Interpretacja indywidualna z dnia 7 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.308.2024.2.KO

W zakresie: - opodatkowania czynności odsprzedaży części usług (budowlanych lub innych zakupionych od firm zewnętrznych, związanych z inwestycją) lub odsprzedaży udziału w nabytych towarach na rzecz drugiego współwłaściciela, - prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od firm zewnętrznych oraz od drugiego współwłaściciela za odsprzedaż usług i towarów w proporcji do posiadanych przez Pana udziałów w nieruchomości.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 maja 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

- opodatkowania czynności odsprzedaży części usług (budowlanych lub innych zakupionych od firm zewnętrznych, związanych z inwestycją) lub odsprzedaży udziału w nabytych towarach na rzecz drugiego współwłaściciela,

- prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od firm zewnętrznych oraz od drugiego współwłaściciela za odsprzedaż usług i towarów w proporcji do posiadanych przez Pana udziałów w nieruchomości.

Wniosek został uzupełniony pismem z 4 lipca 2024 r.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą w zakresie architektury, jest czynnym podatnikiem VAT. W 2020 roku zakupił do swojego majątku prywatnego, wraz z dwoma innymi stronami (jedna osoba fizyczna i jedno małżeństwo) nieruchomość gruntową stanowiącą grunty orne, objętą księgą wieczystą nr …. Zakup został udokumentowany aktem notarialnym z (...) 2020 r. Rep. A nr …. W wyniku zakupu ww. strony stały się współwłaścicielami nieruchomości. Na chwilę obecną ww. nieruchomość jest objęta miejscowym planem zagospodarowania terenu i jest oznaczona jako „teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej”.

Pierwotnym zamiarem stron, w chwili zakupu, była budowa przez każdego ze współwłaścicieli domu na własne cele mieszkaniowe.

Z czasem zamiary jednej ze stron uległy zmianie i odsprzedała swoją część innej osobie fizycznej (córce Wnioskodawcy - zakup również z zamiarem budowy domu na własne cele mieszkaniowe), która, w maju 2024 r. odsprzedała Wnioskodawcy swój udział w nieruchomości, gdyż odstąpiła od planu budowy domu. Wnioskodawca odkupił od córki jej udział, aby nie komplikować sprawy i nie wprowadzać kolejnego współwłaściciela do nieruchomości.

Obecnie współwłaścicielami nieruchomości jest Wnioskodawca w udziale 1230/1500 części oraz małżonkowie S. i S. M., w udziale 270/1500 części, we wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

Nieruchomość ta stanowi majątek prywatny.

S. M. tj. drugi współwłaściciel również prowadzi indywidualną działalność gospodarczą (także w zakresie architektury) i jest czynnym podatnikiem VAT, jego żona działalności gospodarczej nie prowadzi.

W związku ze wspólnym posiadaniem nieruchomości plany jej dotyczące Wnioskodawca uzgadnia razem z drugim współwłaścicielem. Wnioskodawca zamierza przenieść swój udział w nieruchomości z majątku prywatnego do majątku prowadzonej działalności gospodarczej, tak samo uczyni drugi współwłaściciel.

Wnioskodawca zamierza podjęcie wspólnego przedsięwzięcia, wraz z drugim współwłaścicielem, celem wybudowania na wspólnej nieruchomości domu (domów – w zależności od zainteresowania) w celu ich sprzedaży. Sprzedaż zabudowanej nieruchomości - tj. gruntu wraz z domem będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego budynki są częściami składowymi gruntu (art. 48 k.c.), zatem właściciel gruntu jest także właścicielem tego, co zostało z tym gruntem trwale związane, w tym przede wszystkim budynków i innych urządzeń. Dlatego też każdy ze współwłaścicieli będzie stroną sprzedaży, w proporcji do posiadanych udziałów w gruncie. W akcie notarialnym, po stronie sprzedawcy wystąpią obaj współwłaściciele, a w przypadku gdyby kupujący zażądał faktury, każdy ze współwłaścicieli wystawi fakturę sprzedaży zabudowanej nieruchomości w części ułamkowej wg. posiadanych udziałów. Każdy ze współwłaścicieli wykaże podatek należny z tytułu tej transakcji w składanej przez siebie deklaracji VAT. Tak samo będzie w przypadku otrzymania zaliczki na poczet budowy domu, u każdego ze współwłaścicieli powstanie obowiązek podatkowy od części zaliczki proporcjonalnie do posiadanych udziałów.

W celu realizacji ww. inwestycji współwłaściciele, zgodnie z zasadą swobody umów, w myśl art. 353 Kodeksu cywilnego, zawrą pisemną umowę o współpracy, w której ujmą zasady prowadzenia wspólnego przedsięwzięcia, tj. wzajemnego, odpłatnego świadczenia usług i wzajemnej, odpłatnej sprzedaży towarów w części ułamkowej, według posiadanych udziałów w nieruchomości, celem budowy domów stanowiących współwłasność obu osób.

W umowie przydzielone zostaną poszczególnym współwłaścicielom zadania, każda ze stron umowy będzie dokonywała zakupu towarów i usług od firm zewnętrznych na własne imię i nazwisko (zakup w 100% na własną firmę) i odsprzedawała część usług lub towarów drugiemu współwłaścicielowi w wartości przypadającej na jego udział w nieruchomości. Na przykład firma Wnioskodawcy dokona zakupu usługi budowlanej, za tę usługę otrzyma fakturę na całą wartość robót a następnie odsprzeda część usługi drugiemu współwłaścicielowi wystawiając fakturę na 270/1500 części wartości robót. W umowie będzie zaznaczone, że w przypadku gdy wystąpi konieczność zakupu towarów i usług nie wymienionych i nie przydzielonych w umowie a związanych z budową, to każdy ze współwłaścicieli, po konsultacji z drugim, może dokonać zakupu na własną firmę a następnie odsprzedać (czynność odpłatna) część towarów lub robót proporcjonalnie do posiadanego udziału drugiemu współwłaścicielowi.

Przy odsprzedaży/refakturowaniu zakupionych usług i towarów będzie naliczany podatek od towarów i usług przy zastosowaniu odpowiednich stawek, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług.

Przyjęty sposób rozliczenia pozwoli na przejrzyste prowadzenie inwestycji zarówno od strony organizacyjnej jak i finansowo i podatkowo, bowiem każdy ze współwłaścicieli będzie miał po stronie sprzedaży wartość sprzedaży swojego udziału w nieruchomości a po stronie nabyć wartość poniesionych kosztów w części jaka służyła wybudowaniu jego udziału w nieruchomości.

Pytania

Czy planowany sposób rozliczenia inwestycji jest prawidłowy, tj.:

1. czy czynność odsprzedaży części usług (budowlanych lub innych zakupionych od firm zewnętrznych, związanych z inwestycją) lub odsprzedaż udziału w nabytych towarach na rzecz drugiego współwłaściciela będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT?

2. czy będzie przysługiwać Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od firm zewnętrznych (dot. usług oraz towarów)?

3. czy będzie przysługiwać Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od drugiego współwłaściciela za odsprzedaż usług i towarów w proporcji do posiadanych przez niego udziałów w nieruchomości?

Pana stanowisko w sprawie

Czynności wymienione w pytaniu 1 będą opodatkowane podatkiem VAT, żaden z przepisów ustawy nie neguje możliwości dokonania sprzedaży w częściach ułamkowych. Z otrzymanych faktur opisanych w pytaniu 2 i 3 będzie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem zachowania zasad ogólnych, wymienionych w ustawie o podatku od towarów i usług, gdyż zakupy te będą służyły budowie nieruchomości, która w części będzie własnością Wnioskodawcy i która przy sprzedaży będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Uzasadnienie w zakresie pytania 1

W trakcie realizacji wspólnego przedsięwzięcia, przy korzystaniu z dostawców zewnętrznych Wnioskodawca i drugi współwłaściciel będą wzajemnie świadczyć sobie usługi (odsprzedaż zakupionych usług od firm zewnętrznych) lub dokonywać wzajemnej odsprzedaży towarów, zgodnie z zawartą umową o współpracy, zatem czynności te będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług:

- art. 5 ust. 1 pkt 1 opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

- art. 7 ust. 1 przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust.1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel;

- art. 2 pkt 6 ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części,

- art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej;

- art. 8 ust. 2a w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi,

Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego właściciel nieruchomości gruntowej jest właścicielem budynku posadowionego na tym gruncie, zatem wybudowany budynek/budynki, będzie stanowić współwłasność, w częściach ułamkowych, takich jak udział w gruncie. Sprzedaży wybudowanego budynku wraz z gruntem Wnioskodawca i drugi współwłaściciel będą dokonywać obydwoje, wg. posiadanych udziałów.

Skoro obydwoje będą współwłaścicielami wybudowanej nieruchomości to zakupy związane z realizacją inwestycji, ponoszone przez jednego ze współwłaścicieli refakturowane na drugiego ze współwłaścicieli będą opodatkowane podatkiem VAT, gdyż zgodnie z zawartą umową o współpracy będą wzajemnie świadczyć sobie usługi lub dokonywać odsprzedaży towarów, w częściach ułamkowych, w celu wybudowania nieruchomości.

Firma Wnioskodawcy zakupi usługi budowlane od firmy zewnętrznej i w części odsprzeda je drugiemu współwłaścicielowi, zatem to firma Wnioskodawcy, zgodnie z art. 8 ust. 2a będzie świadczyć usługi budowlane dotyczące budowy części nieruchomości drugiemu współwłaścicielowi.

W tej sytuacji spełnione będą przesłanki wymienione w powołanych powyżej przepisach, tj. nastąpi:

- odpłatna dostawa towarów - np. materiałów budowlanych, gdyż nastąpi przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel na rzecz drugiego współwłaściciela nieruchomości, w części, w jakiej przysługuje mu udział w nieruchomości, z towarów tych zostanie wybudowany budynek, który będzie stanowił jego własność w częściach ułamkowych, który następnie będzie mógł sprzedać,

- odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, bowiem działając we własnym imieniu, będę działał nie tylko na rzecz swojej firmy, ale również na rzecz drugiego współwłaściciela, zgodnie z zawartą umową o współpracy, zatem refaktura usług budowlanych w części przypadającej na rzecz drugiego współwłaściciela będzie opodatkowana podatkiem VAT.

W wyroku 102/86 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zauważył, że „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”. W wyroku C-16/93 Trybunał zauważył, iż czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Planowany sposób rozliczenia inwestycji czyni zadość ww. warunkom, tj.

- będzie istniała bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usług - tj. Wnioskodawca będzie świadczył usługi budowlane i będzie dokonywał odsprzedaży części towarów a za wykonane ww. świadczenie otrzyma wynagrodzenie, zgodnie z wystawioną fakturą,

- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) będzie pozostawać w bezpośrednim związku z czynnością, która będzie opodatkowana podatkiem VAT, tj. będzie to wynagrodzenie za świadczenie usługi budowlanej lub za sprzedaż towarów - materiałów budowlanych, zgodnie z zawartą umową o współpracy, ostatecznym efektem ww. sprzedaży będzie wybudowana nieruchomość,

- pomiędzy stronami będzie istniał związek prawny - tj. umowa o współpracy, w ramach której pomiędzy współwłaścicielami nieruchomości będzie następować świadczenie wzajemne,

- wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawcę będzie stanowić wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz drugiego współwłaściciela, wartość ta będzie wyliczona proporcjonalnie do posiadanego udziału w nieruchomości na podstawie otrzymanej faktury zakupu od firmy zewnętrznej.

Uzasadnienie w zakresie pytania 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Nabycia od firm zewnętrznych będą służyły sprzedaży opodatkowanej - tj. w części będą służyć budowie nieruchomości stanowiącej współwłasność Wnioskodawcy, której sprzedaż będzie opodatkowana podatkiem VAT, a w części będą służyć odsprzedaży dla drugiego współwłaściciela tj. czynności o którą pyta Wnioskodawca w pytaniu 1 i która, zdaniem Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Skoro zatem nabycie będzie służyło czynnościom opodatkowanym to będzie przysługiwało Wnioskodawcy prawo odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od firm zewnętrznych, oczywiście przy zachowaniu warunków ogólnych wynikających z ustawy o VAT.

Uzasadnienie w zakresie pytania 3

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług:

- art. 86 ust. 1 w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

- art. 86 ust. 2 pkt 1 lit a kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług,

- art. 88 ust. 3a pkt 2 nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury (...) w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Pomiędzy współwłaścicielami na podstawie umowy o współpracy będzie dochodziło do wzajemnego świadczenia usług oraz odsprzedaży towarów, jest to sytuacja opisana w pytaniu 1 i zdaniem Wnioskodawcy będzie to czynność opodatkowana podatkiem VAT. Konsekwencją tego jest prawo do odliczenia podatku naliczonego, oczywiście przy zachowaniu ogólnych zasad wynikających z ustawy o podatku od towarów i usług.

Nabycie od firmy drugiego współwłaściciela będzie służyło przyszłej sprzedaży opodatkowanej - tj. będzie służyć budowie nieruchomości stanowiącej współwłasność, której sprzedaż będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Kwota podatku naliczonego będzie wynikała z faktur wystawionych przez drugiego współwłaściciela nieruchomości - czynnego podatnika VAT, faktura będzie odsprzedażą zakupionych przez niego usług lub towarów w części przypadającej na udział Wnioskodawcy w nieruchomości, tj. w 1230/1500 części.

Zatem z faktur wystawionych przez drugiego współwłaściciela będzie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku naliczonego. Wyłączenie, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie miało w tej sytuacji zastosowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku C-102/86 „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”. Należy też zwrócić uwagę na wyrok C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie Trybunał zauważył, iż czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność. Zatem samo „rozliczenie przychodów i kosztów” nie może podlegać opodatkowaniu.

Za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Z opisu sprawy wynika, że zamierza Pan podjęć wspólne przedsięwzięcie, wraz z drugim współwłaścicielem, celem wybudowania na wspólnej nieruchomości domu (domów – w zależności od zainteresowania) w celu ich sprzedaży. Sprzedaż zabudowanej nieruchomości - tj. gruntu wraz z domem będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W celu realizacji ww. inwestycji współwłaściciele, zgodnie z zasadą swobody umów, w myśl art. 353 Kodeksu cywilnego, zawrą pisemną umowę o współpracy, w której ujmą zasady prowadzenia wspólnego przedsięwzięcia, tj. wzajemnego, odpłatnego świadczenia usług i wzajemnej, odpłatnej sprzedaży towarów w części ułamkowej, według posiadanych udziałów w nieruchomości, celem budowy domów stanowiących współwłasność obu osób.

W umowie przydzielone zostaną poszczególnym współwłaścicielom zadania, każda ze stron umowy będzie dokonywała zakupu towarów i usług od firm zewnętrznych na własne imię i nazwisko (zakup w 100% na własną firmę) i odsprzedawała część usług lub towarów drugiemu współwłaścicielowi w wartości przypadającej na jego udział w nieruchomości. Na przykład firma Pana dokona zakupu usługi budowlanej, za tę usługę otrzyma fakturę na całą wartość robót a następnie odsprzeda część usługi drugiemu współwłaścicielowi wystawiając fakturę na 270/1500 części wartości robót. W umowie będzie zaznaczone, że w przypadku gdy wystąpi konieczność zakupu towarów i usług nie wymienionych i nie przydzielonych w umowie a związanych z budową, to każdy ze współwłaścicieli, po konsultacji z drugim, może dokonać zakupu na własną firmę a następnie odsprzedać (czynność odpłatna) część towarów lub robót proporcjonalnie do posiadanego udziału drugiemu współwłaścicielowi.

Wątpliwości Pana dotyczą kwestii opodatkowania odsprzedaży części usług (budowlanych lub innych zakupionych od firm zewnętrznych, związanych z inwestycją) lub odsprzedaży udziału w nabytych towarach na rzecz drugiego współwłaściciela.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że sprzedaż przez Pana współwłaścicielowi części usług (budowlanych lub innych zakupionych od firm zewnętrznych, związanych z inwestycją) lub sprzedaż udziału w nabytych towarach, będzie stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Ponieważ wskazał Pan, że na podstawie zawartej umowy o współpracy będzie Pan na rzecz drugiego współwłaściciela odpłatnie świadczył usługi i sprzedawał towary w części ułamkowej.

Stanowisko Pana w zakresie pytania nr 1 jest więc prawidłowe.

Kolejne wątpliwości dotyczą kwestii czy przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od firm zewnętrznych oraz od drugiego współwłaściciela za odsprzedaż usług i towarów w proporcji do posiadanych przez Pana udziałów w nieruchomości.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ww. ustawy.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi:

1) suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi;

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego, jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT – spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.

Z uregulowań ustawy o podatku od towarów i usług wyraźnie wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług, będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.

Warunek zachowania związku zakupów z działalnością opodatkowaną, akcentowany jest w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE. W orzeczeniu z dnia 6 kwietnia 1995 r. (w sprawie C-4/94, BLP Group plc v. Commissioners of Customs & Excise), TSUE stwierdził, że powstanie prawa do odliczenia podatku jest uzależnione od bezpośredniego i niezwłocznego związku z transakcjami opodatkowanymi. Także w wyroku z dnia 8 czerwca 2000 r. (w sprawie C-98/98, Commissioners of Customs and Excise a Midland Bank plc) TSUE nie miał wątpliwości, że artykuł 2 Pierwszej Dyrektywy i artykuł 17 ust. 2, 3 i 5 Szóstej Dyrektywy w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych należy interpretować w taki sposób, aby warunkiem odliczenia przez podatnika VAT oraz podstawą do ustalenia zakresu tego prawa było zasadniczo istnienie bezpośredniego związku pomiędzy daną transakcją nabycia, a daną transakcją (lub transakcjami) sprzedaży. W wyroku z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie C-437/06 Securenta, TSUE stanął na stanowisku, że w sytuacji, gdy podatnik wykonuje działalność gospodarczą i działalność niemającą charakteru gospodarczego, prawo do odliczenia z tytułu ewentualnych wydatków jest dopuszczalne jedynie w zakresie, w jakim wydatki te można przyporządkować działalności gospodarczej podatnika.

Powyższe jest zgodne z utrwalonym już orzecznictwem TSUE dotyczącym prawa do odliczenia podatku naliczonego, np. z wyrokiem TSUE w sprawie C-528/19 (pkt 27), w którym m.in. stwierdzono: „Prawo do odliczenia zostaje jednak również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a transakcją lub większą liczbą transakcji objętych podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług należą do kosztów ogólnych podatnika i jako takie stanowią elementy składowe ceny dostarczanych przez niego towarów lub świadczonych przez niego usług. Koszty takie zachowują bowiem bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika (wyrok z dnia 14 września 2017 r., Iberdrola Inmobiliaria Real Estate Investments, C‑132/16, EU:C:2017:683, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo)”.

Jak wyjaśniono, odliczeniu powinien podlegać taki podatek naliczony, który zawarty jest w cenie towarów i usług nabytych w celu wykonania czynności opodatkowanych. Należy zaznaczyć, że nie zawsze możliwe jest wskazanie na ścisłe powiązanie podatku naliczonego z konkretnymi czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Ważne jest jednak, by związek ten w chwili dokonywania zakupów był oczywisty, a nabyte towary i usługi muszą w sposób niewątpliwy służyć czynnościom opodatkowanym. Okoliczności towarzyszące konkretnej transakcji zakupu towaru lub usługi powinny wskazywać jednoznacznie, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej podatnika, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej lub planowanej przez niego działalności gospodarczej.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy należy stwierdzić, że przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od firm zewnętrznych oraz od drugiego współwłaściciela za odsprzedaż usług i towarów w proporcji do posiadanych przez Pana udziałów w nieruchomości, gdyż jak wskazał Pan sprzedaż zabudowanej nieruchomości - tj. gruntu wraz z domem będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytań nr 2 i 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Pana. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji