Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 7 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.360.2024.4.JS

- Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT planowanego przekazania udziału w nieruchomości na podstawie umowy darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej; - zastosowanie zwolnienia od podatku VAT dla transakcji przekazania udziału w nieruchomości na podstawie umowy darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT planowanego przekazania przez Pana udziału w Nieruchomościna podstawie umowy darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 maja 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 17 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

1)niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT planowanego przekazania przez Pana udziału w Nieruchomości na podstawie umowy darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej;

2)kwestii zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla transakcji przekazania przez Pana udziału w Nieruchomości na podstawie umowy darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej

oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 lipca 2024 r. (wpływ 12 lipca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

1.Opis planowanej Transakcji

Wnioskodawca jest osobą fizyczną będącą polskim rezydentem podatkowym, opodatkowanym w Polsce od całości swoich dochodów (przychodów). Wnioskodawca jest również zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Wnioskodawca (dalej zwany także „Fundatorem”) jest Fundatorem i założycielem Fundacji Rodzinnej … , zarejestrowanej przez Sąd Okręgowy w … w dniu 20 marca 2024 r. pod numerem … (dalej zwanej jako „Fundacja Rodzinna”) - utworzonej na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (dalej jako „u.f.r”).

Fundacja Rodzinna została utworzona między innymi w celu zabezpieczenia sukcesji majątku należącego do Fundatora oraz bytu i przyszłości jego rodziny, a także w celu utrzymania i kontynuowania działalności przez podmioty, w które zaangażowany był Fundator przed jej utworzeniem. Fundusz założycielski Fundacji Rodzinnej został pokryty wyłącznie środkami pieniężnymi. Wnioskodawca nie wyklucza jednak w przyszłości podwyższenia wysokości funduszu założycielskiego i wniesienia określonego mienia na jego pokrycie.

Realizowanie celu utworzenia Fundacji Rodzinnej będzie także dokonywane poprzez prowadzenie dozwolonej działalności gospodarczej zgodnie z art. 5 u.f.r., służącej pomnażaniu jej majątku. W związku z powyższym, poza wniesionym wkładem pieniężnym na fundusz założycielski, Wnioskodawca planuje dokonać nieodpłatnego wniesienia (darowizny) mienia - w postaci nieruchomości, która na potrzeby niniejszego wniosku została szczegółowo opisana poniżej (dalej także jako „Transakcja”). Przekazanie przez Wnioskodawcę majątku w postaci nieruchomości do Fundacji Rodzinnej nastąpi na podstawie umowy darowizny, w związku z czym Wnioskodawca nie otrzyma w zamian od Fundacji Rodzinnej żadnego świadczenia ekwiwalentnego. Na datę planowanej Transakcji darowizny nieruchomości, Fundacja Rodzinna będzie zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej: „podatek VAT” lub „VAT”) jako podatnik VAT czynny.

2.Opis Nieruchomości

Wnioskodawca jest współwłaścicielem (w udziale wynoszącym 1/2) nieruchomości stanowiącej działkę nr … o powierzchni 422 m2 położoną w … , dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy dla … IV Wydział Ksiąg Wieczystych w … prowadzi księgę wieczystą o numerze … (dalej zwanej jako „Nieruchomość”). Częścią składową Nieruchomości jest podpiwniczony pięciokondygnacyjny budynek mieszkalny (kamienica), z pozostałością po oficynie, zakwalifikowany według Klasyfikacji Środków Trwałych jako 110 budynek mieszkalny, o powierzchni zabudowy 226 m2 (dalej jako: „Budynek”). W Budynku nie zostały wyodrębnione samodzielne lokale w rozumieniu ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali. Nieruchomość znajduje się na obszarze objętym Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego, zatwierdzonym uchwałą Nr … Rady Miasta … z dnia 13 kwietnia 2011 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Stare Miasto” i znajduje się w obszarze oznaczonym na rysunku planu symbolem … - tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z usługami. Nieruchomość została wypisana do rejestru zabytków miasta … . Z danych dostępnych w tym rejestrze wynika również, że Budynek znajdujący się na Nieruchomości został wybudowany w 1966 roku.

3.Historia nabycia oraz dalsze informacje o Nieruchomości oraz planowanej Transakcji

Historycznie Nieruchomość została nabyta pod koniec 2019 roku przez spółkę komandytową (dalej jako: „Spółka”), której wspólnikiem - komandytariuszem był wówczas Wnioskodawca, na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Nabycie Nieruchomości korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, bowiem dostawa Budynku będącego częścią składową Nieruchomości nie została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Spółce nie przysługiwało więc prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu Nieruchomości. Spółka nie dokonywała także żadnych nakładów w stosunku do posadowionego na Nieruchomości Budynku, które przekraczałyby 30% jego wartości początkowej.

Następnie, na podstawie aktu notarialnego z 11 grudnia 2020 r. Spółka zawarła umowę nieodpłatnego przeniesienia składnika majątku (Nieruchomości) do prywatnego majątku jej wspólników (w tym Wnioskodawcy) w udziałach wynoszących po 1/2 części prawa własności Nieruchomości. Transakcja motywowana była zmianą modelu biznesowego Spółki oraz zaprzestaniem wykorzystywania Nieruchomości w jej działalności gospodarczej. Nieodpłatne przeniesienie własności Nieruchomości do majątku prywatnego wspólników nie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT ze względu na brak spełnienia przesłanek do uznania jej za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

Od nabycia udziału we współwłasności Nieruchomości przez Wnioskodawcę, Nieruchomość ta nieprzerwanie znajduje się w majątku prywatnym Wnioskodawcy i nigdy nie stanowiła majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą przez Fundatora. Wnioskodawca oraz drugi współwłaściciel Nieruchomości (dalej jako: „Właściciele”) nie ponosili żadnych wydatków na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, wobec Budynku posadowionego na Nieruchomości, które przekroczyły 30% jego wartości początkowej. W szczególności Właściciele nie dokonywali jakiejkolwiek przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji, czy modernizacji tego Budynku. W związku z brakiem poniesienia jakichkolwiek nakładów, Właścicielom nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Wnioskodawca wynajmuje Budynek w ramach tzw. najmu prywatnego, występując jako czynny podatnik VAT z tytułu świadczonych usług. Na moment złożenia przedmiotowego wniosku Budynek znajdujący się na Nieruchomości jest przedmiotem najmu na rzecz podmiotu powiązanego z Wnioskodawcą, który wykorzystuje go do prowadzenia działalności gospodarczej, m.in. na cele związane z prowadzeniem działalności gastronomicznej. W najbliższym czasie Właściciele planują wynająć całą Nieruchomość na rzecz podmiotu niepowiązanego z przeznaczeniem na działalność gospodarczą. Wszelkie obowiązki związane z zarządzaniem nieruchomością, utrzymaniem jej w odpowiednim stanie technicznym i sanitarnym oraz ponoszenie opłat eksploatacyjnych spoczywa i będzie spoczywało na najemcy Budynku. Wnioskodawca podkreśla, że przedmiotem Transakcji, tj. nieodpłatnej dostawy do Fundacji Rodzinnej będzie wyłącznie Nieruchomość wraz z posadowionym na niej Budynkiem. Jeżeli aktualna umowa najmu nie zostanie rozwiązana przed Transakcją, wstąpienie przez Fundację w stosunek najmu po nabyciu Nieruchomości nastąpi z mocy prawa - natomiast nie jest wykluczone, że w związku z realizacją planu wynajęcia Nieruchomości na rzecz podmiotu niepowiązanego Fundacja dokona wypowiedzenia stosunku najmu.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że:

1.Beneficjentami Fundacji będą członkowie najbliższej rodziny Fundatora (tj. …), a także sam Fundator.

2.W związku z pytaniem Organu o treści: „Czy planuje Pan darować nieruchomość Fundacji do wysokości swojego udziału we współwłasności?” Wnioskodawca odpowiedział, że tak, planuje dokonać darowizny nieruchomości na rzecz Fundacji do wysokości swojego udziału we współwłasności.

3.a) Wnioskodawca jest w trakcie negocjowania warunków umowy najmu Nieruchomości z podmiotem niepowiązanym, przy czym Wnioskodawca wskazuje, że umowa najmu Nieruchomości zostanie zawarta najpóźniej na moment dokonania Transakcji (tj. dokonania darowizny na rzecz Fundacji).

b)Aktualna umowa najmu Nieruchomości z podmiotem powiązanym z Wnioskodawcą nie będzie obowiązywać po dokonaniu darowizny na rzecz Fundacji.

c)Umowa najmu z podmiotem niepowiązanym z Wnioskodawcą będzie zawarta w stosunku do całej Nieruchomości, tj. zarówno wobec całego udziału Wnioskodawcy, jak i udziału drugiego współwłaściciela Nieruchomości.

Pytania

1.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że planowana darowizna Nieruchomości (Transakcja) na rzecz Fundacji Rodzinnej w celu wyposażenia Fundacji Rodzinnej w majątek, nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT (oznaczone jako pytanie nr 2 wniosku)?

2.W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym pytania numer 2 za nieprawidłowe i tym samym uznaniu, że planowana darowizna Nieruchomości (Transakcja) na rzecz Fundacji Rodzinnej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że czynność darowizny Nieruchomości (Transakcja) będzie podlegała zwolnieniu od podatku VAT (oznaczone jako pytanie nr 3 wniosku)?

Pana stanowisko w sprawie

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 (oznaczone nr 2 we wniosku):

Zdaniem Wnioskodawcy, planowana darowizna Nieruchomości (Transakcja) na rzecz Fundacji Rodzinnej w celu wyposażenia Fundacji Rodzinnej w majątek nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT albowiem nie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT oraz art. 7 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 (oznaczonego nr 2 we wniosku):

Jedną z podstawowych zasad opodatkowania podatkiem VAT jest powszechność opodatkowania, która przejawia się w tym, że co do zasady cały obrót towarami i usługami podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W systemie VAT przewidziano jednak pewne wyjątki od tej zasady. Opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W celu rozstrzygnięcia, czy darowizna Nieruchomości do Fundacji Rodzinnej będzie podlegała opodatkowaniu VAT, w pierwszej kolejności należy zweryfikować, czy transakcja ta mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, zawartym w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT oraz czy do Transakcji nie znajdzie zastosowania wyłączenie z opodatkowania podatkiem VAT, określone w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Jak stanowi art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Dla poprawnego ustalenia charakteru danej transakcji, konieczne jest więc ustalenie, czy jej przedmiot będzie stanowił przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Sytuacja taka stanowi jednak wyjątek od ogólnej zasady powszechności opodatkowania. Mając na uwadze, że wszelkie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania mają charakter wyjątkowy, powinny podlegać ścisłej, literalnej wykładni. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez Ministerstwo Finansów w Objaśnieniach podatkowych z dnia 11 grudnia 2018 r. „Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług transakcji zbycia nieruchomości komercyjnych" (dalej: „Objaśnienia”). W pierwszej kolejności wymaga więc ustalenia, czy przedmiotem planowanej Transakcji będzie przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Wnioskodawca w tym miejscu podkreśla, że w jego ocenie nie istnieją żadne podstawy prawne do uznania planowanej Transakcji za zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Albowiem, zgodnie z Objaśnieniami: „przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za (i) przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, czy też (ii) zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, uwzględnić należy następujące okoliczności:

i.zamiar kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

ii.faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.”

Minister Finansów podkreśla, że w przypadku dostawy wynajętej nieruchomości „uznać należy daną transakcję za zbycie przedsiębiorstwa lub ZCP, jeżeli na moment transakcji spełnione są łącznie następujące kryteria:

i.przenoszony na nabywcę zespół składników zawiera zespół składników majątku (zaplecze) umożliwiający kontynuację działalności prowadzonej przez zbywcę i wystarczający do prowadzenia tej działalności;

ii.nabywca - w ramach swojej działalności - ma zamiar kontynuowania działalności prowadzonej w dotychczasowym zakresie przez zbywcę przy pomocy szeregu składników majątkowych będących przedmiotem transakcji.”

Dodatkowo, za okoliczność wykluczającą możliwość stwierdzenia, że przenoszony na nabywcę zespół składników umożliwia kontynuację działalności prowadzonej przez zbywcę, należy uznać sytuację, w której konieczne jest podejmowanie dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów, zatrudnienie pracowników lub outsourcing funkcji) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki.

Przedmiotem Transakcji do Fundacji Rodzinnej będzie w tym przypadku Nieruchomość wraz z posadowionym na niej Budynkiem, stanowiąca składnik majątku prywatnego Wnioskodawcy a nie składnik przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Co więcej Nieruchomość wraz z posadowionym na niej Budynkiem ani nie stanowi żadnego zespołu składników majątkowych, ani nie jest w żaden sposób wyodrębniona organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie w majątku Wnioskodawcy. Transakcja nie będzie więc odnosić się do zespołu składników majątku umożliwiającego kontynuację działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę (tj. przedmiotem transakcji nie będą prawa i obowiązki z umów (np. o świadczenie usług), które w normalnym toku spraw są niezbędne w celu prowadzenia działalności w zakresie wynajmu takiej nieruchomości). To w ocenie Wnioskodawcy w sposób wyraźny determinuje, że przedmiot Transakcji nie może być rozumiany ani jako przedsiębiorstwo, ani jako jego zorganizowana część.

W dalszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia.

2)wszelkie inne darowizny,

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Co do zasady opodatkowaniem podatkiem VAT podlega więc m.in. dostawa towarów w sytuacji gdy czynności te wykonywane są odpłatnie. Jednakże w rozumieniu przywołanego art. 7 ust. 2 ustawy o VAT także nieodpłatna dostawa towarów może podlegać opodatkowaniu tym podatkiem (i jednocześnie zostać zrównana z odpłatna dostawą towarów), w sytuacji gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Opodatkowanie VAT jest uzależnione w tym przypadku od przysługiwania podatnikowi prawa do odliczenia przy nabyciu towarów, przy czym powołując się na wskazania doktryny - nie ma znaczenia, czy podatnik z tego prawa skorzystał, czy też nie. Istotne jest tylko, czy podatnikowi prawo to przysługiwało (Bartosiewicz Adam, Komentarz do ustawy VAT, wyd. XVII, opublikowano: WPK 2023).

Nie istnieją również żadne podstawy do odczytywania powyższego przepisu w sposób rozszerzający, dlatego też, jeśli podatnik nie miał prawa od odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów, wówczas ich nieodpłatne przekazanie nie będzie podlegać opodatkowaniu. (Michalik Tomasz. Komentarz do ustawy VAT, wyd. 17, 2024, Legalis).

Mając na względzie charakter planowanej Transakcji, należy także w tym miejscu odnieść się do definicji „wytworzenia nieruchomości”, którą opisuje art. 2 pkt 14a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, przez wytworzenie nieruchomości należy rozumieć nie tylko wybudowanie budynku, budowli lub ich części, ale również ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Opierając się na celowi przyświecającemu ustawodawcy, w celu dokonania wykładni pojęcia „ulepszenie” należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”). Art. 16g ust. 13 ustawy o CIT stanowi, że jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1 i 3-11, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 10 000 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10 000 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Pod pojęciem ulepszenia należy rozumieć takie czynności jak przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja środka trwałego, które podnoszą jego wartość techniczną, użytkową, jak i przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu, niż pierwotne przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi innych cech użytkowych (vide Pismo Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 września 2015 r. sygn.: IPPP2/4512-607/15-3/DG).

W związku z powyższym, aby doszło do faktycznego ulepszenia środka trwałego, muszą zostać spełnione następujące przesłanki - dany środek trwały musi zostać poddany przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji oraz konieczne jest zidentyfikowanie wzrostu wartości użytkowej środka trwałego w stosunku do wartości z dnia przyjęcia tego środka do używania (tak np. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 listopada 2020 r., sygn. II FSK 1740/18).

Wskazać również należy na definicję podatnika, która została zawarta w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT oraz stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Jednocześnie należy podkreślić, że najem prywatny może spełniać przesłanki do uznania go za działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Niezaprzeczalnie najem nieruchomości może więc stanowić świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Mając na względzie aktualne stanowiska organów podatkowych i orzecznictwa - dostawa towarów będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT jedynie w przypadku, gdy zostanie dokonana przez podmiot posiadający status podatnika VAT oraz działający w takim charakterze w odniesieniu do konkretnej transakcji.

Odwołując się do opisu przedstawionego zdarzenia przyszłego, Nieruchomość nie jest wykorzystywana przez Wnioskodawcę jedynie w celach osobistych/prywatnych (pomimo iż stanowi ona jego majątek prywatny), albowiem jest wynajmowana. Mając to na uwadze uprawnione jest twierdzenie, że Fundator będzie działał w charakterze podatnika VAT w związku z planowaną darowizną Nieruchomości (Transakcją) na rzecz Fundacji Rodzinnej, o którym mowa w art. 15 ust. 1 tej ustawy.

W tym miejscu należy jednak ponownie dokonać analizy brzmienia przywołanego już art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, z którego należy wyprowadzić tezę wskazującą, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa oraz wszelkie darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, jedynie wtedy, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Dlatego też, brak zaistnienia przesłanki prawa podatnika do obniżenia kwoty podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu towarów lub ich części składowych, wyłącza spod dyspozycji ustawy o VAT nieopłatną dostawę towarów, powodując tym samym, że czynność ta powinna być rozumiana jako niepodlegająca opodatkowaniu VAT jako niespełniająca definicji odpłatnej dostawy towarów.

Mając na uwadze przedstawiony przez Wnioskodawcę opis zdarzenia przyszłego, planowana darowizna Nieruchomości na rzecz Fundacji Rodzinnej nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT na podstawie art. 7 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, albowiem: (i) Wnioskodawcy nie przysługiwało ani w całości, ani w części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia Nieruchomości oraz (ii) Wnioskodawca nie ponosił jakichkolwiek nakładów na Nieruchomość (nie dokonywał żadnych ulepszeń), w związku z którymi przysługiwałoby mu prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane przykładowo w następujących indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w odniesieniu do podobnych stanów faktycznych, tj.:

•Interpretacji indywidualnej z dnia 5 stycznia 2024 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.619.2023.2.AMA;

•Interpretacji indywidualnej z dnia 25 stycznia 2024 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.820.2023.3.ICZ;

•Interpretacji indywidualnej z dnia 29 września 2023 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.371.2023.3.PRM.

Podsumowując, w odwołaniu do przytoczonej powyżej argumentacji, prawidłowe jest przyjęcie przez Wnioskodawcę, że planowana darowizna Nieruchomości (Transakcja) na rzecz Fundacji Rodzinnej w celu wyposażenia Fundacji Rodzinnej w majątek nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT albowiem nie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT oraz art. 7 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 (oznaczone nr 3 we wniosku):

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym pytania numer 1 (oznaczonego nr 2 we wniosku) za nieprawidłowe i tym samym uznaniu, że planowana darowizna Nieruchomości (Transakcja) na rzecz Fundacji Rodzinnej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, czynność darowizny Nieruchomości (Transakcja) będzie podlegała zwolnieniu od podatku VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 (oznaczonego nr 3 we wniosku):

Art. 43 ustawy o VAT określa zakres oraz zasady zwolnienia z opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług, przy czym zwolnienia dotyczące dostawy gruntów zabudowanych budynkami, budowlami lub ich częściami w zakresie dotyczącym przedmiotowego zdarzenia przyszłego wynikają z art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz art. 43 ust. 1 pkt 10a tej ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Art. 2 pkt 14 ustawy o VAT zawiera definicję pierwszego zasiedlenia, którym jest oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy, użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części po: ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, zgodnie z definicją w przepisach o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Istotne jest przy tym, że pierwsze zasiedlenie może występować wielokrotnie. Powyższy wniosek znajduje potwierdzenie w poglądach doktryny, zgodnie z którymi - Każde ponoszenie nakładów na ulepszenie nieruchomości w wysokości przeważającej 30% wartości początkowej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym powoduje, że cała procedura dotycząca pierwszego zasiedlenia powtarza się (Matarewicz Jacek. Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz zaktualizowany. Opublikowano: LEX/el.2024).

Podobne twierdzenie wynika również z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 10 lipca 2019 r. sygn.: I SA/Go 262/19, w którym to sąd podkreślił, że do pierwszego zasiedlenia może dochodzić wiele razy, o ile bowiem dana nieruchomość może zostać tylko raz wybudowana, o tyle wielokrotnie może być ona ulepszana.

W konsekwencji, określenie momentu ostatniego pierwszego zasiedlenia jest kluczowe, bowiem przesądza o możliwości zastosowania lub niezastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10.

Stosownie natomiast do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT zwolnieniu podlega także dostawa budynków, budowli lub ich części nieobjęta zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT stosuje się jedynie w przypadku braku podstaw do zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT oraz łącznego spełnienia warunków określonych w art. 43 ust. 1 pkt 10a lit. a) i b) ustawy o VAT.

W świetle powyższych rozważań, trafny jest pogląd, że co do zasady każda dostawa budynków będzie zwolniona z opodatkowania VAT (na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT), za wyjątkiem dostawy dokonywanej w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszy zasiedleniem a dostawą budynku upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przenosząc powyższe na grunt opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego, w celu rozstrzygnięcia, czy dostawa Nieruchomości będącej przedmiotem Transakcji będzie opodatkowana podatkiem VAT, w pierwszej kolejności niezbędne jest ustalenie, czy na datę Transakcji Nieruchomość będzie stanowiła grunt zabudowany czy też niezabudowany. Zaś dla możliwości zastosowania przez Wnioskodawcę zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT istotne jest ustalenie kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął od tego zdarzenia okres.

Zdaniem Wnioskodawcy, działka nr … stanowiąca Nieruchomość będzie na datę Transakcji terenem zabudowanym, o czym bezsprzecznie świadczy znajdujący się na niej Budynek. Ponadto zestawienie informacji dotyczących stanu Nieruchomości z treścią przywołanych przez Wnioskodawcę przepisów prawa podatkowego, orzecznictwa oraz stanowisk doktryny, powoduje, iż nie powinno ulegać wątpliwości, że przyszła dostawa Budynku posadowionego na Nieruchomości nie nastąpi w ramach pierwszego zasiedlenia oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem a planowanym momentem jego dostawy upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Budynek został wybudowany w roku 1966. Począwszy od 2019 r., tj. od momentu gdy Budynek znajduje się w rękach podmiotów kontrolowanych przez Wnioskodawcę lub w jego rękach, w Budynku tym nie były wykonywane żadne prace o charakterze adaptacyjnym czy modernizacyjnym czy inne wydatki na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym wobec Budynku, które mogłyby przekroczyć 30% jego wartości początkowej. Od tego okresu Budynek jest również przedmiotem najmu. Z tego względu nie istnieją żadne podstawy faktyczne świadczące o tym, że mogło w tym przypadku dojść do ponownego pierwszego zasiedlenia Budynku - potencjalnie wykluczającego zwolnienie z opodatkowania przyszłej Transakcji na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

W rezultacie, zdaniem Wnioskodawcy zostały spełnione wszystkie przesłanki warunkujące możliwość zastosowania zwolnienia od podatku VAT nieodpłatnej dostawy Budynku wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym pytania numer 1 (oznaczonego nr 2 we wniosku) za nieprawidłowe i tym samym uznaniu, że planowana darowizna Nieruchomości (Transakcja) na rzecz Fundacji Rodzinnej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, czynność darowizny Nieruchomości (Transakcja) będzie podlegała zwolnieniu od podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT planowanego przekazania przez Pana udziału w Nieruchomości na podstawie umowy darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarami są rzeczy oraz ich części a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Towarem jest także udział w prawie własności. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

1)określone udziały w nieruchomości,

2)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

3)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów wykonywane nieodpłatne z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

I tak, stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

W tym miejscu wskazać należy, że na mocy art. 47 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”:

Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

Jak stanowi art. 47 § 2 Kodeksu cywilnego:

Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego

Na mocy art. 48 Kodeksu cywilnego:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Zatem, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…)

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy:

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Jak wynika z art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę. Należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.

Zatem najem nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i świadczony jest w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednocześnie wskazać należy, iż nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy lub świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu, ale tylko taka, która wykonana jest przez podmiot, który w związku z jej realizacją występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zdefiniowane zostały w art. 15 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika ponadto, iż dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Oznacza to, że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem jest zatem również podmiot prowadzący działalność generującą straty, a nawet podmiot, który w ogóle nie dokona żadnej sprzedaży. O tym czy dany podmiot jest podatnikiem podatku VAT, czy też nie decydują kryteria obiektywne. Zatem, co do zasady, odpłatna dostawa towaru podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli towar ten jest w posiadaniu i stanowi majątek podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

Podkreślić należy, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Jak wyjaśniono wyżej - odwołując się do treści przepisów ustawy - w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92, które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Zatem dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między podmiotami reguluje Kodeks cywilny.

I tak, zgodnie z art. 155 § 1 ustawy Kodeks cywilny, w myśl którego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Stosownie do art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Natomiast działalność fundacji rodzinnej uregulowana została przepisami ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 326), zwanej dalej „ustawą o fundacji rodzinnej”.

Według art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej:

1. Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.

2. Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.

W myśl art. 5 ust. 1 ww. ustawy o fundacji rodzinnej:

Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:

1)zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;

2)najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;

3)przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;

4)nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;

5)udzielania pożyczek:

a)spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,

b)spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,

c)beneficjentom;

6)obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;

7)produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;

8)gospodarki leśnej.

Z cytowanych przepisów ustawy o fundacji rodzinnej wynika, że fundacja rodzinna tworzona jest w celu gromadzenia majątku rodzinnego przedsiębiorstwa, zarządzania nim oraz zabezpieczenia potrzeb finansowych beneficjentów tej fundacji. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji, dodatkowo przepisy ustawy o fundacji rodzinnej określają również zakres, w jakim fundacja może prowadzić działalność gospodarczą.

Zatem w sytuacji wykonywania czynności wpisujących się w definicję dostawy towarów, czy świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ustawy, a także mając na względzie przepisy art. 7, art. 8 i art. 15 ustawy należy wskazać, że fundacja rodzinna może być uznana za podatnika podatku VAT prowadzącego działalność gospodarczą, tak jak każda inna osoba prawna i na takich samych zasadach. Z uwagi na specyfikę podatku VAT sama definicja działalności gospodarczej funkcjonuje w pewien sposób autonomicznie i nie jest rozpatrywana z perspektywy innych przepisów krajowych.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Jest Pan Fundatorem i założycielem Fundacji Rodzinnej … . Planuje Pan dokonać nieodpłatnego wniesienia (darowizny) mienia - w postaci nieruchomości do Fundacji Rodzinnej. Przekazanie tego majątku nastąpi na podstawie umowy darowizny, w związku z czym nie otrzyma Pan w zamian od Fundacji Rodzinnej żadnego świadczenia ekwiwalentnego. Beneficjentami Fundacji będą członkowie najbliższej rodziny Fundatora (tj. …), a także sam Fundator. Planuje Pan dokonać darowizny nieruchomości na rzecz Fundacji do wysokości swojego udziału we współwłasności.Na datę planowanej Transakcji darowizny nieruchomości, Fundacja Rodzinna będzie zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Jest Pan współwłaścicielem (w udziale wynoszącym 1/2) nieruchomości stanowiącej działkę nr … o powierzchni 422 m2. Częścią składową Nieruchomości jest podpiwniczony pięciokondygnacyjny budynek mieszkalny (kamienica), z pozostałością po oficynie, zakwalifikowany według Klasyfikacji Środków Trwałych jako 110 budynek mieszkalny. Nieruchomość została nabyta pod koniec 2019 roku przez spółkę komandytową, której wspólnikiem - komandytariuszem był wówczas Pan, na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Nabycie Nieruchomości korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Spółce nie przysługiwało więc prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu Nieruchomości. Spółka nie dokonywała także żadnych nakładów w stosunku do posadowionego na Nieruchomości Budynku, które przekraczałyby 30% jego wartości początkowej.

Następnie, na podstawie aktu notarialnego z 11 grudnia 2020 r. Spółka zawarła umowę nieodpłatnego przeniesienia składnika majątku (Nieruchomości) do prywatnego majątku jej wspólników (w tym Pana) w udziałach wynoszących po 1/2 części prawa własności Nieruchomości. Nieodpłatne przeniesienie własności Nieruchomości do majątku prywatnego wspólników nie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT ze względu na brak spełnienia przesłanek do uznania jej za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy. Od nabycia udziału we współwłasności Nieruchomości przez Pana, Nieruchomość ta nieprzerwanie znajduje się w majątku prywatnym Pana i nigdy nie stanowiła majątku związanego z prowadzoną przez Pana działalnością gospodarczą. Pan oraz drugi współwłaściciel Nieruchomości nie ponosili żadnych wydatków na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, wobec Budynku posadowionego na Nieruchomości, które przekroczyły 30% jego wartości początkowej. W związku z brakiem poniesienia jakichkolwiek nakładów, Panu ani drugiemu współwłaścicielowi nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Wynajmuje Pan Budynek w ramach tzw. najmu prywatnego, występując jako czynny podatnik VAT z tytułu świadczonych usług. Na moment złożenia wniosku Budynek znajdujący się na Nieruchomości jest przedmiotem najmu na rzecz podmiotu powiązanego z Panem, który wykorzystuje go do prowadzenia działalności gospodarczej. W najbliższym czasie Pan oraz drugi współwłaściciel planują wynająć całą Nieruchomość na rzecz podmiotu niepowiązanego z przeznaczeniem na działalność gospodarczą. Przedmiotem Transakcji, tj. nieodpłatnej dostawy do Fundacji Rodzinnej będzie wyłącznie Nieruchomość wraz z posadowionym na niej Budynkiem. Jest Pan w trakcie negocjowania warunków umowy najmu Nieruchomości z podmiotem niepowiązanym, przy czym umowa najmu Nieruchomości zostanie zawarta najpóźniej na moment dokonania Transakcji (tj. dokonania darowizny na rzecz Fundacji). Aktualna umowa najmu Nieruchomości z podmiotem powiązanym z Panem nie będzie obowiązywać po dokonaniu darowizny na rzecz Fundacji. Umowa najmu z podmiotem niepowiązanym z Panem będzie zawarta w stosunku do całej Nieruchomości, tj. zarówno wobec całego udziału Pana, jak i udziału drugiego współwłaściciela Nieruchomości.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną dostawę, w tym również nieruchomości, za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku z tą sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług.

Podkreślić ponownie należy, że w kontekście powyższej analizowanych przepisów odpłatny najem – zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy – stanowi odpłatne świadczenie usług wykonywane przez podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z tytułu najmu Nieruchomości jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. Zatem, Nieruchomość nie stanowi Pana majątku osobistego, gdyż nie jest ona wykorzystywana jedynie w celu zaspokojenia Pana potrzeb osobistych. Nie stanowi ona Pana majątku prywatnego, o którym mowa w orzeczeniach TSUE C-291/92 oraz C-25/03. W konsekwencji, planowane przez Pana nieodpłatne przekazanie udziału w Nieruchomości będzie czynnością dokonaną przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów wykonywane nieodpłatne z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wskazano wyżej, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Zatem, aby doszło do uznania czynności nieodpłatnego przekazania towarów (Nieruchomości) za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów, musi zostać spełniony kluczowy warunek, że przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar (lub jego części składowe), w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało w całości lub w części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu, imporcie lub wytworzeniu.

W konsekwencji, niespełnienie ww. warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów – w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Z okoliczności sprawy wynika, że z tytułu nabycia udziału w Nieruchomości nie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz nie ponosił Pan wydatków na ulepszenie ww. Nieruchomości w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Tym samym, czynność nieodpłatnego przekazania udziału w Nieruchomości na rzecz Fundacji Rodzinnej nie będzie mieścić się w pojęciu dostawy towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy, ponieważ nie będą spełnione wszystkie przesłanki wynikające z tego przepisu. Zatem ww. czynność nieodpłatnego przekazania ww. udziału w Nieruchomości na podstawie umowy darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie w związku z uznaniem, że czynność nieodpłatnego przekazania udziału w Nieruchomości na rzecz Fundacji Rodzinnej nie będzie stanowiła dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, badanie czy przedmiotem ww. transakcji będzie przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa jest nieuzasadnione.

Pomimo wskazania przez Pana we własnym stanowisku zarówno art. 7 ustawy, jak i art. 6 ustawy, to wywiódł Pan prawidłowy skutek prawny i oceniając Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 (oznaczonego jako pytanie nr 2 wniosku) uznałem je za prawidłowe.

W analizowanej sprawie Pana wątpliwości dotyczą również – w przypadku uznania stanowiska w zakresie dotyczącym pytania numer 1 (oznaczonego jako pytanie nr 2 wniosku) za nieprawidłowe, tj. uznania, że planowana darowizna udziału w Nieruchomości (Transakcja) na rzecz Fundacji Rodzinnej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT – kwestii zastosowania zwolnienia od podatku VAT.

W związku z tym, że planowane przez Pana nieodpłatne przekazanie udziału w Nieruchomości na podstawie umowy darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, nie udzielam odpowiedzi na pytanie nr 2 (oznaczone jako pytanie nr 3 wniosku), gdyż oczekiwał Pan na nie odpowiedzi wyłącznie w sytuacji uznania Pana stanowiska w odniesieniu do pytania nr 1 (oznaczone jako pytanie nr 2 wniosku) za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Podkreślić należy, iż Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach przedstawionego przez Pana opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00