powinna zawierać:

1)datę wystawienia;

2)kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;

3)imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

4)numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;

5)numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;

6)datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;

7)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;

8)miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

9)cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);

10)kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;

11)wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);

12)stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;

13)sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

14)kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

15)kwotę należności ogółem; (…).

Powyższe przepisy wskazują, że faktury są dokumentami sformalizowanymi i muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie.

Jak wskazano wyżej, nie ma uniwersalnego wzorca umowy konsorcjum. Należy jednak zauważyć, że świadczenie usług przez poszczególnych członków konsorcjum musi być zawsze dokumentowane fakturą wystawioną na Lidera lub na klienta - w tym zakresie strony mogą przyjąć różne rozwiązania. Należy podkreślić, że skoro każdy z członków konsorcjum zachowuje samodzielny status podatnika podatku VAT, musi realizować swoje obowiązki podatkowe: jeśli świadczy usługi, ma obowiązek wystawić na nie stosowną fakturę.

W przedmiotowej sprawie strony konsorcjum ustaliły, że za wykonane usługi ochrony Konsorcjant wystawi na Państwa rzecz fakturę, Państwo natomiast będą fakturować wykonane przez niego usługi na rzecz klienta konsorcjum.

Wskazać ponownie należy, że zgodnie z ww. art. 8 ust. 2a ustawy, podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej, traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi.

W sytuacji, o której mowa w opisie zdarzenia przyszłego zastosowanie znajdzie art. 8 ust. 2a ustawy, co oznacza, że będą Państwo dokonywać tzw. „refakturowania” nabywanych docelowo na rzecz klientów konsorcjum świadczeń (usług ochrony). Fakt, że faktycznie nie będą Państwo konsumentem nabywanych usług ochrony nie oznacza, że w świetle obowiązujących przepisów ustawy o VAT, nie wystąpią Państwo jako nabywca świadczeń.

W niniejszej sprawie wystąpi zatem tzw. fikcja prawna przewidziana w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w świetle której wystąpią Państwo w roli odsprzedającego usługi ochrony nabyte we własnym imieniu, lecz na rzecz ostatecznych nabywców danej usługi (klientów konsorcjum, tj. wspólnot mieszkaniowych). Zatem, na gruncie ustawy od towarów i usług, będą Państwo traktowani najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi.

Podsumowując, z opisu sprawy wynika, że Konsorcjant będzie świadczył usługi ochrony na Państwa rzecz i w konsekwencji będzie wystawiać na Państwa rzecz faktury dokumentujące przedmiotowe świadczenie usług, natomiast rzeczywistym beneficjentem i konsumentem usług świadczonych przez Konsorcjanta będą klienci konsorcjum, a nie Państwo. Będą więc Państwo dokonywać odsprzedaży usług Konsorcjanta na klientów, a zatem będą Państwo zobowiązani do wystawiania na klientów faktur dokumentujących świadczone usługi ochrony stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy ponadto zauważyć, że generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku jednakże nie ma przeszkód, aby w powyższych sytuacjach podatnik wystawiał fakturę.

Oznacza to, że nie ma przeszkód, aby wystawiali Państwo na klientów konsorcjum również faktury dokumentujące świadczenie usług zarządzania nieruchomościami, które to usługi - jak wskazano w niniejszej interpretacji - będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT.

Należy również wskazać, że na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług brak jest przeciwwskazań dla dokumentowania na jednej fakturze czynności podlegających różnym zasadom opodatkowania.

Ponadto z pkt 13 powołanego powyżej przepisu art. 106e ust. 1 ustawy wynika, że faktura powinna zawierać sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa oraz informacje podane przez Państwa we wniosku, należy stwierdzić, że usługa w zakresie zarządzania nieruchomościami jako zwolniona od podatku VAT oraz usługa w zakresie ochrony osób i mienia jako opodatkowana podatkiem VAT - wykonane dla jednego klienta - będą mogły być zawarte na jednej fakturze, w odrębnych pozycjach, o ile moment powstania obowiązku podatkowego obu czynności pozwoli na ich wspólne fakturowanie, zgodnie z terminami wystawiania faktur.

Tym samym, będą Państwo postępować prawidłowo wystawiając na rzecz klientów konsorcjum fakturę dokumentującą zarówno usługi zarządzania nieruchomościami, jak i usługi ochrony.

Państwa stanowisko do pytania nr 2 uznaję za prawidłowe.

Państwa wątpliwości w sprawie dotyczą ponadto kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturach za usługi ochrony otrzymanych od Konsorcjanta.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Z art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Ta zasada wyklucza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy: transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że zarówno Państwo, jak i Konsorcjant będą zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni. Usługi ochrony świadczone przez Konsorcjanta na Państwa rzecz będą w sposób bezpośredni wykorzystywane przez Państwa do wykonywania czynności opodatkowanych: będą bowiem odsprzedawane na rzecz klientów, jako opodatkowane podatkiem VAT odpłatne świadczenie usług w oparciu o art. 8 ust. 2a ustawy.

Będzie zatem Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z wystawionej przez Konsorcjanta faktury za usługi ochrony. Wynika to z faktu, że w analizowanym przypadku będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nabyte przez Państwa usługi ochrony będą służyły czynnościom opodatkowanym oraz są Państwo czynnym podatnikiem podatku VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko do pytania nr 3 również uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna jest wydana przy założeniu, że poprawnie zakwalifikowali Państwo świadczone usługi do odpowiedniego klasyfikowania PKWiU. Interpretacja nie rozstrzyga o prawidłowości tej klasyfikacji (zasady formalnego przyporządkowania towaru lub usługi do grupowania statystycznego nie są przepisami prawa podatkowego).

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze zdarzeniem przyszłym opisanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935, dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP:/KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Kiedy powstanie obowiązek podatkowy przy refakturowaniu usługi wodociągowej

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 9 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.407.2024.1.MMA