Interpretacja indywidualna z dnia 30 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.434.2024.1.APR
Brak prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków poniesionych na realizację projektu.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
5 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków poniesionych na realizację projektu pod nazwą „(...)”. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Miasto i Gmina (...) (dalej również: Gmina) jest podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT), zarejestrowanym jako podatnik czynny. Z dniem 1 stycznia 2017 r. Gmina dokonała centralizacji rozliczeń VAT wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi i rozlicza się z urzędem skarbowym w sposób skonsolidowany.
Miasto i Gmina (...) na podstawie Umowy Partnerskiej z Urzędem Marszałkowskim Województwa (...) przystąpiło do współpracy przy wnioskowaniu i realizacji projektu pod nazwą „(...)”, realizowanego w ramach Priorytetu II „(...)” dla Działania (...) „(...)” Funduszy Europejskich dla (...) 2021-2027 (dalej również: Inwestycja, Projekt).
Projekt będzie realizowany na terenie gmin i miast Województwa (...). Działania prowadzone w ramach Projektu wpisują się w zadania własne gmin (w tym Wnioskodawcy), jako jednostek samorządu terytorialnego, wynikające z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40, dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”), który stanowi, że do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, m.in. w zakresie ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
Dodatkowo, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 dalej: „Prawo energetyczne”), do zadań gmin (w tym Wnioskodawcy) należy planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy, jak również planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy. Dlatego też podejmowanie przez gminy działań polegających na podnoszeniu świadomości mieszkańców w zakresie znaczenia ochrony powietrza i efektywności energetycznej swoich mieszkańców oraz uświadomieniu im konsekwencji dla zdrowia, jakie niesie za sobą ekspozycja na ponadnormatywne stężenia zanieczyszczeń powietrza oraz wsparcie w realizacji działań mających na celu ograniczenie tego negatywnego zjawiska wpisuje się w zadania własne gmin (w tym Wnioskodawcy).
Projekt zakłada (…).
Gmina wykonuje bowiem zadania publiczne w imieniu własnym na własną odpowiedzialność, w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należą m.in. sprawy z zakresu ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska.
Do zadań Miasta i Gminy (...) należy w szczególności:
1)aktywna współpraca z Liderem (Urzędem Marszałkowskim Województwa (...));
2)przygotowanie dokumentów związanych z realizacją Projektu, których opracowanie okaże się niezbędne w trakcie trwania Projektu, w tym finansowych i merytorycznych;
3)przygotowanie zakresu obowiązków ekodoradcy i uzyskanie akceptacji Lidera zaproponowanych zapisów;
4)przeprowadzenie naboru na stanowisko ekodoradcy, zgodnie z zasadą równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości kobiet i mężczyzn, zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027;
5)zatrudnienie ekodoradcy, ulokowanie go w swoich strukturach organizacyjnych i zapewnienie ciągłości funkcjonowania stanowiska;
6)przygotowanie miejsca pracy ekodoradcy wraz z niezbędnym wyposażeniem zarówno biurowym jak i związanym z realizowanymi zadaniami;
7)zapewnienie możliwości współpracy ekodoradcy z komórkami wewnętrznymi gminy;
8)prowadzenie działań informujących o powołaniu stanowiska ekodoradcy i jego zadaniach w Gminie;
9)umożliwienie realizacji zadań zgodnie z zaakceptowanym przez Lidera zakresem obowiązków;
10)umożliwienie prowadzenia działań edukacyjnych;
11)umożliwienie uczestnictwa ekodoradcy w szkoleniach, w tym we współpracy z podmiotem zewnętrznym;
12)nieobciążanie ekodoradcy zadaniami wychodzącymi, poza te wynikające z zakresu określonego w umowie i związane z ochroną powietrza;
13)zapewnienie dostępu do dokumentów niezbędnych do realizacji obowiązków w szczególności związanych z ochroną powietrza i efektywnością energetyczną;
14)uczestniczenie w tworzeniu strategii ochrony powietrza przez ekodoradcę, a także w jej realizacji;
15)przygotowanie w porozumieniu z ekodoradcą planu działania ekodoradcy, w nawiązaniu do opracowanej strategii ochrony powietrza;
16)monitorowanie i ocena pracy ekodoradcy;
17)odpowiedzialność za realizację zadań przez ekodoradcę;
18)nadzór nad realizacją przez ekodoradcę działań projektowych;
19)dostarczanie Liderowi wszelkich informacji i dokumentów wymaganych na potrzeby koordynacji i regularnego monitorowania postępu rzeczowego i finansowego Projektu oraz niezbędnych do przygotowania raportów z postępu i raportów końcowych, dotyczących tej części Projektu, za którą gmina jest odpowiedzialna;
20)na żądanie dostarczanie Liderowi, w wyznaczonym terminie, wszelkich dodatkowych informacji związanych z raportowaniem;
21)informowanie Lidera o wszelkich zmianach związanych z nazwą instytucji, danymi kontaktowymi, statusem prawnym lub jakichkolwiek innych zmianach dotyczących instytucji, które mogą mieć wpływ na Projekt lub na jej kwalifikowalność w Programie;
22)powiadamianie Lidera o wszelkich czynnikach, które mogą mieć negatywny wpływ na realizację zadań leżących po stronie gminy oraz mogących prowadzić do odstępstw;
23)rzetelne i terminowe Przekazywanie Liderowi informacji i dokumentacji dotyczącej realizacji Projektu niezbędnej do właściwego sporządzenia Wniosku o dofinansowanie Projektu, podpisania Umowy o dofinansowanie Projektu, a także dokumentacji niezbędnej do rozliczenia Projektu;
24)założenia i prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej wydatków Projektu w sposób przejrzysty, zgodnie z zasadami określonymi w Programie tak, aby możliwa była identyfikacja poszczególnych operacji związanych z Projektem;
25)ścisłego przestrzegania zasad kwalifikowalności kosztów wynikających z wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 oraz regulaminem wyboru Projektu;
26)gwarantowania rzetelnego zarządzania otrzymanymi środkami Programu oraz, w przypadku konieczności, dokonania ich zwrotu na zasadach wskazanych przez Lidera, wraz z należnymi odsetkami;
27)zapewnienia, że poniesione wydatki są ściśle związane z działaniami projektowymi;
28)dostarczenie, w razie potrzeby, dokumentów związanych z realizacją Projektu do siedziby Lidera, w celu kontroli w zakresie prawidłowości realizacji Projektu przez podmioty uprawnione do jej przeprowadzenia na podstawie odrębnych przepisów;
29)poddania się kontroli w zakresie prawidłowej realizacji Projektu;
30)niezwłocznego informowania Lidera o przeszkodach przy realizacji Projektu;
31)przestrzeganie obowiązków dotyczących informacji i promocji Projektu, współpraca z Liderem przy promocji Projektu oraz udostępnianie informacji dotyczących Projektu;
32)prowadzenie zamówień publicznych dotyczących projektu we własnym zakresie, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
33)ewidencjonowania środków trwałych, zakupionych w ramach projektu, w wykazie posiadanych składników majątku;
34)realizacji zadań zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
W ramach projektu Miasto i Gmina (...) zatrudni dwóch ekodoradców na 0,5 etatu.
Zadania realizowane przez ekodoradców w ramach projektu przedstawiają się następująco (realizacja zadań podzielona została na trzy etapy, a do każdego etapu przypisano odpowiednie działania):
(…)
W ramach realizacji Projektu - Miasto i Gmina (...) dokona zakupu następujących usług/sprzętów/urządzeń:
1.Wyposażenie stanowiska pracy. Każdemu z ekodoradców powinno zostać zapewnione odpowiednie wyposażenie stanowiska pracy, w tym: biurko; krzesło biurowe; krzesło wizytowe; drukarka (jeśli to możliwe drukarka mobilna) z opcją skanowania bądź drukarka i skaner; komputer – rekomendowany przenośny z uwagi na mobilność ekodoradcy bądź komputer stacjonarny oraz tablet; telefon; materiały biurowe tj. toner, papier ksero, artykuły piśmiennicze; pakiet Office; internet mobilny/bezprzewodowy; niezbędne publikacje i materiały informacyjne z zakresu ochrony powietrza i energetyki (w tym np.: pakiet dostępu online do wybranej przez Lidera projektu prasy; publikacja: „(…)”; publikacja: „(…)”, „(…)”; publikacja: „(…)”; publikacja: „(…)”; publikacja: „(…)”; cenniki rynkowe materiałów budowlanych, urządzeń cieplnych i OZE (np. (…)).
2.Zakup wyposażenia ekodoradcy w narzędzia do kontroli. Możliwe do zakupu narzędzia: wilgotnościomierz, kamera termowizyjna, termohigrometr cyfrowy THCA z dużym LCD, zegarem, alarmem i czujnikiem zewnętrznym, narzędzia do poboru próbek popiołów paleniskowych i paliw (w tym: pojemnik na pobraną próbkę/słój/naczynie ze stali nierdzewnej; wiadro metalowe nierdzewne z pokrywką; taca ze stali nierdzewnej; plomba); szpatułko-łyżeczka (np. dł. 210 mm 25 x 12 mm, dł. 210 mm 12 x 5 mm) lub szpatułka dwustronna ze stali nierdzewnej (np. dł. 210 mm); szufelka ze stali nierdzewnej (np. 18/10 półokrągła poj. 450 ml wym. dł. 250/145); szufelka aluminiowa do chemikaliów (np. poj. 160 ml, poj. 480 ml, poj. 1600 ml.); sito analityczne (np. 200 mm śr. oczek 1,18 mm; 200 mm śr. oczek 600 μm; 200 mm śr. oczek 710 μm; 200 mm śr. oczek 850 μm; 200 mm śr. oczek 900 μm i 200 mm średnica oczek 1,70 mm); okulary ochronne - gogle, ochrona UV; rękawice nitrylowe bezpudrowe; rękawice kwasoodporne; odzież robocza; spektrometr.
3.Wykonanie audytów energetycznych i przeglądów kominiarskich: wykonanie przeglądów kominiarskich, przeprowadzenie certyfikacji energetycznej budynków lub lokali i/lub audytów energetycznych budynków lub lokali.
4.Prowadzenie działań edukacyjnych (spotkania opisane w informacjach dot. zadań ekodoradców).
5.Zakup samochodu służbowego. Samochód służący do przewożenia niezbędnego sprzętu do kontroli pojazd może być pojazdem osobowym. Samochód służbowy winien posiadać z napędem elektrycznym lub niskoemisyjnym, np. hybryda.
6.Przeprowadzenie diagnozy ubóstwa energetycznego mieszkańców gminy, m.in. na podstawie istniejących danych i rejestrów, np. pochodzących z ośrodków pomocy społecznej (usługa może być wykonana samodzielnie lub zlecona podmiotowi zewnętrznemu). To zadanie umożliwi zidentyfikowanie obszarów wymagających szczególnego wsparcia. Współpraca gminy z ekodoradcą pozwoli na opracowanie działań dedykowanych problematyce lokalnego ubóstwa energetycznego i wdrożenie ich w taki sposób, aby skutecznie pomóc najbardziej potrzebującym.
Ponoszone przez Gminę wydatki w ramach Inwestycji (Projektu) nie będą wykorzystywane do wykonywania przez Gminę czynności opodatkowanych VAT. Gmina w ramach Projektu nie będzie wykonywać żadnych odpłatnych czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkujących uznaniem jej za podatnika podatku od towarów i usług.
Gmina będzie realizować Projekt jako organ władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została ona powołana. Towary i usługi dotyczące realizacji Projektu wykorzystywane będą do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Otrzymane dofinansowanie nie stanowi zapłaty za jakiekolwiek świadczenie usług lub dostawę towarów dokonane przez Gminę. W razie nieotrzymania dofinansowania Projekt nie byłby realizowany przez Gminę. Otrzymane dofinansowanie nie może być przeznaczone na żaden inny cel niż realizacja Projektu. W przypadku niezrealizowania Projektu Gmina jest zobowiązana do zwrotu środków.
W związku z realizacją Projektu Gmina nie dokonuje i nie będzie dokonywać zakupu towarów i usług związanych z wymianą urządzeń grzewczych (w obiektach użyteczności publicznej). Projekt nie dotyczy udzielania mieszkańcom dofinansowania do wymiany kotłów, lecz realizacji działań informacyjno-promocyjno-edukacyjnych.
Pytanie
Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT (tj. obniżenia podatku należnego o podatek naliczony) od wydatków poniesionych na realizację Inwestycji (Projektu)?
Państwa stanowisko w sprawie
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą o VAT”: w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT: kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Art. 87 ust. 1 ustawy o VAT stanowi: w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2 – ust. 6 ustawy o VAT.
W świetle art. 88 ust. 4 ustawy o VAT: obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT: podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Według art. 15 ust. 6 ustawy o VAT: nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Powyższy przepis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym: krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.
Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.): Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym : do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.
Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ – jak wynika z opisu sprawy – wytworzony w ramach Projektu (Inwestycji) majątek nie będzie służył działalności gospodarczej Gminy i czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT.
W związku z powyższym, Gmina nie będzie miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww. projektu. Tym samym, z tego tytułu nie będzie Gminie przysługiwać prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.
Reasumując, Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego (tj. obniżenia podatku należnego o podatek naliczony) od wydatków poniesionych na realizację Inwestycji (Projektu), ponieważ ponoszone wydatki w ramach Inwestycji (Projektu) nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.
Zasada ta wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności:
- inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań, oraz
- mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.
Jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług mogą występować w dwojakim charakterze:
- podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
- podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności, tj.:
- czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast
- czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., oraz umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
Na podstawie Umowy Partnerskiej z Urzędem Marszałkowskim Województwa (...) przystąpili Państwo do współpracy przy wnioskowaniu i realizacji Projektu pod nazwą „(...)”. Działania prowadzone w ramach Projektu wpisują się w zadania własne gmin (w tym Państwa), jako jednostek samorządu terytorialnego, wynikające z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Projekt zakłada (...).
W związku z realizacją Projektu nie dokonują i nie będą Państwo dokonywać zakupu towarów i usług związanych z wymianą urządzeń grzewczych (w obiektach użyteczności publicznej). Projekt nie dotyczy udzielania mieszkańcom dofinansowania do wymiany kotłów, lecz realizacji działań informacyjno-promocyjno-edukacyjnych.
Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku VAT (tj. obniżenia podatku należnego o podatek naliczony) od wydatków poniesionych na realizację Inwestycji (Projektu).
Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy jest uwarunkowane tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zasada ta wyłącza tym samym możliwość odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.
Oznacza to, że podstawowym warunkiem, który uprawnia do odliczenia podatku naliczonego, jest związek nabywanych towarów i usług ze sprzedażą generującą podatek należny.
W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Z opisu sprawy wynika bowiem, że przedmiotowy Projekt jest realizowany w ramach Państwa zadań własnych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Jak Państwo wskazali, ponoszone przez Państwa wydatki w ramach Inwestycji (Projektu) nie będą wykorzystywane do wykonywania przez Państwa czynności opodatkowanych VAT. W ramach Projektu nie będą Państwo wykonywać żadnych odpłatnych czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkujących uznaniem Państwa za podatnika podatku od towarów i usług. Towary i usługi dotyczące realizacji Projektu wykorzystywane będą do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji nie będzie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.
Zatem nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych na realizację Inwestycji (Projektu).
Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie nieobjęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa - rozpatrzone.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).